do ministra ds. społeczeństwa obywatelskiego
w sprawie zmian w Regulaminie konkursu w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich PROO na lata 2018-2030 Edycja 2024
Zgłaszający: Piotr Gliński
Data wpływu: 02-04-2024
Warszawa, 2.04.2024
Szanowna Pani Minister!
Na stronie internetowej niw.gov.pl oraz w mediach społecznościowych Narodowego Instytutu Wolności w dniu 21 marca 2024 roku pojawił się komunikat o dokonanej przez Radę Instytutu na posiedzeniu w dniu 19 marca 2024 roku zmianie w Regulaminie konkursu w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich PROO na lata 2018-2030 Edycja 2024, polegającej na tym, że organizacje, które do tej pory nie otrzymały funduszy na realizację projektów w ramach tego samego priorytetu PROO (z wyjątkiem PROO 5 i PROO 1b), otrzymają 5 punktów strategicznych.
Treść wprowadzonej zmiany brzmi:
„Rada NIW wprowadziła nowe kryterium oceny ofert w konkursie PROO, edycja 2024: Adekwatność wniosku w odniesieniu do celów programu PROO w zakresie przeciwdziałania oligarchizacji sektora pozarządowego:
Wnioskodawca dotychczas nie otrzymał dotacji z przeznaczeniem na rozwój instytucjonalny w ramach Programu PROO w latach 2019-2023 w ramach tego samego priorytetu – 5 pkt”.
Szanowna Pani Minister, trudno uznać za partnerskie potraktowanie organizacji pozarządowych startujących w konkursie, jeśli dowiadują się o zmianie punktacji w ramach oceny merytorycznej 4 miesiące po zamknięciu naboru.
Dokonując ww. zmiany Narodowy Instytut Wolności stworzył sytuację nieuczciwej konkurencji, ponieważ zmiana w regulaminie dokonana została już po ustaleniu projektu listy rankingowej dla panelu ekspertów i mogła służyć stworzeniu warunków, w których określone projekty zostały wyeliminowane na podstawie zmian dokonanych po zakończeniu oceny.
W art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (UDPPiW) w związku z art. 24 ust. 5 ustawy z dnia 15 września 2017 roku o Narodowym Instytucie Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (UoNIW) określone zostały zasady współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi.
W kontekście dokonanej zmiany szczególne znaczenie mają zasady partnerstwa i uczciwej konkurencji, zgodnie z którymi nie dokonuje się istotnych zmian - w postępowaniach w ramach otwartych konkursów - rzutujących w sposób zasadniczy na wybór projektów do dofinansowania w taki sposób, że organizacje nie mają wiedzy o wszystkich istotnych warunkach postępowania przed złożeniem oferty lub wniosku.
Taka sytuacja miała miejsce w przypadku konkursu jak wyżej, ponieważ nabór ofert zakończył się w listopadzie 2023 r., ocena merytoryczna wniosków zakończyła się na początku stycznia 2024 r., panele ekspertów, których zadaniem było dokonanie rozstrzygnięć, zostały wstrzymane przez Panią Minister w dniu 15 stycznia 2024 r., a zmiana została dokonana w dniu 19 marca 2024 r. Przez 6 lat nadzorowałem działalność Narodowego Instytutu Wolności jako przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego i nie znam przypadku dokonania istotnych zmian w postępowaniach w ramach otwartych konkursów rzutujących w sposób zasadniczy na wybór projektów do dofinansowania.
Ponadto przypominam, że w odpowiedzi na moje inne interpelacje stwierdziła Pani Minister, że „jednym z priorytetów Rządu RP jest […] stworzenie sprawiedliwego rozdziału środków publicznych na działalność organizacji pozarządowych, w którym jedynym kryterium będą merytoryczne wartości projektów zgłaszanych przez organizacje pozarządowe”. Tymczasem wydaje się oczywiste, że otrzymanie bądź nie dotacji w przeszłości (abstrahując od słuszności tego kryterium!) nie jest kryterium merytorycznym dotyczącym wartości projektu.
W związku z powyższym, na podstawie ustawy z dn. 9.05.1996 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 1339) o wykonywaniu mandatu posła i senatora, uprzejmie proszę Panią Minister o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
1. Czy według Pani Minister to, czy jakaś organizacja otrzymała bądź nie dotację w przeszłości, ma coś wspólnego z oceną wartości jej projektu w aktualnym konkursie?
2. Jakie jest stanowisko Pani Minister jako przewodniczącej Komitetu ds. Pożytku Publicznego sprawującej na podstawie art. 3 UoNIW nadzór nad instytutem i działalnością jego organów w sprawie dokonanej zmiany i łamania zasad współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi wskazanych wyżej, w szczególności zasad partnerstwa i uczciwej konkurencji?
3. Czy zamierza Pani Minister wydać w trybie art. 35a ustawy o Radzie Ministrów polecenie wiążące bezprawnie p.o. dyrektorowi Narodowego Instytutu Wolności o wstrzymaniu postępowania mającego na celu wybór projektów do dofinansowania w konkursie w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich PROO na lata 2018-2030 Edycja 2024 oraz skierowaniu do Rady NIW wniosku o zmianie Regulaminu konkursu w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich PROO na lata 2018-2030 Edycja 2024, polegającej na usunięciu dodatkowego kryterium strategicznego wprowadzonego w dniu 19 marca 2024 roku?
4. Czy zamierza Pani Minister skorzystać z uprawnienia określonego w art. 26 pkt 1 UoNIW i wszcząć kontrolę doraźną przewodniczącego Komitetu ds. Pożytku Publicznego w Narodowym Instytucie Wolności celem ustalenia okoliczności dokonania zmiany w regulaminie konkursu oraz osób odpowiedzialnych za łamanie zasad współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi?
Z poważaniem
Piotr Gliński
Poseł na Sejm RP