do ministra obrony narodowej
w sprawie przelotów bezzałogowych statków powietrznych nad jednostkami wojskowymi i terenami zajmowanymi przez Wojsko Polskie
Zgłaszający: Sebastian Łukaszewicz
Data wpływu: 10-01-2024
Z danych Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej za 2022 rok wynika, iż do końca 2022 roku w Polsce zarejestrowanych było ponad 150 000 operatorów bezzałogowych statków powietrznych (BSP) zwanych dronami, a liczba zgłoszonych operacji BSP w 2022 roku wyniosła ponad 550 000. Porównanie tych danych względem lat ubiegłych wskazuje, iż liczby te z roku na rok rosną, czyli tendencja jest wzrostowa. Należy przy tym podkreślić, że drony bardzo często wyposażone są w urządzenia umożliwiające nagrywanie filmów wideo oraz wykonywanie fotografii obiektów i przestrzeni w okolicy, w której się przemieszczają. Tego typu możliwości techniczne dronów mogą być również wykorzystywane w celu penetracji lub obserwacji jednostek wojskowych lub terenów zajmowanych przez Wojsko Polskie, które mają strategiczne znaczenie dla bezpieczeństwa Polski.
Z oficjalnych informacji wynika, że takie obiekty jak chociażby lotniska posiadają systemy do wykrywania i zwalczania dronów, które naruszają przestrzeń powietrzną portów lotniczych, co zapewnia bezpieczeństwo w ruchu powietrznym.
W sposób oczywisty należy rozważyć to, czy tego typu systemy wykrywania i zwalczania dronów naruszających przestrzeń powietrzną jednostek wojskowych i innych wszelkich terenów zajmowanych przez Wojsko Polskie i na potrzeby Wojska Polskiego powinny chronić wyżej wymienione obiekty i tereny i być na wyposażeniu Wojska Polskiego. Aktualnie w załączniku do decyzji nr 7/MON z dnia 17 lutego 2023 r. zmieniającej decyzję w sprawie ustalenia terenów zamkniętych w resorcie obrony narodowej określono tereny zamknięte, nad którymi wyłączona jest możliwość lotów dronów spoza MON. Wskazana decyzja zawiera zarówno tereny jednostek wojskowych, jak i innych terenów zajmowanych przez Wojsko Polskie. Jednak dynamika działań i przemieszczania się Sił Zbrojnych RP na terenie Polski powoduje, iż tereny faktycznie zajmowane przez Wojsko Polskie nie są ujęte w ww. decyzji. Naruszenie powyższego zakazu skutkuje możliwością pociągnięcia operatora naruszającego ów zakaz za popełnienie czynu określonego w art. 212 ustawy Prawo lotnicze. Jednakże w praktyce dochodzi do sytuacji, w których drony przelatują nad wskazanymi w powyższej decyzji terenami i odlatują, a szybka reakcja właściwych służb celem wykrycia sprawcy takiego czynu często nie jest możliwa ze względu na ograniczenia techniczne. Tego typu zdarzenia należy traktować bardzo poważnie w kontekście wymierzonej przez Białoruś i Rosję wojny hybrydowej przeciwko Polsce.
Powyżej zarysowany stan rzeczy implikuje wiele pytań i zagadnień wymagających wyjaśnienia, a w szczególności w kontekście działań rządu oraz Ministerstwa Obrony Narodowej.
W związku z powyższym proszę o odpowiedź na następujące pytania:
1. Czy MON przewiduje nowelizację przepisów prawa lub wytycznych w zakresie lepszej ochrony przestrzeni powietrznej jednostek i terenów wojskowych oraz w zakresie bieżącej aktualizacji terenów ujętych w załączniku do decyzji nr 7/MON z dnia 17 lutego 2023 r. zmieniającej decyzję w sprawie ustalenia terenów zamkniętych w resorcie obrony narodowej?
2. Czy przestrzeń powietrzna jednostek wojskowych i terenów zajmowanych przez Wojsko Polskie w lokalizacjach ujętych w decyzji nr 7/MON z dnia 17 lutego 2023 r. zmieniającej decyzję w sprawie ustalenia terenów zamkniętych w resorcie obrony narodowej jest ujęta w aplikacjach wykorzystywanych przez operatorów dronów takich jak DroneMap lub DroneRadar, gdzie operator podczas lotu widzi, że są to tereny wojskowe objęte zakazem lotów? Jeżeli nie, to dlaczego? Jeżeli tak, to czy umieszczenie terenów wojskowych w tych aplikacjach uniemożliwia wlot drona w przestrzeń powietrzną terenów wojskowych oznaczonych w tych aplikacjach?
3. Czy MON planuje wyposażenie jednostek Wojska Polskiego w systemy wykrywania i zwalczania dronów, które w sposób sprzeczny z prawem naruszają przestrzeń powietrzną terenów zajmowanych przez Wojsko Polskie? Proszę o uzasadnienie odpowiedzi.
4. Jak MON planuje rozwiązać problem nielegalnego naruszania przez drony przestrzeni powietrznej terenów zajmowanych przez wojsko? Czy istnieje w tym temacie jakakolwiek współpraca pomiędzy MON a Ministerstwem Infrastruktury i Polską Agencją Żeglugi Powietrznej? Jeżeli nie ma takiej współpracy, to czy planuje się ją nawiązać?
5. Ile było incydentów polegających na nielegalnym naruszeniu przestrzeni powietrznej jednostek wojskowych i terenów zajmowanych przez Wojsko Polskie przez drony w latach 2021-2023?
6. Czy w związku z nielegalnym naruszaniem przestrzeni powietrznej jednostek wojskowych i terenów zajmowanych przez Wojsko Polskie przez drony w latach 2021-2023 Żandarmeria Wojskowa prowadziła postępowania karne? Jeżeli tak, to proszę o podanie liczby tych postępowań, przyjętych kwalifikacji prawnych i sposobów ich zakończenia.
7. Czy MON współpracuje z innymi instytucjami (innymi niż PAŻP lub Ministerstwo Infrastruktury) w celu uniemożliwiania nielegalnego naruszania przez drony przestrzeni powietrznej jednostek wojskowych i terenów zajmowanych przez Wojsko Polskie? Jeżeli tak, to proszę o podanie szczegółów tych planów.
8. Jakie działania planuje podjąć Pan Minister w celu ochrony przestrzeni powietrznej jednostek wojskowych i terenów zajmowanych przez Wojsko Polskie przed ich nielegalnym naruszaniem przez drony?
Proszę o oznaczenie konkretnego pytania, którego dotyczył będzie dany fragment odpowiedzi.