10. kadencja, 1. posiedzenie, 12. dzień (20-12-2023)

Oświadczenia.

Poseł Grzegorz Lorek (tekst niewygłoszony):

    13 grudnia 1981 r. został wprowadzony stan wojenny. Nigdy nikt przed żadnym sądem czy trybunałem nie odpowiedział za wprowadzenie stanu nadzwyczajnego niezgodnego nawet z Konstytucją Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Został zawieszony 31 grudnia 1982 r., a zniesiono go 22 lipca 1983 r.

    O godz. 0 oddziały ZOMO rozpoczęły ogólnokrajową akcję aresztowań działaczy opozycyjnych. W dniu wprowadzenia stanu wojennego w działaniach na terytorium kraju wzięło udział ok. 70 tys. żołnierzy Wojska Polskiego, 30 tys. funkcjonariuszy MSW oraz - bezpośrednio na ulicach miast - 1750 czołgów i 1400 pojazdów opancerzonych, 500 wozów bojowych piechoty, 9 tys. samochodów oraz kilka eskadr helikopterów i samoloty transportowe. 25% wszystkich sił skoncentrowano w Warszawie i okolicach. 10 tys. funkcjonariuszy wzięło udział w akcji ˝Jodła˝, której celem było zatrzymanie i umieszczenie w uprzednio przygotowanych aresztach i więzieniach wytypowanych osób uznanych za groźne dla bezpieczeństwa państwa.

    Kilkadziesiąt minut przed północą, ok. godz. 22.30, rozpoczęła się akcja ˝Azalia˝ mająca na celu opanowanie i wyłączenie obiektów teletransmisyjnych i central telefonicznych. Do 451 obiektów w całym kraju wkroczyły uzbrojone oddziały sformowane z 700 funkcjonariuszy SB i MO, 3 tys. żołnierzy Wojsk Ochrony Pogranicza oraz innych jednostek wojskowych MSW, a także 1,2 tys. żołnierzy oddelegowanych przez wojsko. Zaraz po północy zamilkły cywilne telefony, w tym także w ambasadach i konsulatach. W tym samym czasie 350 funkcjonariuszy milicji i SB, 550 żołnierzy MSW oraz ok. 3 tys. żołnierzy obsadziło wszystkie obiekty radia i telewizji. Już 14 grudnia rezerwiści powołani do jednostek milicji otrzymali broń, z zastrzeżeniem, że wydawanie amunicji należeć będzie do decyzji komendantów wojewódzkich MO. Broń wydawano zmobilizowanym członkom ORMO, a także emerytom oraz rencistom SB i MO, zorganizowanym w grupach samoobrony.

    W trakcie jego trwania internowano łącznie 10 131 działaczy związanych z Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym ˝Solidarność˝, a życie straciło 50-100 osób, w tym dziewięciu górników z Kopalni Węgla Kamiennego Wujek w Katowicach podczas pacyfikacji strajku. Stan wojenny wprowadzono na mocy podjętej niejednomyślnie uchwały Rady Państwa z dnia 12 grudnia 1981 r., na wniosek Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego - tymczasowego, niekonstytucyjnego organu władzy, a faktycznie nadrzędnego wobec konstytucyjnych władz państwowych.

Przebieg posiedzenia