10. kadencja, 10. posiedzenie, 1. dzień (24-04-2024)
5. i 6. punkt porządku dziennego:
5. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druk nr 253).
6. Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym (druk nr 254).Poseł Mirosław Adam Orliński:
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Projekt ustawy z druku nr 254, czyli poselski projekt ustawy odnośnie do przepisów wprowadzających ustawę o Trybunale Konstytucyjnym.
Projekt niezwykle potrzebny. Omawiamy tutaj dzisiaj te dwa projekty - to projekty, które mają na celu uporządkowanie funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego, który w ocenie tak naprawdę większości prawników funkcjonował tylko w interesie politycznym i rozstrzygał tylko zagadnienia i problemy, które były w interesie obozu rządzącego. To tak naprawdę było clou problemu, który musimy rozwiązać.
W projekcie zawierającym przepisy wprowadzające planowaną reformę określono, zapisano wręcz, że zmiany ustawowe miałyby wejść w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia ustawy. Wprowadzono, iż wydawane w ostatnich latach wyroki Trybunału Konstytucyjnego w składzie z udziałem osób nieuprawnionych do orzekania są nieważne i nie wywierają skutków prawnych. Zapisano w projekcie, iż wszelkie czynności procesowe dokonane w postępowaniach przed Trybunałem Konstytucyjnym z udziałem nieuprawnionych osób wymagają ponownego rozpatrzenia.
W projekcie przewidziano także wyjątki odnośnie do właśnie orzeczeń wydanych po skargach konstytucyjnych lub pytaniach prawnych, które stanowiły podstawę wznowienia postępowania lub wydania orzeczenia bądź decyzji w sprawie indywidualnej. Będzie to konstrukcja stanowiąca także gwarancję praw nabytych oraz spraw toczących się, co wynika z zasady demokratycznego państwa prawnego, z zasady zaufania obywateli do państwa, do tworzonego przez państwo prawa, pewnej stabilności funkcjonowania systemu prawnego.
Podstawowym celem projektu ustawy jest wprowadzenie w życie projektowanej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, o czym już tutaj dzisiaj było wspominane, co ma nastąpić właśnie w określonym okresie. Także doprecyzowanie tego okresu, co zawiera ustawa w odpowiednich przepisach, też jest odpowiednio w czasie rozłożone.
W art. 2-5 tego projektu jest propozycja dokonania zmian w odpowiednich ustawach, m.in. w ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora, o partiach politycznych, o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne oraz o pracownikach sądów i prokuratury.
Zgodnie z art. 6 projektu mają utracić moc odpowiednie ustawy: z 30 listopada 2016 r. o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego, z 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed trybunałem oraz z 13 grudnia 2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz ustawę o statusie sędziów trybunału.
Dalej, w kolejnych artykułach, tj. w art. 7-15 tego projektu, znajdują się właśnie odpowiednie przepisy przejściowe dostosowujące ten projekt. Jest mowa o możliwości, co było już dzisiaj wspominane, dobrowolnego przejścia w stan spoczynku przez sędziego, którego kadencja rozpoczęła się przed dniem wejścia w życie nowej ustawy o trybunale.
W kolejnych artykułach, tj. w art. 12-13, proponowane regulacje dotyczą zmian odnoszących się do organizacji i funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego, statusów pracowników trybunału, także pewnej likwidacji dualizmu zaplecza administracyjnego trybunału. Wnioskodawca zakłada, by proces restrukturyzacji tego zaplecza rozpoczął się nie później niż po upływie miesiąca od dnia wejścia w życie nowej ustawy o trybunale, a zakończył nie później niż po upływie 18. miesiąca obowiązywania nowej ustawy.
Zgodnie z tymi przepisami sędziowie dublerzy nie mogą orzekać, ustępują miejsca poprawnie wybranym sędziom trybunału. No i, tak jak już mówiłem, wyroki trybunału wydane z udziałem osób nieuprawnionych do orzekania są nieważne, nie wywołują skutków prawnych. Powstaje w związku z tym obowiązek powtórzenia wszystkich czynności procesowych, w których brały udział osoby nieuprawnione do orzekania.
Projekt, który rzeczywiście przywraca takie funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego, zakłada, że trybunał będzie funkcjonował nie zgodnie z interesami politycznymi, ale właśnie w ramach rozstrzygania kluczowych spraw dla obywateli, ustaw i prawa, które ma w Polsce obowiązywać. Dziękuję. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia