11. kadencja, 11. posiedzenie, 1. dzień (08-05-2024)
9. punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy (druk nr 296).
Poseł Dorota Łoboda:
Szanowna Pani Marszałkini! Szanowne Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Zanim przedstawię stanowisko Koalicji Obywatelskiej, to nie mogę nie odnieść się do wystąpienia mojego przedmówcy. Otóż jeżeli chodzi o wybory kopertowe, które krytykujemy, to jest tak nie z powodu tego, że wybrana była forma korespondencyjna, tylko z tego powodu, że miała je przeprowadzać Poczta Polska, a nie PKW, i z tego powodu, że dane obywatelek i obywateli w żaden sposób nie byłyby zabezpieczone, że samorządy nielegalnie zostały przymuszone do przekazania danych obywatelek i obywateli. A więc nie krytykowaliśmy samej idei wyborów korespondencyjnych, które odbywają się w innych krajach, i z powodzeniem to się dzieje, natomiast krytykowaliśmy procedurę, która była nieprzejrzysta, nietransparentna i sprawiała, że rzeczywiście łatwo byłoby takie wybory sfałszować. A każde wybory to święto demokracji i każda obywatelka i obywatel może dzięki udziałowi w wyborach wybrać swoich przedstawicieli, którzy będą ich reprezentować w gminie, powiecie, w państwie czy w Unii Europejskiej, a zaangażowanie wyborców, które przejawia się wysoką frekwencją, na którą właśnie wpłynie również forma wyborów korespondencyjnych, daje rządzącym silniejszy mandat do sprawowania władzy.
Prawo udziału w wyborach tak czynne, jak i bierne jest jednym z najważniejszych praw państw demokratycznych. Art. 62 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej statuuje dwa podstawowe prawa polityczne, jakimi są prawo do udziału w referendum oraz prawo wybierania prezydenta, posłów, senatorów i przedstawicieli organów samorządu. Państwo powinno zrobić wszystko, aby umożliwić i jak najbardziej ułatwić swoim obywatelkom i obywatelom udział w wyborach. I takim właśnie ułatwieniem jest bez wątpienia głosowanie korespondencyjne. Początkowo było ono formą przewidzianą dla Polek i Polaków przebywających stale za granicami Polski, w 2014 r. zostało rozszerzone, ale potem niestety to prawo było systematycznie ograniczane. Chcemy przywrócić prawo do tego głosowania, zakładając, że wpłynie ono na wzrost frekwencji, ale również umożliwi tym osobom, które mają trudność w dostępie do lokalu wyborczego, szczególnie Polkom i Polakom za granicą, udział w wyborach.
Jestem posłanką, która jest wybierana również głosami Polek i Polaków za granicą. I w kampanii wyborczej, i już po wyborach jeden z głównych postulatów Polonii był i jest taki, żeby ułatwić jej głosowanie, udział w wyborach. To, co się działo podczas ostatnich wyborów, kiedy frekwencja była rekordowa, kiedy blisko 569 tys. naszych rodaczek i rodaków za granicą wzięło udział w wyborach, kiedy angażowali się w ponadprzeciętny sposób w organizację, kiedy walczyli o to, żeby otwierać więcej komisji, kiedy apelowali o to, żeby ten udział był łatwiejszy, przełożyło się to na tę frekwencję, ale ona byłaby jeszcze większa, gdyby umożliwiono im głosowanie korespondencyjne.
Dzięki tym proponowanym zmianom głosowanie będzie łatwiejsze zarówno dla Polek i Polaków mieszkających za granicami Polski, ale również dla tych, którzy przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. To, co chcemy osiągnąć, to to, żeby rzeczywiście to prawo było realizowane, żeby i ci, którzy przebywają za granicą, i ci, którzy głosują z Polski, a mają w czasie wyborów inne plany, mogli wziąć wcześniej udział w wyborach i wybierać swoich przedstawicieli do różnych organów władzy. I to, co trzeba jeszcze podkreślić, to to, że głosowanie korespondencyjne jest zawsze dobrowolne, więc to wyborcy będą decydować, która forma jest dla nich dogodniejsza. Skorzystanie z uprawnienia do głosowania nie powinno być związane z nadmiernymi trudnościami, a umożliwienie wyborcom skorzystania z dogodnej dla nich formy oddania głosu stanowi formę respektowania konstytucyjnego prawa równości wobec prawa.
Uważamy, że ta zmiana wpłynie korzystnie na frekwencję wyborczą, ale również na poczucie sprawiedliwości i respektowania praw obywatelek i obywateli do udziału w wyborach. Koalicja Obywatelska oczywiście zagłosuje za tym projektem. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia