11. kadencja, 11. posiedzenie, 1. dzień (08-05-2024)

9. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy (druk nr 296).

Poseł Michał Pyrzyk:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks wyborczy, który dotyczy rozszerzenia możliwości głosowania korespondencyjnego na wszystkich obywateli.

    Od wielu lat w Polsce trwa dyskusja, w której politolodzy, socjolodzy, czynni uczestnicy, obserwatorzy sceny politycznej apelują o liczny udział w wyborach, apelują o świadomą postawę obywatelską. Chodzi o to, aby udział uprawnionych w procesie wyborczym był jak najszerszy, aby ich wpływ na kształtowanie władz, szczególnie na szczeblu centralnym, był możliwie jak największy. W działaniach zmierzających do zwiększenia odsetka osób głosujących proponuje się zazwyczaj trzy rozwiązania. Chodzi o nakłanianie do głosowania albo poprzez kampanie społeczne, albo poprzez wprowadzenie obligatoryjnego głosowania. Stosuje się też rozwiązania instytucjonalne w postaci zmian w prawie wyborczym.

    Jedną z możliwości takich rozwiązań instytucjonalnych, choć na pewno nie jedyną, wpływających na zwiększenie frekwencji wyborczej może być wprowadzenie ułatwienia dla obywateli, polegającego na rozszerzeniu możliwości głosowania korespondencyjnego na wszystkich uprawnionych. W tym kontekście w obecnym polskim prawie wyborczym katalog osób mogących korzystać z tego przywileju może być określony jako bardzo wąski. Różne uregulowania prawne w tym zakresie występują w państwach europejskich. Głosowanie korespondencyjne stanowi uprawnienie wszystkich wyborców niezależnie od miejsca stałego zamieszkania, pobytu, czy innych warunków w Grecji, Luksemburgu, Niemczech, Wielkiej Brytanii i Rumunii.

    Przedłożony i omawiany poselski projekt zmian w Kodeksie wyborczym przewiduje wprowadzenie możliwości głosowania korespondencyjnego dla wszystkich wyborców w wyborach do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, w wyborach prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i wyborach do Parlamentu Europejskiego.

    W myśl tego projektu głosowanie korespondencyjne będzie wyłączone w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz w wyborach wójta, burmistrza, prezydenta miasta. Jednakże wyborca o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności będzie mógł głosować korespondencyjnie także zarówno w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, jak i we wspomnianych przeze mnie przed chwilą wyborach wójta, burmistrza, prezydenta miasta, i to zarówno w pierwszej, jak i w drugiej turze wyborów, a zgłoszenie zamiaru głosowania korespondencyjnego będzie dotyczyć również ponownego głosowania.

    Głosowanie korespondencyjne, co jest jak najbardziej naturalne, jest wyłączone w przypadku głosowania w obwodach zamkniętych utworzonych w zakładzie leczniczym, domu pomocy społecznej, zakładzie karnym, areszcie śledczym, domu studenckim oraz w obwodach głosowania utworzonych na polskich statkach morskich, a także w przypadku udzielenia przez wyborcę niepełnosprawnego pełnomocnictwa do głosowania.

    Należy podkreślić, że głosowanie korespondencyjne jest zawsze prawem, a nie obowiązkiem, zawsze jest dobrowolne, więc wyborca sam decyduje, czy dogodniejsze dla niego jest oddanie głosu w formie korespondencyjnej, czy w formie, można powiedzieć, tradycyjnej i powszechnej, czyli w lokalu wyborczym. Umożliwienie wyborcom skorzystania z dogodnej dla nich formy oddania głosu stanowi też przejaw respektowania konstytucyjnego prawa równości wobec prawa określonego w art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

    Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga, będąc orędownikiem dobrego prawa wyborczego, a w szczególności przepisów wpływających na zwiększenie frekwencji wyborczej, będzie głosować za wprowadzeniem tych zmian. Dziękuję bardzo.

Przebieg posiedzenia