11. kadencja, 11. posiedzenie, 3. dzień (15-05-2024)

23. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - ˝Aktywny rodzic˝ (druki nr 319 i 376).

Poseł Sprawozdawca Dorota Łoboda:

    Panie Marszałku! Pani Ministro! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie komisji dotyczące projektu ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - ˝Aktywny rodzic˝. ˝Aktywny rodzic˝ to trzy rozwiązania: świadczenie ˝aktywni rodzice w pracy˝, świadczenie ˝aktywnie w żłobku˝ i świadczenie ˝aktywnie w domu˝. Każde z wprowadzonych świadczeń będzie pełniło inną funkcję i ma inny cel.

    Świadczenie ˝aktywni rodzice w pracy˝, kierowane jest do aktywnych zawodowo rodziców dziecka w wieku od 12. do 35. miesiąca życia. To świadczenie w wysokości 1500 zł miesięcznie będzie przysługiwać przez okres 24 miesięcy, od 12. do 35. miesiąca życia dziecka. W przypadku dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności powyższe świadczenie będzie wynosiło 1900 zł miesięcznie.

    Świadczenie ˝aktywnie w żłobku˝ będzie kierowane do rodziców dzieci uczęszczających do instytucji opieki nad dziećmi do lat 3, tj. żłobka, klubu dziecięcego albo dziennego opiekuna. Będzie przysługiwało w wysokości do 1500 zł miesięcznie na dziecko lub do 1900 zł miesięcznie na dziecko z niepełnosprawnością, jednak nie większej niż wysokość opłaty, jaką rodzic ponosi za pobyt dziecka w instytucji. To świadczenie nie będzie wypłacane bezpośrednio rodzicowi, tylko żłobkowi czy innej instytucji opieki nad dziećmi do lat 3, które obniży rodzicowi opłatę za pobyt dziecka w tej właśnie instytucji.

    Świadczenie ˝aktywnie w domu˝ będzie przysługiwało na każde dziecko w rodzinie w wieku od 12. do 35. miesiąca życia dziecka. Będzie wypłacane w wysokości 500 zł miesięcznie przez 24 miesiące. Jest to wsparcie kierowane do tych rodziców dzieci w wieku od 12. do 35. miesiąca życia, którzy nie będą uprawnieni do świadczeń ˝aktywni rodzicie w pracy˝ lub ˝aktywnie w żłobku˝, gdyż pozostaną nieaktywni zawodowo lub ich dziecko nie będzie uczęszczać do instytucji opieki, lub nie zdecydują się na skorzystanie z tych świadczeń.

    Wybór jednego z trzech powyższych świadczeń zgodnie z zapisami tej ustawy będzie zależny od decyzji rodzica, przy założeniu, że to samo dziecko za dany miesiąc może mieć wypłacone tylko jedno ze świadczeń. Rodzic będzie miał także możliwość wielokrotnej zmiany świadczeń, tj. przejścia z jednej formy na drugą.

    Celem rządu jest przede wszystkim umożliwienie podjęcia rodzicom wyboru, w jaki sposób zorganizują opiekę nad dziećmi do 3. roku życia. Rodziny powinny mieć szansę na rozwój. Musi się to odbywać w duchu poszanowania i respektowania ich niezależności, autonomii i definiowania potrzeb. Odpowiedzią na te potrzeby jest niniejszy projekt ustawy, który z jednej strony pozwoli aktywizującym się rodzicom wybrać, czy chcą, aby ich dzieckiem zajmował się ktoś bliski lub niania w warunkach domowych, dzięki świadczeniu ˝aktywni rodzice w pracy˝, czy dziecko będzie objęte opieką instytucjonalną w żłobku, klubiku czy pod opieką opiekuna dziennego, dzięki świadczeniu ˝aktywnie w żłobku˝, czy też rodzic pozostanie poza rynkiem pracy, zapewniając samodzielnie opiekę nad dzieckiem i korzystając ze świadczenia ˝aktywnie w domu˝.

    Polityka prorodzinna to rozwiązania dające poczucie bezpieczeństwa. Młodzi ludzie potrzebują mieć pewność, że polityka państwa będzie spójna i skuteczna, że pozwoli im nie tylko na stabilizację, ale przyczyniać się będzie także do ich rozwoju. W tym kontekście ważne jest umożliwienie i zachęcenie do aktywności zawodowej rodziców dzieci w wieku między 12. a 35. miesiącem życia, aby mogli oni wejść lub powrócić na rynek pracy po przerwie związanej z opieką nad małym dzieckiem. Obecnie rodzice, najczęściej dotyczy to kobiet, po urodzeniu dziecka muszą wybierać między życiem rodzinnym a zawodowym. Rolą państwa powinno być stworzenie kompleksowego systemu wsparcia dla tych rodziców umożliwiającego im efektywne godzenie ról rodzinnych i zawodowych, pozostawiając przy tym możliwość wyboru formy sprawowanej opieki nad dzieckiem. I właśnie ustawa ˝Aktywny rodzic˝ jest kompleksowym i przekrojowym podejściem do polityki rodzinnej. To nie jest kolejny projekt, którego efektem będzie tylko transfer środków finansowych do rodzin z dziećmi na utrzymaniu. To systemowe rozwiązania, które skutecznie przyczynią się do rozwoju instytucjonalnej opieki nad dziećmi do lat 3, ułatwią powrót matek na rynek pracy oraz umożliwią łączenie rodzicielstwa z pracą zawodową.

    Projekt ustawy zakłada całkowitą cyfryzację procesu ubiegania się i przyznawania wyżej wskazanych świadczeń. Wypłata świadczenia ˝aktywni rodzice w pracy˝ i świadczenia ˝aktywnie w domu˝ będzie następowała w formie bezgotówkowej na wskazany przez osobę we wniosku numer rachunku bankowego. Proponowana regulacja stanowi powielenie rozwiązań funkcjonujących w przypadku realizacji świadczenia wychowawczego i świadczenia ˝Dobry start˝ oraz dotychczasowego rodzinnego kapitału opiekuńczego. Wnioskodawcy proponują, aby ustawa weszła w życie z dniem 1 października 2024 r. Od tego dnia będą również przyjmowane wnioski o świadczenie ˝Aktywny rodzic˝.

    Sejm na 11. posiedzeniu w dniu 9 maja 2024 r., zgodnie z art. 39 ust. 2 regulaminu Sejmu, skierował powyższy projekt ustawy do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu rozpatrzenia. Podczas posiedzenia przyjęto 23 poprawki. Komisja Polityki Społecznej i Rodziny po rozpatrzeniu projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 9 maja wnosi o jego uchwalenie. Zgodnie z art. 43 ust. 3 regulaminu Sejmu komisja przedstawiła sześć wniosków mniejszości. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia