10. kadencja, 12. posiedzenie, 2. dzień (23-05-2024)
7. punkt porządku dziennego:
Pytania w sprawach bieżących.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Wojciech Konieczny:
Dziękuję bardzo.
Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Na wstępie chciałbym powiedzieć coś takiego: pytania są bardzo obszerne. Pytanie są bardzo obszerne i w moim odczuciu nie z racji jakiejkolwiek złej woli, tylko po prostu z racji tego, że są zadawane w takim trybie, w jakim są, sądzę, że będzie mi trudno odpowiedzieć na te pytania, gdyż wyczerpałbym prawdopodobnie limit czasu wszystkich odpowiadających dzisiaj na pytania. Sama wizyta pań posłanek Prawa i Sprawiedliwości w Ministerstwie Zdrowia 2 miesiące temu, podczas której omawialiśmy te sprawy, trwała grubo ponad 1,5 godziny i też dotyczyła tych samych spraw, tak że było to omawiane. Ale przechodząc do pytań, odpowiadam. Było oczywiście też dużo innych konkretów, które już zostały wykonane, ale rozumiem, że dzisiaj skupimy się na tych sprawach, o które państwo pytacie.
Co do prawa do bezpłatnego znieczulenia przy porodzie, w zakresie wprowadzenia zmian finansowych, zachęt dla szpitali od dnia 1 lipca 2024 r., zgodnie z projektowaną zmianą zarządzenia w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie szpitalne oraz leczenie szpitalne - świadczenia wysokospecjalistyczne, planuje się zmianę w modelu rozliczania świadczeń polegającą na zastosowaniu współczynników korygujących w zależności od udziału porodów zakończonych drogami natury w znieczuleniu zewnątrzoponowym lub w uzasadnionych medycznie przypadkach w znieczuleniu podpajęczynówkowym do wszystkich porodów zakończonych drogami natury. Działanie to służy poprawie dostępności świadczeń związanych ze znieczuleniem do porodów zakończonych drogami natury oraz poprawie jakości świadczeń w celach porodowych. Co jest tutaj istotne, znieczulenie, podobnie jak inne świadczenia zdrowotne, powinno być realizowane w zależności od wskazań zgodnych z aktualną wiedzą medyczną, uwzględniając stan zdrowia świadczeniobiorców, w tym ewentualne choroby współistniejące oraz przebieg akcji porodowej, co jest sprawą indywidualną. Z tych względów nie zawsze jest możliwe podanie znieczulenia okołoporodowego.
Co jest istotne, mówię tu po prostu o tym tak, jak rozumiem ten postulat, ponieważ tak jak pan marszałek stwierdził, jest to postulat jednej z partii wchodzących w skład koalicji, głównej partii. Prawo do bezpłatnego znieczulenia w Polsce jest zapewnione - tutaj uważam, że to sformułowanie jest nie do końca trafne - natomiast przez wiele lat gorzej było z realizacją tego prawa. Polskie pacjentki to prawo do znieczulenia przy porodzie miały i rok temu, i 3 lata temu, i 7 lat temu, więc zapewnienie prawa być może było niefortunnym sformułowaniem. Zapewnienie realizacji prawa do znieczulenia przy porodzie - to by było właściwe, powiedzmy, sformułowanie tego postulatu czy też tej zapowiedzi, i właśnie w tym kierunku idziemy. To znaczy to, co odczytałem, te zmiany wyceny świadczeń, umów itd., zmiany zasad współpracy NFZ-etu z oddziałami ginekologii i położnictwa prowadzą do tego, aby to znieczulenie było, aby realizacja tego prawa była bardziej powszechna i dostępna. Natomiast są też prowadzone rozmowy ze środowiskami anestezjologów, ginekologów, neonatologów. Jest powołany zespół do spraw bezpieczeństwa zdrowia kobiet, w którym omawia się te sprawy, i jest to jeden z ważniejszych postulatów, żeby przekazać również wiedzę, żeby były akcje uświadamiające, akcje zachęcające. A więc oprócz tego prawa ważne jest porozumienie ze specjalistami, z fachowcami - tutaj w tym przypadku anestezjologami - aby uprościć nieco dostęp do tego prawa, aby wymagania, które są stawiane, czasami być może za daleko idące, były również poprawione, ale to wymaga zmiany zaleceń przez towarzystwa lekarskie, które są w tej kwestii władne. A więc jest ta praca wykonywana i zwiększanie tej dostępności jest czynione.
Zapewnimy pełny dostęp do darmowych badań prenatalnych. W dniu 21 maja 2024 r. zostało opublikowane rozporządzenie ministra zdrowia z 14 maja 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych, które wprowadza zmiany w programie badań prenatalnych, w szczególności: usunięcie kryterium wieku jako kryterium kwalifikacji do udziału w programie ze wszystkich etapów programu, usunięcie obecnie obowiązujących kryteriów kwalifikacji do udziału w programie z etapu poradnictwo i badania biochemiczne oraz poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych, doprecyzowanie w etapie poradnictwo i badania biochemiczne oraz poradnictwo i USG płodu w kierunku diagnostyki wad wrodzonych terminu, w którym powinny zostać wykonane priorytetowe badania prenatalne. Wprowadzenie zmian do rozporządzenia ma na celu zwiększenie dostępności badań prenatalnych dla wszystkich kobiet niezależnie od wieku, natomiast usunięcie kryteriów kwalifikacji do pierwszych dwóch etapów programu badań prenatalnych spowoduje zwiększenie dostępu do badań prenatalnych, które umożliwiają wczesne wykrycie wad płodu oraz ich diagnostykę we wczesnym okresie ciąży oraz, o ile to możliwe, podjęcie leczenia jeszcze w okresie płodowym. (Dzwonek) Myślę, że tutaj to pytanie... Akurat rzeczywiście niedawno, 21 maja, zostało opublikowane rozporządzenie, więc prawdopodobnie stąd to pytanie, ale ta sprawa jest zrealizowana.
Kontynuuję.
Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:
Proszę jeszcze...
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Wojciech Konieczny:
Tak, tak...
Zapowiedź: zniesiemy limity NFZ w leczeniu szpitalnym, dzięki czemu znacząco skróci się czas oczekiwania na konsultacje i zabiegi. Rzeczywiście taki konkret został złożony. Tutaj nie można odstąpić od tego, iż przejmowanie władzy... To, że w określonych warunkach planowano pewne zmiany w ochronie zdrowia wynikało również z informacji, które były przekazywane z Ministerstwa Zdrowia w poprzednich latach. W poprzednich latach byliśmy zapewniani o bardzo dobrej sytuacji finansowej Narodowego Funduszu Zdrowia i o tym, że jest wystarczająca ilość pieniędzy. Niestety nawet w trakcie procedowania nad ustawą, która w praktyce odebrała NFZ-owi 13 mld dotacji z budżetu państwa, które wynikały z tego, iż reguła wydatkowa została dotrzymana bez tych pieniędzy w roku następnym, tak planowano, to była jesień roku 2022. Kiedy okazało się, że Polski Ład rzeczywiście przyniósł efekt w postaci ściągnięcia większej ilości składek od przedsiębiorców - te składki miały wpłynąć w następnym roku do NFZ-etu - cofnięto 13 mld zł dotacji z budżetu państwa i tego realnego wzrostu nie było. Natomiast wówczas przedstawiciele rządu oraz NFZ-etu zapewniali, iż tych pieniędzy jest wystarczająca ilość i nie ma trudności z realizacją zarówno bieżących działań, jak i tych, które będą wynikały np. z ustaw podwyżkowych, z innych, ponieważ jest wystarczająca ilość pieniędzy. Okazało się to jednak nieprawdą. Stąd pewne zakresy zapowiedzi, które były oparte na danych przekazywanych przez NFZ, przez ówczesne Ministerstwo Zdrowia, np. o zadłużeniu szpitali, ukazały się dopiero po wyborach. Dopiero tydzień czy 2 tygodnie po wyborach udostępniono dane na temat zadłużenia szpitali, bardzo gwałtownie narastającego, co diametralnie zmieniło sytuację planowania budżetu. W związku z tym taka zapowiedź musi być zweryfikowana.
Ale odpowiadając konkretnie, powiem, że planowane jest zniesienie limitów w leczeniu szpitalnym. Tutaj chciałbym jeszcze nadmienić, że niewątpliwie jest to proces bardzo trudny, ponieważ są świadczenia, które w przypadku nielimitowania muszą być nielimitowane w określony sposób, gdyż może to doprowadzić do sytuacji, w której nastąpi odpływ personelu do zakresów, które są nielimitowane i nie przebiegają w postaci ostrych dyżurów, ciężkiej pracy itd. To jest za długi temat, żebym go omawiał, ale to zniesienie musi być na pewno realizowane etapowo.
Podjęcie decyzji dotyczącej zniesienia limitów w leczeniu szpitalnym będzie poprzedzone wypracowaniem rozwiązań pozwalających na odwrócenie obecnej piramidy świadczeń, mających na celu zmianę struktury udzielania świadczeń na korzyść trybu ambulatoryjnego oraz wyeliminowanie bodźców do udzielania świadczeń diagnostycznych i leczniczych o charakterze ambulatoryjnym w ramach świadczeń szpitalnych, a tym samym osiągnięcie redukcji kosztów opieki. Niezbędne prace prowadzone są w uruchomionym z dniem 1 stycznia 2024 r. projekcie: odwrócona piramida świadczeń. Tutaj chodzi o to, że ta dostępność się zwiększy i te limity będą mogły być zniesione, gdyż część zabiegów, część świadczeń medycznych może być wykonywana w trybie ambulatoryjnym, przez co nie będzie wykonywana w trybie oddziałów szpitalnych, w związku z czym dostępność tych oddziałów zwiększy się dla pacjentów, którzy wymagają takiej opieki w tak dużym stopniu, że właściwie będzie można te limity znieść. To się obserwuje w niektórych dziedzinach medycyny już teraz, że zniesienie tych limitów właściwie, jeżeli będzie dobrze przeprowadzone, nie zwiększa ilości wykonywanych świadczeń w niektórych zakresach. Po prostu jest pewne zapotrzebowanie, które jest osiągane, i wówczas...
Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:
Panie ministrze, muszę panu przerwać, bo jeszcze będzie miał pan jedną wypowiedź, a już jedziemy o 5 minut za dużo. Proszę więc o kondensację.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Wojciech Konieczny:
Rozumiem, panie marszałku. Dobrze, przepraszam.
Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:
To może zróbmy tak: pan poseł Fryderyk Sylwester Kapinos zada drugie pytanie i będzie pan jakoś próbował to podsumowywać.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Wojciech Konieczny:
Oczywiście.
Przebieg posiedzenia