10. kadencja, 14. posiedzenie, 2. dzień (27-06-2024)
8. punkt porządku dziennego:
Pytania w sprawach bieżących.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Jurand Drop:
Panie marszałku, Wysoka Izbo, bardzo dziękuję za to pytanie. Nie myślę, żeby sytuacja przedstawiona przez pana posła jako dramatyczna, wyjątkowa rzeczywiście taka była.
Jeśli chodzi o deficyt w zakresie wykonania, bo w tej chwili mówimy o wykonaniu w ciągu tego roku, pan poseł pytał o nominalne wykonanie, to wartość tego wykonania rzeczywiście jest wysoka. Natomiast my trzymamy sprawę pod względem nominalnym realnie, bowiem chodzi o to, że trzeba jeszcze patrzeć na inflację, a także na przebieg dochodów i wydatków w ciągu roku, ponieważ w różnych miesiącach, w różnych kwartałach to różnie się kształtuje. Dlatego najlepiej odnosić się do innych lat i zobaczyć, jak to jest w porównaniu z zaawansowaniem wykonania deficytu, jak to jest w stosunku do innych lat.
Jeśli np. porównamy to, jak pan poseł wspomniał, do roku 2023...
(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Dwudziestego drugiego.)
...to do końca maja 2023 r. zrealizowano 30,7% planowanego na tamten rok deficytu. Czyli w tamtym okresie deficyt był wykonany prawie w 31%, podczas gdy do końca maja w tym roku zrealizowano 28,9% deficytu zaplanowanego na ten rok, czyli 29%. Czyli w poprzednim roku to zaawansowanie deficytu było wyższe niż teraz, wobec czego mówienie, że w tym roku to jest coś wyjątkowego, nie trzyma się faktów.
(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Panie ministrze, ujemny wzrost PKB.)
Dlaczego wzrost deficytu nominalnego jest taki? Ten wzrost deficytu wynika przede wszystkim ze wzrostu wydatków państwa w tym roku w stosunku do znowelizowanej ustawy budżetowej na 2023 r., który w tym momencie... To znaczy. Z czego to wynika, gdzie jest ten wzrost wydatków?
Po pierwsze, jest to przeniesienie finansowania tzw. trzynastej i czternastej emerytury z Funduszu Solidarnościowego do budżetu państwa. Chodzi o 29 mld zł. W okresie tych pierwszych 5 miesięcy 2024 r. oznacza to wzrost o ok. 15 mld zł wydatków ZUS-u w związku z wypłatą przez budżet państwa tej trzynastej emerytury. Wcześniej pochodziło to z Funduszu Solidarnościowego, dlatego w tej chwili nam się to pokazuje. A pokazuje nam się jakby świadomie, tzn. chcemy pokazywać transparentność, jawność wydatków. Chodzi o to, żeby właśnie pokazywać to, co wcześniej było gdzieś w funduszach ukryte. Teraz pokazujemy to w budżecie. Następnie podniesienie świadczenia wychowawczego do 800 zł. To jest wzrost w tym okresie tego roku w porównaniu do okresu poprzedniego roku o ok. 11 mld zł, czyli o 67%. Chodzi o zwiększenie wydatków budżetowych. To jest więcej niż w poprzednim roku o 3,4 mld zł w porównaniu do tych 5 miesięcy. Subwencja dla jednostek samorządu terytorialnego wzrosła o 16,3 mld zł, zwiększenie finansowania zdrowia - wzrost o 4,2 mld zł, finansowanie uzupełniające funduszu bezpieczeństw społecznych - wzrost o 3 mld zł. Każda z tych wielkości to było porównanie do poprzednich 5 miesięcy w poprzednim roku. Podsumowując, chciałbym powiedzieć, że wzrost deficytu wynika matematycznie ze wzrostu wydatków, który opisałem.
Jeśli chodzi o dochody z VAT-u, według szacunkowego wykonania dochodów budżetu państwa po maju tego roku dochody były wyższe o 4 mld zł, czyli o prawie 22% rok do roku. Wyniosły 22,2 mld zł. I teraz, porównując to znowu do poprzedniego roku, podałem tę wielkość 22%, dokładnie 21,9%, było to 19%, czyli znowu wykonanie jest w nieco większym zakresie. Na dochody z VAT w maju, tzn. w tych pierwszych 4 miesiącach 2024 r., wpłynęły wyniki produkcji przemysłowej i sprzedaży detalicznej. Zacytuję najświeższe dane, jakie mamy. Produkcja sprzedana przemysłu w kwietniu 2024 r. spadła nominalnie o 1,3% rok do roku, czyli widzimy rzeczywiście produkcję, widzimy, że to jest słabszy wynik, natomiast sprzedać detaliczna wzrosła nominalnie o 4,3%. I znowu wiemy, że ten wzrost gospodarczy, o którym pan poseł wspomniał, jest ciągnięty przez konsumpcję, przez spożycie prywatne. (Dzwonek) W kolejnych miesiącach powinniśmy obserwować poprawę dochodu z tytułu podatku VAT w ujęciu rocznym ze względu na wzrost dochodu rozporządzalnego. Znowu widzimy największy, jeden z największych wzrostów dochodu realnego gospodarstw domowych, wobec czego będzie wzrost dochodu rozporządzalnego, tutaj się powinno poprawiać, a także brak efektów tarcz, które istniały w 2023 r., także tarczy z I kwartału tego roku. I oczekuje się, że dynamika aktywności gospodarczej stopniowo będzie się poprawiać. Zakłada się, że koszty z punktu widzenia wpływów z podatku VAT powinny się kształtować odnośnie do wzrostu sprzedaży detalicznej w efekcie konsumpcji prywatnej, o czym już powiedziałem. Silniejszy wzrost produktu krajowego powinien wspierać także import. Wobec tego na przyszłość oczywiście monitorujemy sytuację w zakresie podatku VAT, widać argumenty, które mówią, że trzeba patrzeć, natomiast to nie jest absolutnie w żaden sposób dramatyczna sytuacja.
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski)
Przebieg posiedzenia