10. kadencja, 14. posiedzenie, 2. dzień (27-06-2024)

10. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego (druk nr 410).

Poseł Katarzyna Ueberhan:

    Dziękuję.

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, zawartego w druku sejmowym nr 410.

    Koniec z tzw. owocami zatrutego drzewa. Koniec z wykorzystywaniem nielegalnie pozyskanych dowodów. Koniec z legalizacją nielegalnych dowodów przez prokuratorów. Wprowadzenie tych zmian postulowała w petycji Naczelna Rada Adwokacka, a przygotowane przez palestrę przepisy znalazły się w niniejszym projekcie poselskim. Od lat część środowiska prawniczego wzywała do takich zmian. Te apele nabrały szczególnej mocy po ujawnieniu możliwych nadużyć związanych z systemem szpiegowskim Pegasus.

    Projekt noweli zakłada wprowadzenie zakazu wykorzystywania tzw. owoców zatrutego drzewa. W konsekwencji niedopuszczalne będzie przeprowadzenie i wykorzystanie dowodu uzyskanego do celów postępowania karnego za pomocą czynu zabronionego, czyli, mówiąc wprost, w sposób nielegalny. Nie możemy akceptować sytuacji, w której funkcjonariusze państwa, a więc przedstawiciele władzy publicznej, mogą gromadzić materiał dowodowy wbrew obowiązującemu prawu po to tylko, by już zgodnie z prawem na podstawie tego materiału pociągnąć obywateli do odpowiedzialności karnej.

    Proponowana nowelizacja odbiera też prokuratorowi uprawnienie do legalizacji dowodów uzyskanych poza zakresem prowadzonej kontroli operacyjnej. Chodzi o sytuacje, w których uzyskano dowód popełnienia przestępstwa innego niż objęte zakresem kontroli. Obecnie o wykorzystaniu tego dowodu w procesie karnym decyduje prokurator. Zgodnie z projektem decyzję o jego użyciu będzie podejmował sąd na wniosek prokuratora. Rozwiązanie to choć częściowo przywróci równowagę stron w procesie i może być częścią szerszej naprawy zdewastowanej procedury karnej. To kolejny mały krok w kierunku naprawy PiS-owskiej deformy państwa.

    Pamiętajmy, że konstytucyjna zasada legalizmu stwierdza, że organy państwa działają wyłącznie na podstawie i w granicach prawa. Od tej zasady nie może być wyjątków. Celem procedury nie może być skazanie za wszelką cenę. Tą ceną nie może być przekroczenie granic wyznaczonych przez prawo. Źle rozumiany interes państwa nie może być stawiany ponad prawami i wolnością jednostki, ponad dobrze rozumianym interesem społecznym.

    Z uwagi na powyższe klub Lewica popiera kierunek zmian zawarty w niniejszym przedłożeniu i skierowanie projektu do dalszych prac w komisji. Dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia