10. kadencja, 15. posiedzenie, 1. dzień (11-07-2024)
4. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu usprawnienia działań Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji oraz Straży Granicznej na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa (druki nr 471, 471-A i 505).
Poseł Andrzej Szewiński:
Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko klubu Koalicja Obywatelska dotyczące procedowanego rządowego projektu ustawy ujętego w drukach nr 471, 471-A i 505. Pierwsze czytanie odbyło się 26 czerwca, a następnie projekt został skierowany do pracy w komisji, w której zostały wniesione odpowiednie poprawki.
Wysoka Izbo, za naszymi granicami toczy się pełnoskalowa wojna, popełniane są zbrodnie przez żołnierzy rosyjskich na cywilach ukraińskich. Polska jest krajem frontowym, leżącym na flance wschodniej Paktu Północnoatlantyckiego oraz Unii Europejskiej. To m.in. od nas zależy, czy poprzez odpowiednie przygotowanie i zwiększenie odporności państwa poprzez skuteczną politykę odstraszania nie dopuścimy do agresji ze strony Federacji Rosyjskiej, godzącej w demokratyczny świat i prowadzącej do zmiany światowego ładu.
Polską racją stanu jest zapewnienie bezpieczeństwa i pełnej ochrony polskich granic, które są również granicami Unii Europejskiej i Sojuszu, a także zapewnienie bezpieczeństwa żołnierzom i funkcjonariuszom służb strzegących naszych granic. Polski rząd, my jako parlamentarzyści wiemy, jak zapewnić bezpieczeństwo naszej ojczyzny. M.in. przez zaadaptowanie polskiego prawa do sytuacji, w której występuje nie tylko zdefiniowany ustawowo czas klasycznej wojny i klasycznego pokoju, ale również czas, w którym toczy się wojna poniżej progu kinetycznego, wojna hybrydowa, w której zorganizowane grupy tzw. emigrantów są wykorzystywane do eskalacji agresji na granicy i do próby zdestabilizowania sytuacji w Polsce i Europie. Liczba prób przekroczenia granic od początku roku wyniosła ponad 20 tys., dlatego wychodząc naprzeciw nowym wyzwaniom, pracujemy nad aktualizacją prawa, tak aby nasi funkcjonariusze służb, żołnierze byli uzbrojeni w odpowiednie zapisy prawne, które umożliwią im skuteczną ochronę naszej wschodniej granicy.
Zamiany zaproponowane przez stronę rządową to dobry kierunek, wpisujący się w dążenie do zwiększenia bezpieczeństwa Polski i Polaków, a w szczególności zwiększenia poziomu ochrony żołnierzy Sił Zbrojnych oraz funkcjonariuszy służb pełniących misje patrolowania wschodniej granicy. Przedmiotowa nowelizacja reguluje kwestie użycia Sił Zbrojnych w czasie pokoju oraz prawnej ochrony podejmowanych przez żołnierzy działań. Reguluje też zasady użycia środków przymusu bezpośredniego, broni w czasie pokoju podczas wykonywania czynności służbowej. W projekcie zaimplementowano rozwiązania wprowadzone dla żołnierzy pełniących służby poza granicami w polskich kontyngentach wojskowych. Ustawa reguluje kwestie dotyczące ewentualnego operacyjnego użycia wojsk sojuszniczych na terenie Polski w czasie pokoju. W ujętych w ustawie sytuacjach daje możliwość zachowania prawa do pełnego uposażenia dla żołnierza zawieszonego w czynnościach służbowych, przeciwko któremu wszczęto postępowanie karne o przestępstwo popełnione w następstwie użycia środków przymusu bezpośredniego czy też broni w związku z wykonywaniem czynności służbowych. W określonych sytuacjach, gdy toczy się postępowanie karne w następstwie użycia broni palnej czy też środków przymusu bezpośredniego, daje prawo do obrońcy z urzędu żołnierzowi, funkcjonariuszowi Policji czy też funkcjonariuszowi Straży Granicznej. Wprowadza kontratyp użycia broni niezgodnie z zasadami przez żołnierzy, funkcjonariuszy Straży Granicznej oraz Policji w czasie pokoju. Doprecyzowuje zasady zatrzymania żołnierzy przez Żandarmerię Wojskową. Nadaje funkcjonariuszom Policji uprawnienia do użycia środków przymusu bezpośredniego w przypadku reakcji na zamach na nienaruszalność granic.
Podczas posiedzenia połączonych Komisji: Oborny Narodowej i Sprawiedliwości i Praw Człowieka zostały m.in. przyjęte poprawki dotyczące możliwości zapewnienia funkcjonariuszom Policji i Straży Granicznej uprawnień analogicznych do tych, jakie przewidziano w projektowanych przepisach ustawy o obronie Ojczyzny. Chodzi o regulacje dotyczące możliwości zachowania prawa do uposażenia w okresie zawieszenia w czynnościach służbowych w określonych sytuacjach.
Wysoka Izbo, w imieniu klubu Koalicja Obywatelska składam trzy poprawki wraz z uzasadnieniami do druku nr 471. Poprawki mają na celu doprecyzowanie prawa do skorzystania z obrońcy z urzędu przez żołnierza lub funkcjonariusza Policji albo Straży Granicznej, który został oskarżony o przestępstwo w następstwie użycia broni palnej i innych środków przymusu bezpośredniego. Chodzi o dodanie do katalogu środków przymusu bezpośredniego zawartego w ustawie o obronie Ojczyzny urządzeń emitujących dźwięki wykorzystywane np. do rozpraszania tłumów, wykreślenie przepisu dotyczącego zatwierdzenia przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej sojuszniczych planów obronnych, ponieważ takie zatwierdzenie wykracza poza kompetencje pana prezydenta, i doprecyzowanie treści wniosku kierowanego przez Radę Ministrów do prezydenta w sprawie wydania postanowienia o przeprowadzeniu operacji wojskowej.
Wysoka Izbo, jestem przekonany, że podczas głosowania żaden poseł ani żadna posłanka nie będzie przeciw ustawie zwiększającej bezpieczeństwo Polski oraz żołnierzy i funkcjonariuszy strzegących naszej granicy. W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej wnoszę o przyjęcie projektu ustawy i dalszą pracę, tak aby niezwłocznie wprowadzić w życie zapisy ujęte w procedowanym akcie prawnym. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia