10. kadencja, 16. posiedzenie, 1. dzień (23-07-2024)

2. i 3. punkt porządku dziennego:

   2. Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druki nr 253 i 543).
   3. Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o poselskim projekcie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym (druki nr 254 i 544).

Poseł Mirosław Adam Orliński:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga pragnę przedstawić stanowisko odnośnie do tego projektu ustawy.

    Pragnę zaznaczyć, tak jak mówił mój przedmówca, poseł Michał Pyrzyk, że za nami naprawdę wiele godzin pracy w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, także wiele rozmów, opinii, konsultacji, o których było już tutaj wielokrotnie mówione. To świadczy o tym, że ta ustawa naprawdę ma taki walor konsultacji społecznych, rozmów z ekspertami i rzeczywiście, tak jak mówi część osób, zawsze, tak jak w prawie, opinie prawne mogą w różnym stopniu pokazywać pewne zapisy, natomiast chcemy iść w dobrym kierunku, aby Trybunał Konstytucyjny wrócił do swojego prawidłowego funkcjonowania, żeby ranga tego trybunału była naprawdę kluczowa, także z punktu widzenia tej Izby, ustaw, przepisów, które przyjmujemy.

    To także jest realizacja obietnic wyborczych koalicji rządzącej i tych wszystkich ugrupowań, które podjęły się tego wyzwania wobec wyborców, którzy oczekiwali właśnie uporządkowania tej całej sytuacji prawnej, przywrócenia praworządności, poprawienia funkcjonowania trybunału. Wiemy na podstawie danych, analiz, że rzeczywiście, jeśli chodzi o wyroki, funkcjonowanie trybunału, notowania, mówiąc kolokwialnie, leciały na łeb na szyję. I naprawdę tutaj w sposób jednoznaczny widać, że trybunał nawet wewnętrznie nie potrafił w wielu kwestiach się porozumieć.

    Sejm, rozpoczynając tę pracę, przyjmując te projekty, rzeczywiście w sposób jednoznaczny pokazuje kierunek działania, pokazuje, że zależy nam na tym, aby zasada legalizmu, zasada praworządności i funkcjonowanie na podstawie prawa i w granicach prawa były kluczowe. Przede wszystkim w obecnym składzie Trybunału Konstytucyjnego zasiadają osoby nieuprawnione do orzekania, ponieważ ich wybór do Trybunału Konstytucyjnego nastąpił z naruszeniem konstytucji. Potwierdzają to wyroki, nie tylko wyrok trybunału z 2015 r., lecz także wspominany już tutaj wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

    Podporządkowanie trybunału, o którym mówimy, wyłącznie interesom politycznym, jego działanie tak naprawdę na zapotrzebowanie polityczne, co można było odczuć w wypowiedziach wielu polityków obozu, który już rządził, pokazało, że trybunał stał się tak naprawdę trybunałem politycznym. Wybór sędziów na stanowiska już obsadzone, totalny chaos prawny sprawił, że załamał się system kontroli konstytucyjności prawa. Niespełniane były podstawowe zasady demokratycznego standardu niezależności trybunału, podziału władz i niezawisłości jego sędziów.

    Kluczowe w przypadku tych ustaw jest przywrócenie prawidłowego funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego i jego rzeczywistego, efektywnego funkcjonowania jako strażnika wartości konstytucyjnych. To właśnie te przepisy wprowadzające zmiany w tych ustawach, także w ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora. Odpolitycznienie ma mieć na celu to, aby trybunał naprawdę stał się sądem prawa.

    Szanowni Państwo! Trybunał Konstytucyjny to nie aparat polityczny, o czym tutaj dzisiaj mówimy, który ma być zależny od polityków, lecz to sąd konstytucyjny, w swojej mierze, w swoich zapisach istotny, kluczowy, sprawujący, tak jak mówi konstytucja, wspólnie z sądami i trybunałami władzę sądowniczą. Z tego musimy zdać sobie sprawę. To sąd konstytucyjny, który jako organ niezależny ma decydować o tym, co tak naprawdę w takim ogólnym znaczeniu jest prawem, a co prawem nie jest. Jego fundamentalnym zadaniem jest sądowa kontrola konstytucyjności prawa. Jego fundamentem i podstawą jest to, aby budować i tworzyć demokratyczne państwo prawne.

    Szanowni Państwo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga chcę powiedzieć, że jak najbardziej popieramy oba te projekty i wspieramy wszystkie działania, a także apelujemy do pana prezydenta, aby rzeczywiście pochylił się nad tymi projektami, bo mają one na celu przywrócenie praworządności i prawidłowego funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego. Dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia