10. kadencja, 16. posiedzenie, 4. dzień (26-07-2024)
33. punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz ustawy - Kodeks karny skarbowy (druk nr 552).
Poseł Tomasz Kostuś:
Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska przedstawić stanowisko dotyczące poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja Podatkowa oraz ustawy - Kodeks karny skarbowy, druk nr 522. Proponowane zmiany wprowadzą zróżnicowanie podatników ze względu na wysokość płaconych podatków oraz niepewność odnośnie do zaistnienia przedawnienia. Po pierwsze, uzależnienie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego od wysokości zobowiązania podatkowego nie uwzględnia wszystkich okoliczności, które przekładają się na prowadzenie postępowania podatkowego, i które ogniskują się wokół terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Projekt nie precyzuje, jaki termin przedawnienia jest właściwy w takich przypadkach. Po drugie, uzależnienie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego od wysokości zobowiązania podatkowego jest technicznie niewykonalne, wartość ta bowiem jest nieznana lub niedefinitywnie zadeklarowana przez podatnika aż do zakończenia postępowania podatkowego. Oznacza to, że termin przedawnienia zobowiązania podatkowego byłby określany przez organy podatkowe dopiero po fakcie. Po trzecie, przedmiotowa propozycja rodzi także problemy proceduralne w odniesieniu do zobowiązań podatkowych o wartościach oscylujących wokół progu. Od kwestii spornej miałoby bowiem zależeć, czy dane postępowanie należy umorzyć, czy też prowadzić dalej. Po czwarte, propozycja ta generuje także koszty regulacyjne po stronie budżetu, w tym przypadku w postaci kosztów postępowań, które dopiero po fakcie okażą się postępowaniami, które należy umorzyć. Po piąte, uzależnienie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego od okoliczności danej sprawy rodzi techniczne trudności, uzależnia bowiem wydłużenie terminu przedawnienia od okoliczności mających miejsce niejednokrotnie wiele lat po samym zdarzeniu podatkowym. Po szóste, uzależnienie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego od wysokości zobowiązania podatkowego lub okoliczności sprawy rodzi stan obiektywnej niepewności, zarówno po stronie podatników, jak i po stronie organów podatkowych, co do właściwego okresu przedawnienia mającego zastosowanie w danej sprawie. W konsekwencji powodowałoby to chaos prawny i niepewność co do skutków prawnopodatkowych określonego zdarzenia. Po siódme, projekt ten otwiera także nowe pole do unikania opodatkowania, może bowiem zachęcać podatników do sztucznego kształtowania przebiegu zdarzeń podatkowych, tak aby na pierwszy rzut oka kwalifikowały się pod skrócony termin przedawnienia. Badanie takich okoliczności zaangażuje dodatkowo zasoby administracji skarbowej. Gołosłowne są więc deklaracje projektodawców o braku obciążenia budżetu w wyniku wprowadzenia proponowanej regulacji. Co istotne, uzależnienie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego od wysokości zobowiązania podatkowego otwiera także pole do sztucznego zawyżania wysokości zobowiązań podatkowych przez organy podatkowe, tak aby uzyskać więcej czasu na prowadzenie postępowania.
Skupiając się na kolejnym aspekcie proponowanych zmian w zakresie zawieszenia biegu przedawnienia, należy podkreślić, że obecnie zgodnie z przepisami bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu na czas od wszczęcia postępowania o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe związanego z danym zobowiązaniem podatkowym do czasu prawomocnego zakończenia tego postępowania. Projektowana zmiana pozostawia z tego zakresu jedynie postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe, jeżeli dotyczy to zobowiązania podatkowego w VAT o wartości powyżej 1 mln zł. Tak więc przedstawiona regulacja prowadzi do jedynie częściowej zmiany zakresu spornego przepisu. Wykreślone zostają wszystkie wykroczenia skarbowe i na pierwszy rzut oka znakomita większość przestępstw skarbowych, ale dopisane zostają wyłudzenia skarbowe, za których pośrednictwem tylnymi drzwiami wprowadza się do zakresu omawianej regulacji różne przestępstwa skarbowe wcześniej pozornie wykreślone, a także nieobjęte obecną regulacją niektóre przestępstwa zwykłe. Tak więc proponowana przez wnioskodawców zmiana ma charakter w dużej mierze pozorny i kosmetyczny, a pozostawia się zasadniczo niezmienioną istotę regulacji.
Ostatnia sprawa, zmiany w zakresie Kodeksu karnego skarbowego. Zgodnie z art. 44 § 2 Kodeksu karnego skarbowego karalność przestępstwa skarbowego ustaje także (Dzwonek), gdy nastąpiło przedawnienie uszczuplonej należności publicznoprawnej. Projektowany art. 44 § 2a wskazuje, że zasada ta nie będzie mieć zastosowania, jeżeli od prawomocnego skazania za dane przestępstwo uzależniony jest termin przedawnienia danej należności publicznoprawnej. Jest to zmiana logiczna, która zabezpiecza system prawny przed błędnym kołem, które miałoby powstać: termin przedawnienia uzależniony jest od prawomocnego skazania, możliwość zaś prawomocnego skazania jest uzależniona od terminu przedawnienia. Zmiana ta obrazuje, że także projektodawcy są świadomi wyżej omówionych problemów ze stosowaniem postulowanej regulacji w zakresie niepewności co do właściwego terminu przedawnienia.
Podsumowując, to tylko niektóre z licznych wad i problemów, jakie może generować ten projekt. W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska wnoszę o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu. Dziękuję. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia