10. kadencja, 17. posiedzenie, 2. dzień (12-09-2024)

10. punkt porządku dziennego:

Informacja bieżąca.

Poseł Katarzyna Ueberhan:

    Dziękuję.

    Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność zaprezentować uzasadnienie wniosku o przedstawienie informacji bieżącej złożonego przez klub parlamentarny Lewicy do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej - w sprawie propozycji zmian w zasadach obliczania stażu pracy.

    Czas transformacji systemowej był okresem trudnym dla polskich pracowników i polskiego rynku pracy. W tym czasie mierzyliśmy się z wysokim bezrobociem, likwidacją i przekształceniami wielu zakładów pracy, upadkiem branż, powstawaniem nowych. To był też czas, w którym duża część Polek i Polaków, mimo że ciężko pracowała, była pozbawiona podstawowych, gwarantowanych przez konstytucję praw pracowniczych, jak choćby prawa do wypoczynku, minimalnego wynagrodzenia za pracę, bezpiecznych, higienicznych warunków pracy czy też wolności zrzeszania się w związkach zawodowych.

    Z częścią tych wyzwań mierzymy się do dziś. Wyzwaniem dziś jest zarówno zagwarantowanie wszystkim pracującym godnych warunków pracy, jak i przede wszystkim posprzątanie po latach śmieciowego zatrudnienia, usunięcie jego skutków, które wciąż odczuwają polscy pracownicy.

    Jednym z obszarów, w którym skutki lat śmieciowego zatrudnienia są najbardziej widoczne, jest sfera uprawnień pracowniczych zależnych od stażu pracy. Od ogólnego stażu pracy zależy m.in. wymiar urlopu wypoczynkowego, a w wielu przypadkach prawo do takich świadczeń jak dodatek stażowy czy nagroda jubileuszowa. Natomiast od stażu pracy u danego pracodawcy zależy choćby długość okresu wypowiedzenia, możliwość zawarcia i czas trwania umowy o pracę na czas określony oraz wysokość niektórych odpraw. Często również od długości stażu pracy uzależniona jest możliwość zatrudnienia na określonym stanowisku czy możliwość awansu.

    Tymczasem aktualnie do stażu pracy zalicza się wyłącznie okresy zatrudnienia na podstawie stosunku pracy, w oparciu o umowę o pracę, a także stosunków służbowych w niektórych służbach mundurowych. Oznacza to, że lata pracy na podstawie umów cywilnoprawnych czy w ramach samozatrudnienia, prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej nie mają wpływu na uprawnienia pracownicze, choć przez ten czas osoba pracująca nabywała wiedzę, umiejętności, doświadczenie, których docenieniu służą właśnie uprawnienia pracownicze uzależnione od stażu pracy. Ten stan rzeczy jest trudny do zaakceptowania.

    Zgodnie z art. 24 konstytucji praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Konstytucja mówi o pracy i nie rozróżnia, czy jest to praca wykonana na podstawie umowy o pracę, umów cywilnoprawnych, w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej czy stosunku służbowego. Każda praca powinna być chroniona i tak samo doceniona przez ustawodawcę.

    Jedną z zapowiedzi ministry rodziny, pracy i polityki społecznej było odśmieciowienie rynku pracy, a w ramach tego odśmieciowienia - wprowadzenie zmian, które pozwalają uwzględnić również ten staż pracy wypracowany na umowach cywilnoprawnych czy w czasie prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej.

    Wiemy, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało, przygotowuje stosowny projekt ustawy. Chcielibyśmy zapytać, jak przebiegają prace nad tym projektem, jakie są założenia, ile osób skorzysta na proponowanych rozwiązaniach, które ten projekt przewiduje. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia