10. kadencja, 17. posiedzenie, 2. dzień (12-09-2024)

13. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 roku wraz z opinią Komisji do Spraw Kontroli Państwowej (druki nr 483 i 566).

Prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wypełniając konstytucyjny obowiązek, przedstawiam Wysokiej Izbie sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 r. Sprawozdanie zostało zatwierdzone przez Kolegium Najwyższej Izby Kontroli. Zostało pozytywnie zaopiniowane przez zdecydowaną większość komisji sejmowych, w tym Komisję do Spraw Kontroli Państwowej. Sprawozdanie w syntetycznym ujęciu ukazuje najważniejsze ustalenia kontroli i wnioski formułowane na ich podstawie przez NIK. Zawiera informacje o współpracy NIK z Sejmem i z innymi instytucjami państwa oraz społeczeństwem. Przedstawia działalność prezesa i pracę Kolegium NIK. Ukazuje informacje o wykonaniu budżetu Najwyższej Izby Kontroli oraz pracownikach i organizacji wewnętrznej NIK. Relacjonuje też współpracę z najwyższymi organami kontroli innych państw i organizacjami międzynarodowymi.

    Najwyższa Izba Kontroli w 2023 r. zakończyła 191 kontroli, w tym kontrolę wykonania budżetu państwa u dysponentów części budżetowych oraz w jednostkach bezpośrednio wykorzystujących środki publiczne. Zrealizowaliśmy 106 tematów kontroli doraźnych, które są wyrazem szybkiej reakcji NIK na sygnały o nieprawidłowościach. Kontrolerzy NIK skontrolowali 1507 podmiotów. Finanse i sprawozdawcze skutki nieprawidłowości ujawnione w wyniku kontroli to rekordowe 52 800 mln zł. Najwyższa Izba Kontroli zgłosiła ponad 5200 wniosków pokontrolnych i aż 83 wnioski postulujące zmiany legislacyjne. Niestety nie wszystkie wnioski pokontrolne NIK są zrealizowane.

    Wysoka Izbo! Priorytetem strategicznym przyjętym w NIK było zapewnienie bezpieczeństwa narodowego. W ponad 40% kontroli uwzględniono zadanie sprawdzenia zdolności państwa do reagowania na potencjalne niebezpieczeństwa zarówno w sferze cywilnej, jak i wojskowej. W tym obszarze NIK skontrolowała m.in. proces przygotowania Sił Zbrojnych RP do przyjęcia na wyposażenie samolotu F-35, pozyskanie i wdrożenie na potrzeby Sił Zbrojnych RP bezzałogowego systemu rozpoznawczo-uderzeniowego średniego zasięgu zakupionego w 2021 r., tworzenie w Siłach Zbrojnych RP wymagań dla pozyskiwanych z rynku produktów gotowych, zabezpieczenie potrzeb szkoleniowych jednostek Wojsk Lądowych w ośrodkach i centrach szkolenia poligonowego, przygotowanie państwa na zagrożenia hybrydowe, zapewnienie obywatelom miejsc schronienia w budowlach ochronnych na wypadek wystąpienia zagrożenia, poziom integracji obrazu rozpoznanej przestrzeni powietrznej w wymiarze narodowym i sojuszniczym, działania państwa w związku z incydentem z dnia 16 grudnia 1922 r. dotyczącym odnalezienia koło Bydgoszczy szczątków niezidentyfikowanego obiektu wojskowego. Niewątpliwie ustalenia powyższej kontroli przyczyniły się do zapewnienia bezpieczeństwa obywateli i państwa. Wpłynęły także na wzmocnienie systemu obrony powietrznej kraju. Z przyczyn oczywistych nie mogę jednak z państwem podzielić się najważniejszymi wynikami przedmiotowej kontroli.

    Wysoka Izbo! Zapewnienie bezpieczeństwa państwa to także obszar spraw wewnętrznych. Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kontrolę, która miała na celu dokonanie obiektywnej oceny funkcjonujących mechanizmów nadzoru nad działalnością służb specjalnych, a także wypracowanie propozycji służących wzmocnieniu ochrony prawa i wolności obywatelskich przy jednoczesnym zagwarantowaniu uprawnień służb specjalnych niezbędnych dla obrony interesu Rzeczypospolitej Polskiej i bezpieczeństwa obywateli.

    Ze względu na bezpieczeństwo państwa i charakter przedmiotowej kontroli pełna treść informacji o jej wynikach została przekazana najważniejszym osobom w państwie. Można z całą odpowiedzialnością podkreślić, że zasadnicze konkluzje sprowadzały się do stwierdzenia, iż osoby kierujące służbami dowolnie definiowały zadania podległych im formacji oraz uznaniowo mogły decydować, czy i jakie informacje przekażą organom nadzoru i kontroli na temat realizacji tych zadań. Innymi słowy, to szefowie służb specjalnych sami decydowali o tym, z jakimi informacjami niejawnymi będą mogli się zapoznać, np. prezes Rady Ministrów czy minister obrony narodowej. Może to stwarzać ryzyko, że nie wszystkie ważne dla bezpieczeństwa państwa informacje zostaną przekazane właściwym organom.

    Ponadto wynikający z przepisów system nadzoru nad służbami zastępowano m.in. bezpośrednimi, nieformalnymi spotkaniami i ustnymi dyspozycjami wydawanymi szefom poszczególnych służb oraz innym organom nadzoru przez ówczesnego ministra - koordynatora służb specjalnych. W ocenie NIK ingerencja w prawa oraz wolności człowieka i obywatela nie może być realizowana w drodze doraźnych i nieudokumentowanych działań. Należy takie działania zdecydowanie potępić jako sprzeczne z zasadami demokratycznego państwa prawa.

    Wysoki Sejmie! Zaobserwowaliśmy brak jawnych i przejrzystych procedur, nieefektywne gospodarowanie środkami publicznymi, występowanie mechanizmów korupcjogennych, dowolność postępowania, konflikty interesów, brak jawności postępowania, słabość i brak kontroli. W kilkanaście sekund decydowano o przyznawaniu wielomilionowych środków z rządowych funduszy wyłącznie wybranym beneficjentom w tzw. naborach konkursowych. Tym samym faworyzowano podmioty bliskie politycznie władzy centralnej.

    Nieudolnie szacowano liczby dawek szczepionek. Doprowadziło to do ich przeterminowania, a następnie utylizacji ponad 13 mln dawek. Ich łączna wartość to prawie 1 mld zł. Z powodu braku nadzoru nad przechowywaniem i dystrybucją szczepionek przeciw COVID-19 podano pacjentom ponad 117 tys. dawek szczepionek ze stwierdzonymi wadami jakościowymi. Niegospodarnie wydatkowano dziesiątki milionów złotych na niekompletne i niesprawne respiratory. Nieodpowiedzialnie powierzono zakup środków ochrony indywidualnej, m.in. maseczek, podmiotom, które zajmowały się importem z Chin głównie akcesoriów kosmetycznych służących do makijażu. Wbrew wszelkim rekomendacjom i bez żadnych planów oraz analiz utworzono 14 szpitali tymczasowych za ponad 600 mln zł.

    To nie recenzje, proszę państwa, lecz wyniki najważniejszych kontroli NIK dotyczących walki z pandemią i jej skutkami. W tym miejscu wyrażam podziękowania wszystkim lekarzom, pielęgniarkom, ratownikom medycznym i całemu personelowi medycznemu. Oni jako jedyni sprostali wyzwaniom związanym z walką z pandemią COVID-19.

    Wysoka Izbo! Kolejna ważna kontrola odnosiła się do problematyki funkcjonowania Krajowej Administracji Skarbowej. Jej celem było ustalenie, czy wprowadzone rozwiązania w zakresie organizacji i zarządzania kadrami przyczynią się do poprawy wykonywania zadań przez Służbę Celno-Skarbową. KAS, której byłem założycielem, miała za zadanie przede wszystkim troskę o bezpieczeństwo finansowe Rzeczypospolitej Polskiej. Niestety okazało się, że była ona zarządzana przez osoby, którym bardziej zależało na własnych karierach niż na realizacji powierzonej im misji. Przypomnę jedynie, że jeden z szefów KAS awansował o osiem stopni w rekordowo krótkim czasie. Zamiast 16 lat zajęło mu to zaledwie 16 miesięcy. Nie tak wyobrażałem sobie tę ważną dla mojego serca instytucję, którą w 2019 r. pozostawiałem w doskonałej kondycji organizacyjnej. W dodatku z rekordowym wynikiem pozyskania 300 mld zł dodatkowych środków do budżetu państwa, bez których trudno byłoby dziś wyobrazić sobie uruchomienie programów socjalnych takich jak 800+.

    Nie zakończyły się sukcesem zmiany systemowe w ramach tzw. Polskiego Ładu. Jak wykazała kontrola, nierzetelnie przygotowano zmiany podatkowe w ramach Polskiego Ładu oraz tarcz antyinflacyjnych. Reforma objęła swym zakresem 25 mln osób. Uchwalone przepisy wymagały natychmiastowych szerokich działań naprawczych. Za skandaliczne i sprzeczne z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawa wynikającą z zasady zaufania do państwa należało również uznać fakt, że projekt tak ważnej reformy podatkowej, nowelizującej aż 24 ustawy, liczył wraz z uzasadnieniem ponad 500 stron i wszedł w życie po zaledwie 38 dniach od jego ogłoszenia.

    Ważną kontrolą odnoszącą się do gospodarowania mieniem państwowym była kontrola dotycząca bezpieczeństwa paliwowego w sektorze naftowym. Trzeba stwierdzić, że PKN Orlen realizował proces połączenia z Grupą Lotos bez właściwego nadzoru ze strony ministra aktywów państwowych. W efekcie Skarb Państwa utracił wpływ na kierunki sprzedaży ok. 20% produktów wytwarzanych w polskich rafineriach. Może to powodować problemy w zakresie pełnego pokrycia krajowego zapotrzebowania na te produkty. Ponadto PKN Orlen zbył aktywa Grupy Lotos SA, w tym Rafinerię Gdańską, o co najmniej 5 mld poniżej szacowanej wartości wyceny. Jednocześnie ich nabywca spółka Saudi Aramco uzyskała bardzo mocną pozycję w Rafinerii Gdańskiej - przede wszystkim prawo weta wobec kluczowych decyzji strategicznych w zakresie zarządzania tą spółką. W konsekwencji może to skutecznie sparaliżować kierunki rozwoju tej rafinerii.

    NIK stwierdziła również naruszenie zasad legalności, rzetelności, celowości lub gospodarności w wydatkach Telewizji Polskiej SA. W sposób szczególny zwracam państwa uwagę na prowadzoną przez Telewizję Polską politykę kadrowo-płacową w latach 2021-2022. Nie sposób bowiem przejść obojętnie wobec tolerowania przez zarząd spółki praktyki łamania przez wybrane osoby zakazu konkurencji i zawierania umów na świadczenie usług o wartości kilku milionów złotych. Ale zaobserwowaliśmy także zjawisko zawierania umów cywilnoprawnych z dyrektorem jednej z jednostek organizacyjnych Telewizji Polskiej przez podwładnych tegoż dyrektora.

    W ocenie NIK błędna i wysoce nieodpowiedzialna była wypowiedź ministra rolnictwa i rozwoju wsi w mediach, w czerwcu 2022 r. Apelował on o niesprzedawanie zboża i rzepaku przez polskich producentów rolnych. Było to jedną z przyczyn zwiększonego stanu zapasów zbóż i rzepaku, a w konsekwencji zwiększonego importu zbóż z Ukrainy. Sytuacja na rynku produktów rolnych, która wystąpiła w związku z nadmiernym importem zbóż i rzepaku z Ukrainy, ujawniła, że nie zostały opracowane żadne instrumenty w celu przeciwdziałania destabilizacji rynku rolnego.

    Kontrola dotycząca wsparcia finansowego samorządów wykazała dyskryminację dużych miast przy podziale środków przez rząd, nierówne traktowanie samorządów oraz coraz większe uzależnienie ich finansów od decyzji rządu. Dochody własne samorządów były w coraz większym stopniu zastępowane dochodami transferowymi. Bardzo często miały one uznaniowy charakter i trafiały do tych grup samorządów, które z różnych względów były preferowane przez organy administracji rządowej.

    Za uzasadnione należy uznać pytanie: Dlaczego Warszawa była konsekwentnie dyskryminowana lub wręcz pomijana przy podziale środków dla samorządów? Dlaczego w kancelarii ówczesnego prezesa Rady Ministrów opracowano mechanizm powodujący, że tylko Warszawa utraciła część dochodów? W latach 2020-2023 z tego tytułu stolica straciła niemal 800 mln zł. Dlaczego nie sporządzono notatek służbowych ze spotkań z ówczesnym kierownictwem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i samym premierem, kiedy podejmowano decyzje o podziale kilkudziesięciu miliardów złotych pomiędzy samorządy? Dlaczego aż 118 jednostek samorządu terytorialnego, w tym takie miasta jak Lublin, Gdynia, Sopot, Opole, Olsztyn, Ostrołęka, Tarnów czy Wałbrzych, nie otrzymało choćby 1 złotówki z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych? Każda z tych jednostek złożyła przecież odpowiednie wnioski. Jako prezes Najwyższej Izby Kontroli stanowczo sprzeciwiam się praktyce centralnego dzielenia środków na zadania własne samorządów. Jest to sprzeczne z ideą decentralizacji, a w konsekwencji - z ideą demokracji.

    Wysoki Sejmie! NIK jako pierwsza wskazywała na nieprawidłowości w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju oraz Funduszu Sprawiedliwości. Z naszych analiz jasno wynikało, że środki publiczne będące w dyspozycji tych podmiotów mogą być wydatkowane nieprawidłowo i niegospodarnie.

    Już w listopadzie 2020 r. NIK rozpoczęła kontrolę doraźną pod tytułem ˝Realizacja wybranych programów sektorowych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju˝. NIK stwierdziła wówczas, że NCBR nie w pełni wykorzystało potencjał programów sektorowych na rzecz rozwoju innowacyjności polskiej gospodarki. W wyniku tej kontroli NIK sformułowała siedem wniosków pokontrolnych, m.in. wnioski do NCBR o zapewnienie finansowania i realizacji konkursów zgodnie z dokumentacją programową, a także aby istotne dla gospodarki nowo otwierane programy branżowe były adekwatne do potrzeb gospodarki. Wnioski również pozostają do dzisiaj w trakcie realizacji. Natomiast w marcu 2021 r. NIK rozpoczęła kontrolę udzielania i rozliczania środków z programu ˝BRIdge Alfa˝ realizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. NIK zidentyfikowała prawie 13 mln zł wydatkowanych z naruszeniem prawa. NIK sformułowała szereg wniosków pokontrolnych. Postulowaliśmy m.in. zgłoszenie nieprawidłowości dotyczącej nienależnego wypłacenia środków w wysokości prawie 2 mln zł do rejestru nieprawidłowości podlegających zgłoszeniu do Komisji Europejskiej. Wnioski NIK wciąż pozostają w trakcie realizacji. Następnie w październiku 2021 r. rozpoczęliśmy badanie zlecania przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju analiz dotyczących statusów przedsiębiorstw. W latach 2019-2021 NCBR zleciło podmiotom zewnętrznym 1394 płatne analizy. W związku z wysokością wydatkowanych kwot NIK sugerowała realizację analiz w innej, tańszej formule. I wreszcie (Dzwonek) w 2023 r. NIK rozpoczęła kolejną kontrolę dotyczącą organizacji przyznawania środków w ramach konkursu ˝Szybka ścieżka - innowacje cyfrowe˝ realizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła liczne nieprawidłowości zarówno w procesie przygotowania i organizacji naboru wniosków o dofinansowanie, jak również na etapie wyboru projektów w konkursie. Kontrolerzy NIK wskazywali na brak transparentności działań, a także niezachowanie zasad rzetelności i bezstronności. Najwyższa Izba Kontroli przygotowała zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa dotyczące zarówno sprawy, jak i konkretnych osób. Prokuratura postawiła już kilku osobom zarzuty udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, a także przyjmowania korzyści majątkowych i osobistych. Na reakcję państwa na ustalenia kontrolerów Najwyższej Izby Kontroli musieliśmy niestety czekać kilka lat.

    Kolejnym przykładem braku reakcji na sygnały NIK o nieprawidłowościach jest sprawa Funduszu Sprawiedliwości. Jego kontrolę NIK rozpoczęła w połowie 2020 r. Była to pierwsza kontrola przeprowadzona po zmianach legislacyjnych w 2017 r., modyfikujących w zasadniczy sposób zasady gospodarki finansowej tego funduszu. NIK już wówczas negatywnie oceniła działania dysponenta Funduszu Sprawiedliwości. Negatywna ocena dotyczyła m.in. sposobu wykorzystania środków publicznych będących w jego dyspozycji. Gospodarka finansowa Funduszu Sprawiedliwości była prowadzona z naruszeniem nadrzędnych zasad finansów publicznych, tj. jawności oraz celowości i oszczędności wydatków. NIK zwracała też uwagę na nieprawidłowości w zakresie zapewnienia właściwych uwarunkowań prawnych i organizacyjnych funkcjonowania Funduszu Sprawiedliwości. Od momentu wejścia w życie nowelizacji Kodeksu karnego wykonawczego w 2017 r. sposób wykorzystania środków funduszu oraz działania jego dysponenta, ministra sprawiedliwości, były przedmiotem licznych uwag, a NIK identyfikowała nieprawidłowości w toku corocznej kontroli wykonania budżetu państwa. Przykładem jest zakup Pegasusa, bowiem niezgodnie z przepisami prawa finansowano służby specjalne, tj. Centralne Biuro Antykorupcyjne, niecelowo i niegospodarnie wspierano zadania przedstawiane jako działania służące przeciwdziałaniu przestępczości. Wątpliwości NIK wzbudziła również rozpoczęta w 2019 r. bezprecedensowa aktywność medialna związana z promowaniem Funduszu Sprawiedliwości, a szczególnie dotyczyło to faktycznych celów kampanii i zakresu zaangażowanych środków.

    Na powyższych przykładach widać, że Najwyższa Izba Kontroli od lat konsekwentnie wskazuje na nieprawidłowości i zagrożenia funkcjonowania państwa, niezależnie od tego, kto władzę w tym państwie sprawuje. Wysokiej Izbie pozostawiam ocenę braku reakcji odpowiednich instytucji państwa na wskazywane przez NIK problemy i nieprawidłowości. A przykłady braku reakcji na nieprawidłowości i zawiadomienia do prokuratury można mnożyć. Działo się tak m.in. w zakresie kontroli wyborów kopertowych, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwa Aktywów Państwowych, Ministerstwa Zdrowia, Orlenu, Energi, elektrowni w Ostrołęce, Telewizji Polskiej, Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Krajowego Instytutu Mediów, Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.

    Wysoki Sejmie! 17 stycznia 2024 r. zwróciłem się do ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego pana prof. Adama Bodnara z wnioskiem o objęcie nadzorem spraw zainicjowanych wniesieniem przez Najwyższą Izbę Kontroli zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. W sumie w 2023 r. NIK złożyła 118 zawiadomień do organów ścigania przestępstw lub wykroczeń, w tym 80 do prokuratury, a także 108 zawiadomień do rzeczników dyscypliny finansów publicznych. Przedmiotem zainteresowania Najwyższej Izby Kontroli były obszary mające decydujący wpływ na prawidłowe dysponowanie środkami publicznymi, zrównoważony rozwój kraju i poziom życia obywateli. W związku z przeprowadzonymi kontrolami w 2023 r. Najwyższa Izba Kontroli przedłożyła Sejmowi 110 dokumentów, w tym informacje o wynikach kontroli, a przedstawiciele NIK 531 razy uczestniczyli w pracach komisji sejmowych.

    Większość przesyłanych Sejmowi informacji była prezentowana i omawiana podczas posiedzeń komisji sejmowych. Jednocześnie NIK, informując opinię publiczną o najważniejszych ustaleniach kontroli, zorganizowała 17 konferencji prasowych. Zaprezentowano na nich wyniki kontroli dotyczących tworzenia i funkcjonowania szpitali tymczasowych, dodatków COVID-owych dla służb medycznych, działań podmiotów publicznych w związku z kryzysem ekologicznym na rzece Odrze czy przygotowania państwa na zagrożenia związane z działaniami hybrydowymi.

    NIK organizowała także panele ekspertów, m.in. na temat wsparcia psychologicznego i opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży. Byliśmy gospodarzem europejskiej konferencji metodyków najwyższych organów kontroli zrzeszonych w EUROSAI, na której omawiano kierunki i metody rozwoju kluczowego obszaru w działalności najwyższych organów kontroli.

    Najwyższa Izba Kontroli współdziałała także z wieloma organami kontroli działającymi w administracji rządowej i samorządzie terytorialnym. Cenna była możliwość zlecania kontroli organom wyspecjalizowanym w badaniu okresowej problematyki. Zleciliśmy 245 takich kontroli.

    Rok 2023 był kolejnym, w którym Najwyższa Izba Kontroli może się pochwalić sukcesami na arenie międzynarodowej. Działalność międzynarodowa NIK wiązała się szczególnie z trzema obszarami: z audytem zewnętrznym organizacji międzynarodowych, aktywnością w organizacjach zrzeszających NOK na poziomie globalnym i europejskim oraz udzielaniem wsparcia rozwojowego innym najwyższym organom kontroli. Wybór NIK-u na audytora Interpolu to potwierdzenie bardzo silnej pozycji międzynarodowej NIK i uznanie dla profesjonalizmu jej kontrolerów.

    Wysoki Sejmie! Zespół kontrolerów i pracowników jednostek wspomagających proces kontrolny jest największym i niekwestionowanym kapitałem Najwyższej Izby Kontroli. Wiedza oraz kompetencje kontrolerów i pracowników skutkują trafnym wyborem obszarów do kontroli, a także wysokim poziomem merytorycznym prowadzonych kontroli. Kontrolerzy i pracownicy Najwyższej Izby Kontroli powinni być sprawiedliwie oceniani i doceniani, ale także należycie wynagradzani. Dlatego też w tym miejscu apeluję do Wysokiej Izby o pilną i konieczną zmianę sposobu dotychczasowego ustalania wynagrodzeń kontrolerów NIK. W przeciwnym wypadku NIK nie będzie mogła konkurować z sektorem prywatnym i innymi podmiotami w sektorze finansów publicznych, a tym samym pozyskiwać nowych wykwalifikowanych pracowników. Kwestia jest o tyle istotna, że tylko w 2023 r. do NIK trafiło aż 86 spraw zainicjonowanych przez posłów, senatorów czy posłów do Parlamentu Europejskiego. Rozpoznanie tylu spraw wymaga podjęcia stosownych działań kontrolnych i zaangażowania dodatkowych zasobów kadrowych.

    Wysoki Sejmie! NIK stoi na straży uczciwego państwa. Dla sprawnego funkcjonowania państwa niezbędne jest istnienie kompetentnego i niezależnego organu kontroli pilnującego publicznych pieniędzy. Kontrola państwowa sprawowana przez NIK opiera się na jasno określonych kryteriach: przejrzystości intencji, rzetelności informacji, apolityczności kontrolerów oraz kolegialności w podejmowaniu kluczowych decyzji. NIK pracuje zgodnie ze światowymi standardami w dziedzinie kontroli państwowej.

    Prezentując Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 r., jestem przekonany, że dokument ten spełnia wymogi obiektywnej informacji na temat funkcjonowania państwa. Zawarte w nim ustalenia kontroli wskazują kierunki jego usprawnienia. Naszym zadaniem, zgodnie z konstytucją i, proszę państwa, naszą ustawą jest poprzez wyniki naszej kontroli wpływać na ulepszenie funkcjonowania organów państwowych i samorządowych.

    Dziękuję Wysokiej Izbie za możliwość po rocznej przerwie prezentacji sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli. Z tego miejsca dziękuję również kontrolerom Najwyższej Izby Kontroli za wierność złożonemu ślubowaniu i oddaną służbę Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję państwu za uwagę. (Oklaski)


Przebieg posiedzenia