10. kadencja, 17. posiedzenie, 2. dzień (12-09-2024)

Oświadczenia.

Poseł Barbara Bartuś (tekst niewygłoszony):

    Oświadczenie poselskie w sprawie upamiętnienia wiktorii wiedeńskiej 1683 r.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś przypada 341. rocznica bitwy pod Wiedniem. To 12 września 1683 r. wojska polsko-austriacko-niemieckie pod dowództwem króla Rzeczypospolitej Jana III Sobieskiego rozgromiły oblegającą Wiedeń armię Imperium Osmańskiego dowodzoną przez wezyra Kara Mustafę. Bitwa ta, znana również jako odsiecz wiedeńska, jest jedną z najważniejszych bitew XVII-wiecznej Europy i całej historii nowożytnej.

    Imperium Osmańskie przez wieki opierało swoją potęgę na podbojach, początkowo głównie obszarów azjatyckich. Jednak w XVII w. Turcy rozpoczęli podbój terenów europejskich. W roku 1672 zajęli należące do Polski Podole, zaś kozacki hetman Piotr Doroszenko uznał zwierzchnictwo Turcji nad Ukrainą.

    Pod Wiedniem wojska polskie, cesarstwa i Rzeszy Niemieckiej rozgromiły armię turecką oblegającą Wiedeń, zadając tym samym jedną z najbardziej dotkliwych klęsk Imperium Osmańskiemu, które już nigdy nie podniosło się z niej. Dla Europy był to kluczowy moment. Turcja po klęsce pod Wiedniem przeszła do defensywy, a jej wielowiekowa walka o przeniesienie islamu w głąb kontynentu europejskiego została zahamowana.

    Król Jan III Sobieski, dowodząc wojskami sprzymierzonymi przeciwko potędze Imperium Osmańskiego, bez wahania odpowiedział na apel o pomoc dla oblężonego przez Turków Wiednia. W wyniku zaskakującego i skutecznie przeprowadzonego ataku wojska polskie wspólnie z oddziałami austriackimi i niemieckimi odniosły spektakularne zwycięstwo, ratując stolicę cesarstwa habsburskiego przed upadkiem.

    Niestety król, mimo że ocalił Wiedeń przed najeźdźcą, został potraktowany przez cesarza Leopolda I z wielką obojętnością i brakiem szacunku. Nie wpuszczono go do miasta, a jego żołnierzom odmówiono godnych warunków po bitwie, w tym możliwości pochówku poległych.

    Wojny polsko-tureckie to jedna z najważniejszych kart w polskiej historii, nie bez przyczyny Polska była uznawana za przedmurze chrześcijaństwa, pełniąc rolę kraju, który powstrzymywał ekspansję islamu w Europie, w czym niewątpliwie wiktoria wiedeńska miała kluczowe znaczenie. Porażka pod murami Wiednia w 1683 r. mogłaby doprowadzić do upadku nie tylko cesarstwa, lecz także Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

Przebieg posiedzenia