10. kadencja, 18. posiedzenie, 2. dzień (26-09-2024)

17. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z utworzeniem oddziałów o profilu mundurowym oraz ułatwieniem powrotu do służby w Policji i Straży Granicznej (druki nr 605 i 649).

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Czesław Mroczek:

    Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Chcę przede wszystkim podziękować za stanowiska wszystkich klubów, koła i państwa posłów, którzy się wypowiadaliście. Odnotowałem ze dwa głosy, które podnosiły wątki polityczne, bazując na nieprawdziwych czy - powiedzmy to sobie jasno i wprost - kłamliwych danych. Ale było tyle wypowiedzi, których podstawą czy motywacją była chęć odbudowania potencjału liczebności zarówno Policji, Straży Granicznej, jak i wszystkich polskich służb, że jestem tym po prostu zbudowany i chcę, byśmy razem działali, by do tego w najbliższych latach po prostu doszło. Dziękuję państwu wszystkim za te głosy.

    Proszę państwa, na szczęście nie mamy aż tylu, czyli 16 tys., wakatów. Mamy w tej chwili z uwagi na zwiększenie... W tym roku zwiększyliśmy liczebność polskiej Policji, jeżeli chodzi o stan etatowy, o 1,8 tys. etatów i to siłą rzeczy powiększyło nam liczbę wakatów. Mamy w tej chwili 13,5 tys., właściwie 13,6 tys. wakatów, ale przed nami są jeszcze dwie tury naboru do Policji. Jestem przeświadczony, że w tym roku rozpoczniemy już proces odbudowywania potencjału liczbowego Policji. Więcej osób będzie przyjętych do Policji, niż ich z Policji odejdzie. Tu zgadzam się panem ministrem Zielińskim: tak, trzeba porównywać dane porównywalne, tzn. jedynie porównywanie tych samych danych ma sens. W związku z tym porównamy sobie stan ewidencyjny w Policji na koniec roku, z 31 grudnia 2023 ze stanem z 31 grudnia 2024 r. Proszę państwa, będzie więcej policjantów, dlatego że w tym roku, według stanu na dzisiaj, zgłosiło nam się o 4 tys. więcej osób. I już widać ten efekt. W tym roku na dzień dzisiejszy jest 16 tys. chętnych, a w tamtym roku było ich niespełna 12 tys. Jeszcze się będą zgłaszali. Tak więc w tej procedurze naborowej mamy kilka tysięcy ludzi, w związku z czym wyrażam przekonanie, że w tym roku będziemy mieli więcej policjantów niż mieliśmy ich w tamtym. To, co dzisiaj państwu przedstawiamy, nad czym państwo pracujecie, nad czym pracujemy już dłuższy czas w ramach tego projektu ustawy, jest jedynie częścią działań, które podjęliśmy, żeby odbudować liczebność i Policji. i Straży Granicznej. Sytuacja w Straży Granicznej jest lepsza, dlatego że już na dzisiaj więcej funkcjonariuszy przyjęto niż ich odeszło, a chodzi o 300 osób. Tak więc w Straży Granicznej będziemy mieli istotne zwiększenie liczby funkcjonariuszy już w tym roku.

    Proszę państwa, jeżeli chodzi o Policję, ale też o wszystkie formacje, to pierwszy ruch, który wykonaliśmy na początku roku, w zasadzie jeszcze w tamtym roku, w pierwszych dniach naszego urzędowania, stanowiła 20-procentowa podwyżka dla wszystkich funkcjonariuszy i pracowników cywilnych w Policji. Kolejne działanie poprawiające sytuację finansową funkcjonariuszy to zrównanie wysokości pierwszego uposażenia, uposażenia na pierwszym stanowisku w naszych służbach z wysokością uposażenia na pierwszym stanowisku w wojsku, uposażenia żołnierzy szeregowych. To była duża różnica, a w tej chwili już tej różnicy nie ma. Uposażenie żołnierzy, to pierwsze, na najniższym stanowisku, jest takie samo jak pierwsze uposażenie w naszych służbach.

    Budżet, proszę państwa, na Policję. W 2023 r. budżet Policji wynosił ponad 16 mld zł, a w przyszłym roku w projekcie zapisano na ten cel ponad 20 mld. W związku z tym 23... To jest o 4 mld zł więcej... O 41% zwiększyliśmy nakłady na samą Policję. To pokazuje, jak radykalnie zwiększyliśmy nakłady na Policję i to też będzie przynosić rezultaty.

    Jak powiedziałem, to, co jest zawarte w tej ustawie z punktu widzenia naboru do Policji i Straży Granicznej, to tylko część działań. Rozpoczynamy proces zmiany systemu uposażeń tak, żeby zobiektywizować ścieżkę rozwoju zawodowego w naszych służbach. Przygotowujemy również nowy wieloletni program dotyczący modernizacji służb i, najkrócej mówiąc, inwestycji. On będzie dotyczył wszystkich naszych służb i będzie w sposób istotny poprawiał sytuację, jeżeli chodzi o wyposażenie w sprzęt, jeżeli chodzi o bazę materialną. Będzie też zwiększał atrakcyjność tej służby. Jednocześnie, zmierzając trochę do osiągnięcia tu poziomu wojskowego, chcemy zwiększyć świadczenia mieszkaniowe dla naszych funkcjonariuszy. I wreszcie chcemy zwiększyć zakres opieki medycznej dla funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, straży pożarnej i Służby Ochrony Państwa, bo wykonują oni przecież zadania z narażeniem swojego zdrowia i życia. Mamy resortową, można powiedzieć, służbę zdrowia, wiele szpitali. Ten zakres wsparcia medycznego, ochrony medycznej dla funkcjonariuszy musi być szerszy.

    Proszę państwa, mamy więcej kandydatów, natomiast baza szkoleniowa szkół policyjnych, Akademii Policyjnej pozwala nam przeszkolić ok. 5 tys. osób w ramach szkolenia podstawowego. Żeby odbudować potencjał, powinniśmy przyjmować 7-8 tys. osób rocznie. To pokazuje, jaki jest problem. Nie wystarczy podjąć tych wszystkich działań, które opisałem, chodzi o działania finansowe, o to, żeby pozbyć się wreszcie upartyjnienia formacji, przywrócić wiarygodność Policji, trzeba jeszcze zbudować bazę szkoleniową. Nie wystarczy bowiem, jak państwo zaznaczaliście, że policjant zostanie przyjęty do Policji: żeby mógł podjąć służbę, musi być odpowiednio przeszkolony, wyszkolony, musi posiadać umiejętność przeprowadzenia prawidłowej interwencji. W związku z tym podjęliśmy też zakrojone na szeroką skalę działania, żeby tę bazę poszerzyć, tak żebyśmy mogli uruchomić proces odbudowy liczebności Policji. Wprowadziliśmy szkolenia hybrydowe z wykorzystaniem - tam, gdzie można - szkolenia zdalnego. Wykorzystujemy bazę w garnizonach Policji, tworząc ośrodki, niekoniecznie budując od podstaw szkoły policyjne. W ten sposób już w tym roku przeszkolimy kilka tysięcy osób więcej, bo oprócz szkolenia podstawowego nowo przyjętych policjantów szkoleni muszą być policjanci w służbie, ci, którzy chcą awansować. Żeby awansować, trzeba przejść odpowiednie szkolenia. Kilkanaście czy nawet kilkadziesiąt tysięcy policjantów czeka na szkolenia kilka lat. Nie awansuje, dlatego że nie ma miejsc na szkolenia w szkołach policyjnych. To jest dziedzictwo, które przejęliśmy. Z tym musimy się borykać, nie tylko z prostymi ruchami w zakresie zwiększenia finansowego, bo to jest niewystarczające. W związku z tym wierzę, że w tych wszystkich działaniach, które będą podejmowane, tak jak dzisiaj, będziemy mogli współpracować, żeby odbudować potencjał polskich służb: Policji, Straży Granicznej, straży pożarnej, Służby Ochrony Państwa.

    Proszę państwa, odniosę się do samego projektu już bardzo krótko. Bo państwo pokazaliście te główne regulacje i wszystkie wypowiedzi były trafne. Trudno tutaj coś dodawać. Ale chcę zwrócić państwa uwagę... Były pewne wątpliwości, np. w stosunku do oddziałów mundurowych, oddziałów o profilu mundurowym. Jeżeli w tak niewielkim stopniu absolwenci tych klas dotychczasowych zasilali formacje, to czy istotne zwiększanie nakładów na te klasy mundurowe przyniesie właściwy efekt? Proszę państwa, powiem państwu tak: bardzo nie zgadzam się z takim modelem funkcjonowania, w którym administracja państwa, rządowa i samorządowa, daje jakąś ofertę młodym ludziom - bo klas policyjnych jest ponad 200, a blisko 70 tych o profilu Straży Granicznej - i robi to w sposób niewłaściwy. Uważam, że - nawet gdyby ten efekt był niewielki, chociaż wierzę, że będzie większy, zaraz powiem dlaczego - powinniśmy te klasy o profilu mundurowym zorganizować w sposób należyty, żeby był jednakowy dla całej Polski program nauczania. Minister edukacji narodowej określi ten program w uzgodnieniu z ministrem spraw wewnętrznych i administracji. W sposób istotny zwiększymy udział formacji Policji i Straży Granicznej we współpracy z tymi szkołami. Będzie większe zainteresowanie, będzie większy zakres kształcenia z zakresu bezpieczeństwa, najkrócej mówiąc. Nawet jeżeli te osoby nie trafią później do formacji, to wiedza o funkcjonowaniu państwa, o zasadach funkcjonowania służb i w ogóle wiedza z zakresu bezpieczeństwa przecież nie pójdzie na marne. Poza tym te klasy cieszą się dosyć dużym zainteresowaniem. Poziom nauczania w tych klasach i wyniki osiągane przez uczniów są naprawdę dobre. To jest czasami przecież taka myśl różnych szkół o tym, że uatrakcyjnienie ich oferty szkolnej... W tych klasach najczęściej jest wysoki poziom nauczania, a będzie jeszcze wyższy dzięki tym regulacjom, które wprowadzimy.

    Jeżeli chodzi o służbę kontraktową, to ona będzie miała wręcz rewolucyjne skutki, tak zakładam, jeżeli chodzi o Straż Graniczną. Służba kontraktowa jest instytucją prawną funkcjonującą w Siłach Zbrojnych, w wojsku, w Policji. W Policji była wykorzystywana w niewielkim stopniu, chcemy to ożywić. Tak naprawdę pan gen. Kochańczyk pokazuje mi, że w zasadzie ona nie była wykorzystana. Teraz rozpoczniemy... M.in. powracający do służby byli funkcjonariusze mogą mocno wesprzeć nas w procesie szkolenia, przyjmowania do służby młodych ludzi. Ale jak powiadam, zasadnicze znaczenie ona będzie miała w Straży Granicznej. W Straży Granicznej nie było dotychczas instytucji prawnej służby kontraktowej. Poprzez tę instytucję, instytucję służby kontraktowej będziemy chcieli w Straży Granicznej stworzyć oddziały na wzór oddziałów prewencji w Policji, czyli tak naprawdę oddziały do bezpośredniej i fizycznej ochrony granicy państwowej, których do tej pory w Straży Granicznej nie było. To będzie działanie o naprawdę dużych skutkach oddziaływania. Wierzę, że już za kilka miesięcy, kiedy ta ustawa, jeżeli państwo ją przyjmiecie, wejdzie w życie, będziemy dokonywali naboru, przeprowadzimy kilkumiesięczne szkolenie. W Straży Granicznej oddziały bezpośredniej i fizycznej ochrony granicy rozpoczną już służbę na granicy polsko-białoruskiej.

    Proszę państwa, tak jak powiadam, cieszę się z takiego stanowiska wszystkich klubów. Dziękuję za państwa pracę. Uchwalmy tę ustawę. Ona jest częścią odbudowywania potencjału naszych formacji, służb. Po prostu zróbmy to. Dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia