10. kadencja, 18. posiedzenie, 2. dzień (26-09-2024)

19. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia Dnia Pamięci Ofiar Zagłady Osób z Zaburzeniami Psychicznymi na terenach okupowanej Polski podczas II wojny światowej (druki nr 614 i 641).

Poseł Barbara Okuła:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zagłada osób z chorobami psychicznymi podczas II wojny światowej jest faktem bardzo mało znanym. Nazistowskie Niemcy od początku ustaliły kategorię ludzi niezasługujących na życie. Byli to Żydzi, Cyganie, homoseksualiści, a także osoby z zaburzeniami psychicznymi. To właśnie ich zagłada była początkiem ludobójstwa i poligonem, który posłużył nazistom do wypracowania skutecznych metod zabijania ludzi na skalę przemysłową oraz testowania sposobów unicestwiania.

    Zabijanie osób z zaburzeniami psychicznymi zaczęło się już w pierwszych dniach II wojny światowej i tak naprawdę zapoczątkowało ludobójcze zbrodnie III Rzeszy. W trakcie okupacji naszego kraju Niemcy zamordowali ponad 20 tys. chorych psychicznie różnych narodowości: Polaków, Żydów, Niemców, Ukraińców, Litwinów, Łotyszów czy Białorusinów. Ginęli oni otruci gazem, rozstrzeliwani, głodzeni oraz przetrzymywani w ciężkich warunkach higienicznych sprzyjających szerzeniu się chorób zakaźnych. To była masowa eutanazja, która rozpoczęła się właśnie w Polsce.

    Warto uświadamiać, kto stanowił w czasie wojny pierwszą grupę ofiar i dlaczego nie było to przypadkową decyzją. Ludzie z chorobami psychicznymi postrzegani byli jako mniej potrzebni oraz mniej wartościowi społecznie, dlatego też skazani byli na śmierć jako pierwsi.

    Naszym obowiązkiem jest więc uświadamiać społeczeństwo i edukować, że osoby z chorobami psychicznymi mają takie samo prawo do życia, szacunku i akceptacji. Potrzebna jest też edukacja pokazująca ważność i równość społeczną tych osób, żeby nie czuły się gorsze niż pozostała część społeczeństwa.

    Udział w pracach komisji osób z zaburzeniami psychicznymi, m.in. ze schizofrenią, był szczególnie ważny podczas czytania tejże uchwały, gdyż przybliżył ich problemy oraz to, jak ważne jest leczenie, normalne życie, społeczne uznanie oraz równe traktowanie. Często pozbawiani są oni możliwości założenia rodziny, podjęcia pracy zawodowej oraz kontaktów towarzyskich, co powoduje wykluczenie społeczne.

    Pamiętajmy o tym, że choroba psychiczna podobnie jak choroby somatyczne mogą być skutecznie leczone dzięki postępowi medycyny. Dzięki wykorzystaniu farmakoterapii i psychoterapii pacjenci zdolni są do funkcjonowania w społeczeństwie w taki sam sposób jak osoby zdrowe. Dlatego dziś ze smutkiem, ale i ze zgrozą odnosimy się do tego fragmentu przeszłości, odrzucamy ideologię podziałów. Wiemy, że o osoby z zaburzeniami psychicznymi trzeba dbać tak samo jak o każdego innego chorego, leczyć je i czynić ich życie lepszym. Dlatego ustanowienie 22 września Dniem Pamięci Ofiar Zagłady Osób z Zaburzeniami Psychicznymi przyjmujemy jako wyraz pamięci o tych ludziach, ale także jako kolejną przestrogę przed dzieleniem społeczeństwa na lepszych i gorszych.

    Należy również pamiętać o postawie polskich lekarzy psychiatrów oraz pielęgniarek i opiekunów medycznych, którzy próbowali chronić swoich pacjentów od śmierci (Dzwonek), a w niektórych przypadkach, nie chcąc zostawiać ich samych, ginęli razem z nimi.

    Klub Polska 2050 popiera tę uchwałę. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia