10. kadencja, 18. posiedzenie, 2. dzień (26-09-2024)

19. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie ustanowienia Dnia Pamięci Ofiar Zagłady Osób z Zaburzeniami Psychicznymi na terenach okupowanej Polski podczas II wojny światowej (druki nr 614 i 641).

Poseł Daria Gosek-Popiołek:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Naszym obowiązkiem jest pamiętać i nie pozwolić zapomnieć nikomu o zbrodniach III Rzeszy, cierpieniach ofiar nazistowskich Niemiec. Dziś, ustanawiając 22 września Dniem Pamięci Ofiar Zagłady Osób z Zaburzeniami Psychicznymi na terenach okupowanej Polski podczas II wojny światowej, upamiętniamy tych najsłabszych, wykluczonych.

    Eksterminacja osób z zaburzeniami psychicznymi rozpoczęła się w pierwszych tygodniach okupacji w Świeciu nad Wisłą, gdzie rozstrzeliwano pacjentów szpitala psychiatrycznego wraz z polskimi więźniami politycznymi, a także z dyrektorem szpitala, dr. Józefem Władysławem Bednarzem, który nie opuścił swoich pacjentów do końca.

    22 września 1939 r. przystąpiono do systematycznego mordowania pensjonariuszy Krajowego Zakładu Psychiatrycznego w Kocborowie na Pomorzu. W 1940 r. esesmani zamordowali pacjentów, w tym 18 dzieci z Wojewódzkiego Komunalnego Szpitala Psychiatrycznego w Chełmie. Naziści przejmowali szpital po szpitalu i skazywali pacjentów na okrutną śmierć z głodu. W szpitalu w Kobierzynie z głodu zmarła połowa z tysiąca pacjentów. To wszystko była akcja zaplanowana z całym okrucieństwem, bo osoby z zaburzeniami psychicznymi uznano za niezdolne do współżycia społecznego, niezasługujące na godne życie. W wyniku działań nazistów w Polsce zginęło 20 tys. osób - dorosłych i dzieci. Mordowano także lekarzy, którzy próbowali ocalić swoich pacjentów. I to na osobach z zaburzeniami psychicznymi niemieccy okupanci wypróbowali większość metod zabijania, które potem wykorzystali w obozach.

    Przypominamy dziś skalę cierpienia i upamiętniamy tych, którzy przy swoich pacjentach trwali. Dziękuję bardzo oczywiście inicjatorom, ale także osobom, które zabiegały o przywrócenie pamięci o tych zbrodniach, wszystkim tym, którzy przez lata przypominali o eksterminacji osób z zaburzeniami psychicznymi. Dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia