10. kadencja, 19. posiedzenie, 2. dzień (10-10-2024)
7. punkt porządku dziennego:
Pytania w sprawach bieżących.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Marek Kos:
Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Kwestie realizacji polityki akcyzowej pozostają w zakresie działalności Ministerstwa Finansów. To od razu tak szybko dopowiadam, jeśli chodzi o temat akcyzy na te towary. Natomiast w ocenie Ministerstwa Zdrowia systematyczny wzrost podatku akcyzowego od wyrobów tytoniowych oraz wyrobów powiązanych, jakimi są elektroniczne papierosy, w tym jednorazowe elektroniczne papierosy, jest jednym z ważniejszych elementów skutecznych działań wspierających ograniczenie używania tego rodzaju wyrobów, w szczególności wśród młodzieży.
Należy zaznaczyć, że Ministerstwo Finansów zamieściło w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie Rządowego Centrum Legislacji projekt z dnia 27 września 2024 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy - Kodeks karny skarbowy. Jest to projekt nr UD 139.
Głównym celem zaproponowanych zmian jest opodatkowanie akcyzą wielorazowych papierosów elektronicznych, podgrzewaczy do wyrobów nowatorskich i urządzeń wielofunkcyjnych służących do waporyzacji zarówno płynu do papierosów elektronicznych, jak i wyrobów nowatorskich oraz podniesienie należnej akcyzy od płynu do papierosów elektronicznych zawartego w jednorazowych papierosach elektronicznych.
Oczekiwanym efektem zmian wprowadzanych w ustawie o podatku akcyzowym jest ograniczenie dostępności cenowej urządzeń do waporyzacji, szczególnie jednorazowych papierosów elektronicznych, zwłaszcza dla młodszej części społeczeństwa rozpoczynającej swój kontakt z używkami prowadzącymi do uzależnień skutkujących nieodwracalnymi szkodami zdrowotnymi.
Przyjęto, że podstawą opodatkowania urządzeń do waporyzacji będzie liczba ich sztuk. Ministerstwo Finansów proponuje stawkę kwotową w wysokości 40 zł za 1 sztukę urządzenia. Obecnie projekt ten jest na etapie uzgodnień międzyresortowych.
Aktualnie Ministerstwo Zdrowia finalizuje prace nad implementacją do prawa krajowego przepisów dyrektywy delegowanej 2022/2100 z dnia 29 czerwca 2022 r. zmieniającej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do zniesienia niektórych zwolnień w przypadku podgrzewanych wyrobów tytoniowych. Przedmiotowe regulacje wprowadzają zakaz stosowania aromatów charakterystycznych, w tym aromatu mentolowego, w podgrzewanych wyrobach tytoniowych.
Procedowane są także przepisy ustawowe, które mają na celu uregulowanie rynku płynów beznikotynowych do elektronicznych papierosów. Zaproponowane regulacje mają za zadanie objęcie przepisami ustawowymi tzw. płynów beznikotynowych do elektronicznych papierosów. Wyroby te stanowią wyraźne zagrożenie dla zdrowia publicznego, w szczególności zaś dla młodego pokolenia i osób niepalących. Zaproponowane regulacje spowodują: wprowadzenie zakazu ich sprzedaży osobom do 18. roku życia; ograniczenie miejsc, gdzie możliwe będzie ich używanie, analogicznie jak w przypadku elektronicznych papierosów z płynem, w którym jest nikotyna; wprowadzenie zakazu sprzedaży w automatach oraz sprzedaży na odległość, w tym przez Internet; wprowadzenie zakazu reklamy i promocji; konieczność zgłaszania informacji o tych wyrobach do prezesa Biura do spraw Substancji Chemicznych; konieczność dostosowania ich składu do wymogów ustawy; konieczność odpowiedniego oznakowania opakowań.
Mamy dwa projekty, które są w tej chwili procedowane. Jeden dotyczy prawa unijnego, czyli sprawy związanej z wkładami tytoniu do podgrzewanych papierosów, co wymagane jest od nas dyrektywą unijną. Druga sprawa jest związana z ograniczeniami dla stosowania e-papierosów w odniesieniu do polskich dzieci i polskiej młodzież. Te dwa akty prawne są obecnie procedowane, w dniu dzisiejszym są w porządku obrad stałego komitetu Rady Ministrów i liczymy na to, że będą przyjęte i przejdą na dalszy etap procedury legislacyjnej.
Niezależnie od tego w naszej ocenie istotnym zadaniem jest podejmowanie kolejnych działań, które ograniczają dostęp do wyrobów tytoniowych, jak również elektronicznych papierosów, w szczególności dla młodzieży. Niewątpliwie jednym z elementów takich rozwiązań jest ograniczenie stosowania aromatów charakterystycznych w elektronicznych papierosach. W naszej opinii także właściwym kierunkiem będzie podjęcie dyskusji nad możliwością wprowadzenia zakazu stosowania aromatów charakterystycznych we wszystkich rodzajach wyrobów nikotynowych oraz odpowiednie uregulowanie kwestii wyrobów wykraczających poza obecne regulacje prawne.
Reasumując - w opinii Ministerstwa Zdrowia obecna sytuacja rynkowa dopuszczająca sprzedaż wyrobów posiadających aromat charakterystyczny jest niewątpliwie szkodliwa dla szeroko pojętego zdrowia publicznego. Należy ponadto wskazać na szczególnie wysoką wartość dowodową tego, że to właśnie mentol, spośród innych aromatów, przyczynia się do wspierania, a także utrzymywania używania tytoniu oraz prowadzi poprzez swój przyjemny charakter (Dzwonek) do wzmożenia atrakcyjności wyrobów tytoniowych względem konsumentów. W związku z powyższym należy rozważyć ewentualne wprowadzenie zakazu stosowania aromatów charakterystycznych we wszystkich dostępnych wyrobach z nikotyną. Dziękuję.
Przebieg posiedzenia