10. kadencja, 19. posiedzenie, 2. dzień (10-10-2024)
Oświadczenia.
Poseł Barbara Bartuś (tekst niewygłoszony):
Oświadczenie poselskie w sprawie upamiętnienia ofiar niemieckiej operacji eliminacji polskiej inteligencji w 85. rocznicę pierwszej masowej egzekucji w Bydgoszczy z dnia 10 października 1939 r.
Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W dniu wczorajszym w swoim wystąpieniu wspominałam rozkaz niemieckiego ministra Himmlera z 9 października 1944 r. o całkowitym zniszczeniu Warszawy - doszczętnym, systemowym jej wyburzeniu, zrównaniu jej z ziemią.
Dzisiaj pragnę przywołać dramat z początku II wojny światowej, z 10 października 1939 r., kiedy to dokonano pierwszej masowej egzekucji w bydgoskiej Dolinie Śmierci w związku z niemiecką Intelligenzaktion, zaplanowaną operacją mającą na celu eliminację polskiej inteligencji. W tym dniu zginęło kilkudziesięciu nauczycieli szkół średnich, których jedyną winą było wychowywanie młodych bydgoszczan na polskich patriotów.
Egzekucja w Bydgoszczy sprzed 85 lat to według propagandy niemieckiego okupanta był odwet za tzw. bydgoską krwawą niedzielę. Stłumienie przez Wojsko Polskie i miejscową straż obywatelską dywersji z 3 i 4 września 1939 r. zostało na polecenie Josepha Goebbelsa, ministra oświecenia publicznego i propagandy III Rzeszy, wykorzystane przez propagandę państwową III Rzeszy jako dowód na polskie okrucieństwa wobec mniejszości niemieckiej w Polsce oraz stało się pretekstem do masowych egzekucji dokonywanych przez Wehrmacht.
Niemcy dbali o swoją propagandę, dezinformowali i manipulowali. Natomiast jaka była prawda? Dla hitlerowskich Niemiec niezmiernie ważne było przeprowadzenie eksterminacji polskiej warstwy przywódczej i inteligencji. Jak powiedział Adolf Hitler: Tylko naród, którego warstwy kierownicze zostaną zniszczone, da się zepchnąć do roli niewolników. Intelligenzaktion, czyli akcja oczyszczenia gruntu, była jedynie małą częścią wielkiego planu przygotowanego dla terenów okupowanej Polski. Żeby w łatwiejszy sposób przejąć kontrolę nad podbitym terytorium oraz osłabić lub całkowicie ustrzec się w przyszłości przed ewentualną działalnością konspiracyjną, opracowano projekt zniszczenia i eksterminacji polskiej warstwy przywódczej, inteligencji, elity kulturalnej, politycznej, religijnej oraz warstwy posiadaczy i kapitalistów polskich.
Zaplanowano i metodycznie zrealizowano rozstrzelanie około 50 tys. nauczycieli, księży, przedstawicieli ziemiaństwa, wolnych zawodów, działaczy społecznych i politycznych oraz emerytowanych wojskowych. Kolejnych 50 tys. deportowano do obozów koncentracyjnych, gdzie przeżył tylko znikomy procent.
Inteligencja, którą systemowo zaplanowano wymordować, rozumiana była nie tylko jako przynależność do określonej warstwy społecznej ze względu na wykształcenie i status społeczny, ale także jako element przywódczy, który dzięki postawie i aktywności stanowił zagrożenie dla umacniania władzy okupantów. Tym samym represji nie uniknęli także rolnicy, rzemieślnicy czy też przedstawiciele innych zawodów.
Zniszczenie duchowieństwa i szlachty jako polskich warstw przywódczych Hitler potwierdził w czasie konferencji w Jełowej (niem. Ilnau). Po eliminacji tej elity polskiego społeczeństwa oraz stłumieniu siłą wszelkich przejawów oporu zamierzano sprowadzić resztę populacji do roli niewolników, którzy będą wykonywali proste czynności w służbie dla rasy panów, za których uważali się Niemcy.
Potwierdzają to tajne notatki Martina Bormanna ze spotkania z Hitlerem, które odbyło się w 1940 r. z udziałem gubernatora Hansa Franka: ˝Generalne Gubernatorstwo jest naszym rezerwuarem siły roboczej do prostych prac (cegielnie, budowa dróg itd., itp.). (...) Należy bezwarunkowo zwrócić uwagę na to, że nie może być żadnych 'polskich panów'; gdzie są tacy polscy panowie, mają być oni, choćby nie wiem jak twardo to zabrzmiało, zabici. (...) Führer musi podkreślić jeszcze raz, że dla Polaków może być tylko jeden pan i jest nim Niemiec, dwóch panów obok siebie nie może być i nie ma na to zgody, dlatego wszyscy przedstawiciele polskiej inteligencji mają zostać zabici. To brzmi twardo, ale takie jest prawo życia˝.
Pomocna w realizacji tego planu była legenda o krwawej niedzieli bydgoskiej, którą umiejętnie wykorzystywano do podsycania nienawiści niemieckiej ludności wobec Polaków. Tym samym wykreowano w oczach opinii publicznej konieczność zniszczenia ˝polskiej zarazy˝ i ˝zlikwidowania polskich inteligentów w odwet za morderstwa w Bydgoszczy˝.
Przebieg posiedzenia