10. kadencja, 19. posiedzenie, 3. dzień (11-10-2024)
14. punkt porządku dziennego:
Przedstawiony przez Prezesa Rady Ministrów dokument: ˝Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2023 r.˝ wraz ze stanowiskiem Komisji Infrastruktury (druki nr 422 i 469).
Poseł Andrzej Adamczyk:
Dziękuję bardzo.
Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Panie i Panowie Posłowie! Szanowni państwo, pan minister Rafał Weber, który w Ministerstwie Infrastruktury przez lata nadzorował sprawy związane z transportem drogowym, poruszył tutaj najważniejsze aspekty wszystkich działań, które podejmowaliśmy przez lata. To nie jest tak, że to efekt 1-rocznych czy 2-letnich, 3-letnich działań. To jest proces, który się toczy, o którym mówimy i zwykliśmy mówić, że to jest swoista sztafeta. Ważne, aby w niej, jak w każdej sztafecie, nie upuścić pałeczki, żeby ją dobrze przyjąć i realizować kolejne zadania. Tutaj nie ma żadnych podziałów, tutaj możemy co najwyżej wytknąć sobie zaniechanie czy zaniedbanie, gdyby doszło do takiej sytuacji. Natomiast każde działanie przyczynia się do tego, że przede wszystkim chronimy życie ludzkie. To determinowało nas, kiedy w czasach waszej opozycji zmienialiśmy przepisy prawa.
Dzisiaj wracają pomysły dotyczące czy związane z przejęciem kompetencji lub części kompetencji w zakresie pomiaru prędkości dzięki urządzeniom popularnie zwanym fotoradarami przez samorządy. Podejrzewam, że ta debata nas w tym parlamencie nie ominie. A jeżeli nas ominie, to bardzo dobrze, bo tamte decyzje były też decyzjami ponad podziałami. To były decyzje przyjęte przez wszystkie kluby parlamentarne, a pracowała nad tym sejmowa Komisja Infrastruktury.
Jak powiedział pan minister Rafał Weber, postawiliśmy sobie za cel przede wszystkim trzy filary. Nie wystarczy modernizować drogi krajowe czy municypalne, nie wystarczy tworzyć programy, które dofinansują działania na drogach samorządowych. Trzeba skupić się też na legislacji i na edukacji. Dopiero wielka determinacja w tych kolejnych obszarach przynosi efekt. I tak się faktycznie dzieje, chociaż z różnymi wachnięciami. Tutaj mam nadzieję, że przedstawione przez pana ministra założenia zmian przyniosą pozytywne efekty, przyniosą zmniejszenie ilości wypadków drogowych, szczególnie tych najbardziej dramatycznych, czyli zmniejszenie ofiar śmiertelnych tych wypadków.
Szanowni Państwo! Budując nowe drogi, robiliśmy wszystko, aby zarządcy dróg podczas prowadzenia swoich inwestycji zadbali także o to, aby one były bezpieczne. Dlatego przygotowywaliśmy we współpracy ze specjalistami uznanych polskich uczelni szereg wzorców i standardów w drogownictwie. Dotyczy to przejść dla pieszych, infrastruktury dla rowerów, oświetlenia tych dróg. Dzisiaj musimy pracować, uwzględniając głos ekspertów, głos nauki, i tutaj ważna rola polskich uczonych w tym zakresie.
Jedna kwestia spotkała się z bardzo dużymi protestami, a nawet mówiono o tym, że być może jest to zaniedbanie powodujące zmniejszenie wpływów do budżetu państwa. Rząd Prawa i Sprawiedliwości zdecydował, że podejmie działania, których celem będzie zniesienie opłat za przejazd autostradami w Polsce. (Oklaski) Mówiono o tym, że to jest kiełbasa wyborcza, mówiono o tym, że to jest tylko i wyłącznie działanie dla elektoratu. Szanowni państwo, nic bardziej mylnego. To dzięki tym decyzjom zmniejszyliśmy natężenie ruchu na drogach alternatywnych do dróg autostradowych, na których wnoszone są opłaty, na drogach municypalnych, samorządowych, także na drogach krajowych. To ważne, aby kierowcy chcieli korzystać z tych dróg. Często niestety kierowcy wybierają przez portfel, względy ekonomiczne decydują. To także właśnie tego typu działania.
O wielu działaniach w obszarze edukacji mówił pan minister Rafał Weber. To szczególnie współpraca, bardzo ścisła współpraca, którą podjęliśmy, między Ministerstwem Infrastruktury a MEN-em. Przyjęliśmy założenie, że pracujemy od najmłodszych lat przyszłych uczestników ruchu drogowego. Dzieci są biernymi uczestnikami, bo przecież o wszystkim decydują rodzice, ale później stają się uczestnikami, którzy biorą pełny udział w ruchu drogowym, i ważne jest to, aby edukować ich od podstaw. Ale ważne jest też to, żeby edukować uczestników ruchu drogowego, którzy mają przekonanie i takie wewnętrzne poczucie, że oto już wiedzą wszystko, bo przecież prowadzą auto 20, 30, 40 lat. Zdecydowaliśmy o tym, że będziemy emitowali jak najwięcej materiałów, które będą przypominały kierującym pojazdami uczestnikom ruchu drogowego, jakie są skutki zaniedbań, zaniechań czy wręcz zapomnienia albo brawury. Była tutaj jednoznaczna decyzja: to musi być drastyczny przekaz. Opieraliśmy się na doświadczeniach innych państw, nie tylko na kontynencie europejskim. Jesteśmy przekonani, że to także była dobra decyzja. Bo efekt, o którym mówili moi szacowni poprzednicy, został osiągnięty, może daleki od stanu wymarzonego, ale to jest zawsze inaczej, kiedy mówimy o liczbie ok. 6 tys. zabitych przed 20 laty, a 1896 ofiarach śmiertelnych wypadków drogowych w 2022 r. i 1863 ofiarach śmiertelnych wypadków drogowych w 2023 r. To ma niebagatelne znaczenie.
Szanowni Państwo! Edukacja to także ta, która była prowadzona przez różne organizacje i instytucje, chociażby Inspekcję Transportu Drogowego. Korzystając z okazji, bardzo proszę, aby można było, aby Inspekcja Transportu Drogowego mimo wszystko prowadziła szkolenia dla dzieci - w szkołach, on-line. To przynosi skutek. To przynosi pozytywny efekt. Rozwinąłem ten temat na posiedzeniu sejmowej Komisji Infrastruktury, nie będę dzisiaj do niego wracał, sygnalizuję. Jednocześnie bardzo proszę, żeby nie zaniechać bardzo skutecznego mechanizmu i narzędzia w edukacji najmłodszych.
Zmiany prawne, zmiany w prawie - one muszą być realizowane. Te zmiany, o których zdecydował rząd Prawa i Sprawiedliwości, przyniosły określony skutek. Wielu było ich przeciwników, wielu było tych, którzy twierdzili, iż nie tego życzą sobie kierujący pojazdami. Szanowni państwo, przypomnę, bo zawsze o tym przypominam. Mamy to gdzieś głęboko zaszyte, że oto wyjeżdżając za granicę, np. na Słowację czy do Czech, zmieniamy myślenie. Przestrzegamy przepisów ruchu drogowego. Wystarczy za granicą południową, w Suchej Horze czy w Trzcianie, w Trstenie, stanąć i spojrzeć, jak jadą Polacy. My musimy tutaj być konsekwentni. (Dzwonek) Dedykuję rządowi, aby był konsekwentny w swoich działaniach.
Jeżeli pani marszałek pozwoli mi jeszcze 2 minuty przedłużyć czas, chciałem powiedzieć o ważnym wydarzeniu, które dotyczy Rzeczypospolitej.
Wicemarszałek Monika Wielichowska:
Minuta.
Poseł Andrzej Adamczyk:
Życzę rządowi, abyście państwo odebrali nagrodę Europejskiej Rady Bezpieczeństwa Transportu. W ubiegłym roku wraz z panem Rafałem Weberem miałem zaszczyt odbierać tę nagrodę w Brukseli. (Oklaski) To taki swoisty Oscar, kiedy mówimy o bezpieczeństwu w ruchu drogowym. Odbieraliśmy ją w imieniu rządu Najjaśniejszej Rzeczypospolitej, wówczas rządu Prawa i Sprawiedliwości, ale odbieraliśmy ją w imieniu wszystkich Polaków, którzy w efekcie zdeterminowanych działań całego grona ludzi doprowadzili do tego, że ofiar śmiertelnych było mniej. W imieniu tych ludzi, którzy przeżyli, też tych niedoszłych ofiar, także odbieraliśmy to wyróżnienie. Życzę państwu i życzę Rzeczypospolitej, żeby Polska była co roku wyróżniana za największe postępy w zmniejszaniu liczby wypadków drogowych, ale także w zmniejszaniu liczby ofiar na polskich drogach, ofiar śmiertelnych i rannych.
Wicemarszałek Monika Wielichowska:
Proszę zmierzać ku końcowi, panie pośle.
Poseł Andrzej Adamczyk:
Tak, pani marszałek.
Również przyłączam się do podziękowań. Przede wszystkim chciałem podziękować za 8-letnią współpracę Krajowej Radzie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, wszystkim partnerom społecznym i wszystkim tym, którzy poświęcają nie tylko swój czas, ale i życie, czas prywatny w celu zwiększenia bezpieczeństwa na polskich drogach. Myślę, że bez partnerów społecznych, bez instytucji, które funkcjonują w Krajowej Radzie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, ale szczególnie bez samego kierownictwa, sekretariatu, te efekty nie byłyby możliwe. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
(Głos z sali: Brawo!)
Przebieg posiedzenia