10. kadencja, 20. posiedzenie, 1. dzień (16-10-2024)

5. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z udzielaniem pomocy de minimis (druki nr 600 i 697).

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Tomasz Chróstny:

    Dziękuję bardzo.

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tak jak było wspomniane od razu na samym początku, przepisy, o których dzisiaj dyskutujemy, a które były poddane pracom komisji sejmowej, są przepisami, które z jednej strony dostosowują przepisy krajowe do przepisów dwóch nowych rozporządzeń Komisji Europejskiej, korzystnych. Tutaj była mowa o podniesieniu limitu, o likwidacji niższego limitu, a zatem o zrównaniu z tym wyższym limitem, który - przypomnę - będzie teraz wynosił co do zasady 300 tys. euro, w szczególnych sytuacjach 750 tys. euro. I ten element nowych branż, którym również dano możliwość skorzystania z tego. Mam tu na myśli przede wszystkim sektor węglowy, sektor przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury.

    A zatem z jednej strony wdrożenie przepisów europejskich, co zostało już wspomniane, a z drugiej strony porządkowanie przepisów ponad 24 ustaw, co ma na celu każdą kolejną zmianę, która będzie przeprowadzona na poziomie europejskim, wdrożyć do polskiego porządku prawnego bez konieczności zmian o charakterze ustawowym.

    Trzy zmiany, poprawki zostały wprowadzone. Tutaj dziękuję panu posłowi sprawozdawcy za przedstawienie tych zmian.

    Odpowiadam na pytania natury merytorycznej. Pozwolicie państwo, że do nich się ograniczę, nie odnosząc się do pytań natury politycznej, nie taka jest moja rola. Pytania natury merytorycznej w odniesieniu do procedowanego projektu. Przede wszystkim pamiętajmy o tym, jaka jest natura przepisów dotyczących pomocy publicznej. A zatem przepisy dotyczące pomocy publicznej dają pewne ramy funkcjonowania, ramy udzielania wsparcia przedsiębiorcom funkcjonującym na jednolitym rynku Unii Europejskiej i unikania sytuacji, w której jedno z państw czy część państw jest w stanie nieproporcjonalnie wspierać swoich przedsiębiorców kosztem konkurencji na jednolitym rynku Unii Europejskiej. A zatem te ramy muszą być spójne w ramach jednolitego rynku, bo wówczas te mechanizmy chronią przedsiębiorców, w tym polskich, czy to mikro-, czy to małych i średnich, ale też większych polskich przedsiębiorców. To, w jakim zakresie będą te ramy wykorzystane, zależy tylko i wyłącznie od rządu, zależy od inicjatyw, które za tym idą. Natomiast bez wątpienia to poluzowanie zasad pomocy publicznej umożliwia dużo szersze działanie.

    Mowa była o pomocy, która była udzielana w latach poprzednich, o tym, że rzekomo niewielu też z tego skorzystało. Proszę państwa, za ostatnie 3 lata w pełni sprawozdane, tj. lata 2020, 2021 i 2022, łącznie mamy ok. 140 mld zł, które były przekazane w ramach różnych mechanizmów pomocy publicznej polskim mikro-, małym i średnim przedsiębiorcom, także tym dużym, którzy wymagali interwencji o charakterze systemowym. W tym jest pomoc de minimis, czyli właśnie dla tych najmniejszych uczestników, w ramach limitu to jest za 3 lata 27 mld zł. Oprócz tego, jeżeli chcielibyśmy to podać w liczbach, sam 2022 r. to 304 tys. przedsiębiorców, którzy skorzystali z tych różnych mechanizmów. Mam tu na myśli m.in. możliwość zaniechania płatności wszelakich podatków, w tym podatku od nieruchomości, opłat czy różnych innych obciążeń względem budżetu czy samorządów lokalnych. A zatem to ramy, które mają umożliwiać wspieranie przedsiębiorców. W ostatnich latach czy to COVID, czy to zakłócenia gospodarki wywołane wojną w Ukrainie sprowokowaną przez Rosjan miały bardzo mocne przełożenie na polską gospodarkę i wymagały zastosowania tego typu mechanizmów pomocowych.

    Przechodzę już konkretnie do odpowiedzi na pytania o charakterze merytorycznym, których nie było dużo. Pamiętajmy, że w tylko bardzo wąskim zakresie te przepisy mogą dotykać przedsiębiorców działających pośrednio w obszarze rolnictwa. Przepisy rolnicze mają swoją specyfikę polegającą na tym, że pomoc publiczna w ramach sektora rolnictwa jest wyodrębniona z ogólnych mechanizmów pomocowych i tutaj właściwy minister rolnictwa i rozwoju wsi również dysponuje inicjatywą w zakresie wpływania na kształt przepisów pomocy publicznej dla rolnictwa, jak również odpowiada za te programy w ramach udzielania pomocy publicznej czy to rolnikom, czy to przetwórcom, ale też rolnikom, tak jak tutaj była mowa, z problemami dotyczącymi ASF-u. Chodzi o wsparcie dla rolników dotkniętych ASF-em. To jest pytanie, które powinno zostać w pierwszej kolejności skierowane do właściwego ministra, czyli do ministra rolnictwa i rozwoju wsi.

    A zatem to jest tak, jak wspomniałem, że przepisy, o których rozmawiamy, tworzą ramy. Mamy mechanizm bardzo sensownego ujednolicenia przepisów po to, żeby w przyszłości wszelkie wsparcie dla przedsiębiorców mogło być kierowane dużo szybciej, dużo szerzej, aniżeli mamy to w chwili obecnej, ale też żeby przedsiębiorcy, którzy korzystają z pomocy publicznej, na zasadzie wzmocnienia pewności prawa mogli korzystać z tej pomocy bez ryzyka, że mamy gdzieś niezaimplementowane jakieś zmiany wymagane na poziomie europejskim, przez co w przyszłości mogliby mieć problemy wynikające z potrzeby dokonania zwrotu pomocy publicznej z należnymi odsetkami, czego m.in. implementując te przepisy, a także porządkując ramy prawne w zakresie udzielania pomocy publicznej, chcielibyśmy uniknąć.

    To przepisy niekontrowersyjne, tak jak zostało to również wspomniane przez jednego z posłów. Mieliśmy bardzo merytoryczną rozmowę i dyskusję na posiedzeniu komisji sejmowej na temat tych przepisów. Wydaje mi się, że one rzeczywiście nie powinny budzić takich emocji, nie powinny budzić wątpliwości.

    Jednocześnie chciałbym wyrazić pogląd, że rzeczywiście to, czego oczekują przedsiębiorcy bez względu na wielkość, czy są mali, czy są mikro-, czy są średni, czy są więksi, to m.in. pewność prawa, a pewność prawa jest również obecna poprzez to, że w sytuacji, kiedy są beneficjentem pomocy publicznej, wiedzą, jakie spoczywają na ich obowiązki, i wiedzą, jak należy z tych mechanizmów korzystać, tak aby one były zgodne z przepisami zarówno polskim, jak i europejskimi. Tą implementacją, tą zmianą przepisów prawa i ustawy chcemy ten cel osiągnąć.

    Uprzejmie proszę Wysoką Izbę o uchwalenie projektu ustawy w brzmieniu przyjętym na posiedzeniu komisji. Bardzo dziękuję.

Przebieg posiedzenia