10. kadencja, 20. posiedzenie, 2. dzień (17-10-2024)

12. punkt porządku dziennego:

Informacja bieżąca.

Poseł Iwona Maria Kozłowska:

    Szanowna Pani Marszałek! Szanowna Pani Minister! Wysoka Izbo! Od 2015 r. proces starzenia się społeczeństwa staje się coraz bardziej widoczny. Liczba osób powyżej 60. roku życia w Polsce wzrosła z nieco ponad 8 mln do blisko 10 mln w 2023 r. Co więcej, seniorzy stanowili wówczas ponad 22% populacji, a dziś stanowią już prawie 26%. To pokazuje, jak szybko się starzejemy.

    Widać to także w liczbach dotyczących emerytów. W 2015 r. świadczenie ZUS otrzymywało ok. 5 mln osób, a w 2023 już ponad 6 mln. Według prognoz demograficznych ten trend będzie się utrzymywać, a w 2030 r. liczba seniorów ma wynieść blisko 11 mln.

    Tymczasem liczba obywateli Polski stale się zmniejsza. Te prognozy wyznaczają kierunki konkretnych, zdecydowanych, przemyślanych i długofalowych działań. Dotychczasowa polityka senioralna prowadzona przez poprzedni rząd była oparta głównie na transferach finansowych, które choć mogły chwilowo poprawić sytuację, nie rozwiązały jednak fundamentalnych problemów, które dotyczą osób starszych. Programy takie jak ˝Aktywni+˝ czy ˝Senior+˝ to powielane inicjatywy wprowadzone jeszcze za czasów rządów PO-PSL, tyle że pod inną nazwą. Powstał jeden nowy program: ˝Opieka 75+˝, który ma wspierać starsze osoby w gminach poniżej 60 tys. mieszkańców, ale wymaga dodatkowego wkładu finansowego ze strony samorządów. Taka polityka zamiast całościowych rozwiązań dostarczała jedynie fragmentarycznych form wsparcia, które nie odpowiadały na rzeczywiste potrzeby osób starszych.

    Przez ostatnie lata mogliśmy obserwować dramatyczny wzrost liczby osób pobierających emerytury niższe od minimalnej. W 2015 r. było ich ok. 76 tys., a w 2022 r. już ponad 365 tys. To obnaża skutki polityki socjalnej, która nie zabezpieczała seniorów przed emerytalnym ubóstwem. To były pozory troski i deklaracje działania, które nie poprawiły zdecydowanie sytuacji najstarszych Polek i Polaków.

    Obniżenie wieku emerytalnego dla kobiet miało być przywilejem, ale niestety okazało się pułapką finansową, gdyż wcześniejsze przejście na emeryturę oznacza niższe świadczenie w przyszłości. Wprowadzenie nowych zasad dotyczących składki zdrowotnej to kolejna manipulacja finansowa. Rząd odebrał seniorom znaczące środki, a następnie zwrócił je tylko w części w postaci tzw. trzynastek i czternastek, kreując obraz własnej hojności i troski. Niestety realna siła nabywcza tych świadczeń malała, bo inflacja rosła szybciej niż waloryzacja.

    Dbałość o seniorów wymaga od nas podejmowania przemyślanych i długofalowych działań. To nie jest zadanie proste, ale jest absolutnie niezbędne, by zapewnić osobom starszym bezpieczeństwo i godność w jesieni ich życia. Seniorzy mają szczególne prawa, a naszym obowiązkiem jest stworzenie im warunków do tego, by mogli jak najdłużej cieszyć się aktywnością i niezależnością, a w sytuacjach niesamodzielności powinni być otoczeni opieką bez względu na to, czy mieszkają w dużych miastach, czy w małych miejscowościach, czy na wsiach.

    Kluczowym elementem wsparcia dla seniorów jest podejście środowiskowe i personalne. Pomoc powinna być udzielana lokalnie, tam gdzie starsze osoby mieszkają, gdzie mają swoje domy i swoich najbliższych. Tylko wtedy możemy w pełni uwzględnić ich indywidualne potrzeby, stan zdrowia oraz zdolności psychofizyczne. To podejście pozwala na dostosowanie wsparcia do realnych potrzeb każdej osoby i daje szansę na stworzenie rozwiązań, które będą dla nich najbardziej efektywne.

    Światowa Organizacja Zdrowia wielokrotnie podkreślała, że osoby starsze, które mają dostęp do wsparcia w swoim środowisku, mogą dłużej zachować samodzielność i jakość swojego życia. To właśnie na samorządach, gminach i powiatach spoczywa ogromna odpowiedzialność za tworzenie warunków, w których seniorzy będą mogli czuć się jak najbardziej bezpiecznie.

    Potrzebujemy strategii, która nie ogranicza się do doraźnych działań, ale obejmuje całościowe podejście do problemu starzejącego się społeczeństwa. Musimy dążyć do tego, aby stworzyć system wsparcia, który będzie działał na wielu poziomach - od pomocy medycznej po socjalną i integrację społeczną, ale także aktywizację. Tylko wtedy będziemy mogli zagwarantować seniorom, że jesień ich życia będzie bezpieczna i godna.

    Nie muszę podkreślać, jak ważną rolę odgrywają seniorzy w relacjach międzypokoleniowych. Ich życiowa wiedza, mądrość i doświadczenie powinny być wykorzystane (Dzwonek) w relacjach zarówno społecznych, jak i zawodowych. Wspólne życie z seniorami daje młodemu pokoleniu perspektywę na to, jak zmienia się świat i jakie wartości są uniwersalne, a jakie ewoluują z czasem. Seniorzy są łącznikiem między przeszłością a teraźniejszością, ucząc, że wartości takie jak szacunek, empatia i troska o drugiego człowieka są niezależne od czasów, w jakich żyjemy, i od barw politycznych. Bardzo dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia