10. kadencja, 20. posiedzenie, 2. dzień (17-10-2024)
13. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym (druki nr 692 i 716).
Poseł Sprawozdawca Krystyna Skowrońska:
Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Panie i Panowie Posłowie! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia w imieniu Komisji Finansów Publicznych sprawozdania o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Tak jak pani marszałek powiedziała, to druk sejmowy nr 692, sprawozdanie komisji to druk nr 716.
Ważne, że są na galerii bardzo młodzi ludzie, bo będziemy mówili o tym, jak używki: tytoń, papierosy jednorazowego użytku lub inne wyroby papierosopodobne szkodliwie wpływają na nasze zdrowie i jak chcemy ograniczyć ich spożycie poprzez wprowadzenie stawki, ale także o tym, aby otrzymane pieniądze, jeżeli zostaną wpłacone do budżetu, mogły być przeznaczone na nasze zdrowie.
A zatem podwyższenie stawek akcyzy na wyroby tytoniowe i ich substytuty ma przede wszystkim ograniczyć spożycie ww. wyrobów przez konsumentów, w tym szczególnie przez osoby nieletnie. Podstawowym kryterium, którym powinniśmy mierzyć tę ustawę, jest dbanie o nasze zdrowie. Jak wskazano w stanowisku rządu, który przedłożył ten projekt ustawy, istotnym impulsem do aktualizacji stawek akcyzy jest ograniczenie siły nabywczej konsumentów, którzy nabywają te wyroby. Dzisiaj według danych Głównego Urzędu Statystycznego za miesięczną wypłatę można kupić coraz większą ilość używek. Przykłady? W 2019 r. za średnie wynagrodzenie można było kupić 211 paczek papierosów, a w 2023 r. można było kupić 244 paczki. A zatem w tym niesławnym wyliczeniu w przypadku spożycia na jednego mieszkańca jesteśmy na pudle, na drugim miejscu. Poza Bułgarią inne kraje spożywają mniej i mają wyższą akcyzę, co jest jedną z barier, które wpływają na spożycie.
Jeśli chodzi o papierosy - bo wcześniej mówiłam o paczkach tytoniu o masie 50 g, a teraz powiem o papierosach - to za średnie wynagrodzenie w 2019 r. można było kupić 348 paczek, a w 2023 r. - 437. Jeszcze większa różnica między wysokością wynagrodzenia a wysokością akcyzy była w przypadku płynu do papierosów elektronicznych. Te wszystkie dane skłoniły nas do tego, aby podwyższyć akcyzę. W tym okresie wprowadzono także wyroby nowatorskie, podgrzewacze i w ich przypadku m.in. stawka podatku akcyzowego, po korekcie z 2022 r., jest najniższa w porównaniu ze stawką w innych krajach.
Mając na uwadze ten projekt, który przedstawia rząd, chcę powiedzieć, że skonsultowano go z 28 podmiotami na rynku. Komisja ten projekt przepracowała i przedłożyła sprawozdanie. Przyjęto projekt podwyższający stawki akcyzy w części kwotowej i chcę podać przedziały, bo to dotyczy podatku akcyzowego od wyrobów tytoniowych do 2027 r. I tak w przypadku tradycyjnych papierosów w części kwotowej w 2025 r. jest to 25% i do 75% na płyny do papierosów. W 2026 r. na tradycyjne papierosy akcyza zostanie zwiększona o 20%, a na płyny do papierosów elektronicznych - do 50%. W 2027 r. będzie 15% podwyżki akcyzy na tradycyjne papierosy, a 25% - na płyny do papierosów elektronicznych. Wprowadzono również roczną ważność znaków akcyzy na płyny do papierosów elektronicznych na takich samych zasadach jak w przypadku znaków akcyzy na papierosy do palenia oraz wyroby nowatorskie.
Do projektu ustawy wprowadzono jedną poprawkę i była to poprawka legislacyjna. Za przyjęciem projektu głosowało 16 osób, 10 osób było przeciwnych i był 1 głos wstrzymujący się. Ustawa, jak przedłożono w sprawozdaniu, będzie wchodziła w życie od 1 stycznia 2025 r. W ocenie skutków regulacji wskazano, jakie będą wpływy do budżetu z tytułu podwyższenia stawek. Jeśli na tej sali rozmawiamy o potrzebach z zakresu ochrony zdrowia, co jest niezwykle istotne, i o potrzebie wsparcia Narodowego Funduszu Zdrowia bądź bezpośrednio resortu zdrowia w kwestii ważnych potrzeb związanych z ochroną zdrowia, to te pieniądze na pewno się przydadzą. Ocena skutków regulacji jest dołączona jako załącznik do projektu i uprzejmie proszę państwa posłów o zapoznanie się z nią. Na s. 5 wskazano, jakie będą z tego tytułu przychody do budżetu.
Raz jeszcze chciałabym stwierdzić, że komisja bardzo szczegółowo omówiła wszystkie elementy związane z podwyższeniem akcyzy. Głównym i najważniejszym elementem tego projektu jest zmniejszenie siły nabywczej, dbanie o to, aby młode pokolenie nie sięgało tak łatwo po papierosy. Wczoraj na posiedzeniu Komisji Zdrowia pojawił się również pomysł, aby miejsca sprzedaży wyrobów tytoniowych były oddalone od szkół tak jak miejsca sprzedaży wyrobów alkoholowych. To główny element dbania o zdrowie młodego pokolenia, ale chodzi także o to, aby nie ponosić dodatkowych kosztów leczenia osób, które są uzależnione od palenia tytoniu.
Chcę poinformować, że Komisja Finansów Publicznych rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie sprawozdania i uchwalenie tego projektu w wersji przedłożonej przez Komisję Finansów Publicznych. Wszystkim życzmy zdrowia i niech nikt nie sięga niepotrzebnie po wyroby tytoniowe. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
(Poseł Jarosław Sachajko: Brawo!)
Przebieg posiedzenia