10. kadencja, 20. posiedzenie, 2. dzień (17-10-2024)

13. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym (druki nr 692 i 716).

Poseł Magdalena Łośko:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska stanowisko wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, druki nr 692 i 716.

    Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym przewiduje urealnienie stawek akcyzy na wyroby tytoniowe, w tym tytoń do palenia cygara, cygaretki, susz tytoniowy, wyroby nowatorskie i wreszcie płyn do papierosów elektronicznych. Ostatnie modyfikacje opodatkowania używek będących wyrobami akcyzowymi, wprowadzone ustawą z 2021 r., wymagają urzeczywistnienia i dostosowania do obecnej kondycji gospodarczej, ale też zdrowotnej państwa. Istotnym impulsem do wprowadzenia aktualizacji stawek zaplanowanych jeszcze w 2021 r. jest zwiększająca się z roku na rok siła nabywcza konsumentów. Wraz ze wzrostem średniego wynagrodzenia według danych GUS za miesięczną wypłatę można kupić coraz więcej używek, coraz większą ilość tych używek.

    Podwyższenie stawek akcyzy na wyroby tytoniowe i ich substytuty ma przede wszystkim ograniczyć spożycie tychże wyrobów przez konsumentów, w tym szczególnie przez osoby nieletnie. Na świecie istnieją różne formy ograniczenia dotyczące wyrobów tytoniowych, dużo bardziej drastyczne. W Belgii nie kupi się już papierosa w markecie. W Nowej Zelandii osoby urodzone w 2009 r. nie kupią legalnie papierosa. W Australii urządzenie do podawania nikotyny jest wystawiane na receptę, bo używanie tego urządzenia w Australii jest etapem rzucania papierosów, a w Polsce to rozwiązanie przyjęło się na rynku komercyjnym i czyni krzywdę kolejnym młodym pokoleniom. Z raportów wynika, że w Polsce 30% uczniów w grupie wiekowej 15-19 lat regularnie pali e-papierosy, a 60% co najmniej raz ich próbowało. Są to dane zatrważające.

    Podniesienie podatku akcyzowego, a co za tym idzie - cen wyrobów tytoniowych, ma docelowo ograniczyć w Polsce liczbę młodzieży rozpoczynającej palenie i zniechęcić do palenia również osoby dorosłe. Aktualna akcyzowa mapa drogowa w swoich założeniach miała ograniczenie dostępności tych wyrobów. Dziś wiemy, że tych założeń nie spełnia, a bogata oferta uwzględniająca papierosy elektroniczne powoduje ich upowszechnianie również wśród dzieci i młodzieży, co jest niedopuszczalne. E-papierosy, które pojawiły się na rynku kilkanaście lat temu, stały się obecnie głównym nałogiem polskiej młodzieży. Jest to sytuacja alarmująca. Światowa Organizacja Zdrowia zauważa, że Polska znajduje się wśród pięciu europejskich krajów z najwyższym odsetkiem palących wśród osób nieletnich i młodzieży.

    Trzeba mieć na uwadze fakt, że nałóg nikotynowy w młodym wieku zwiększa ryzyko pozostania palaczem przez resztę życia, ponieważ u młodych osób łatwiej dochodzi do rozwoju uzależnienia. Palący nastolatek staje się przeważnie palącym dorosłym. Narodowa Strategia Onkologiczna zwraca uwagę, że e-papieros to kolejny elektroniczny gadżet obok smartfonów czy słuchawek bezprzewodowych, który jest modny i może wyróżniać młodych ludzi spośród grona znajomych.

    Wobec powyższego w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej wnioskuję do Wysokiej Izby o przyjęcie projektu ustawy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia