10. kadencja, 20. posiedzenie, 2. dzień (17-10-2024)
15. punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (druk nr 698).
Poseł Marek Jan Chmielewski:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Złożony i przedstawiony przez grupę posłów na Sejm RP Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi dotyczy wprowadzenia art. 33a stanowiącego podstawę prawną do odliczenia od podstawy opodatkowania w ustawie PIT oraz od podstawy opodatkowania w ustawie CIT darowizn przekazanych przez podatników podatku PIT albo CIT przeznaczonych dla poszkodowanych wskutek intensywnych opadów deszczu lub powodzi we wrześniu 2024 r.
Odliczeniu podlegałyby darowizny przekazane w okresie obowiązywania stanu klęski żywiołowej, wprowadzonego rozporządzeniem Rady Ministrów dnia 16 września 2024 r., albo w okresie 30 dni następujących po jego odwołaniu na rzecz. I tu są wymienione wszystkie podmioty, które państwo w projekcie zmiany ustawy podajecie. Pytanie, czy wyczerpuje to listę podmiotów, którym przydałoby się takie wsparcie. Odliczeniu podlegałaby kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny pod warunkiem zawarcia pisemnej umowy między podatnikiem dokonującym darowizny a podmiotem wskazanym w tym przepisie, z której wynikałoby, że przedmiot darowizny będzie wykorzystany na cele związane z pomocą poszkodowanym wskutek intensywnych opadów atmosferycznych lub powodzi we wrześniu 2024 r.
W uzasadnieniu ustawy oraz opisanych deklarowanych skutkach regulacji przywołuje się precedens z czasów pandemii COVID-19, kiedy to możliwe było odliczenie darowizn na rzecz podobnych instytucji. Zapomniano jednak o grupie podatników opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, wykluczając ich w ten sposób z grupy podatników, o których mowa powyżej.
W kolejnym punkcie uzasadnienia wnioskodawcy wskazują na asymetrię pomiędzy regulacjami dotyczącymi podatku od towarów i usług a regulacjami dotyczącymi podatku dochodowego. Chciałbym jednak zauważyć, że ustawodawca może, ale nie musi, powiązywać preferencje w podatku od towarów i usług z ulgą w podatku dochodowym.
Przypomnę, że obecnie w okresie od 12 września do 31 grudnia 2024 r. darowizny towarów lub świadczone usługi na rzecz podmiotów wskazanych w projekcie ustawy poszkodowanych wskutek intensywnych opadów atmosferycznych lub powodzi we wrześniu 2024 r. objęte zostały zerową stawką podatku od towarów i usług.
W projekcie brakuje również rozwiązań dotyczących ustalenia wartości darowizny rzeczowej oraz udokumentowania przekazanych darowizn pieniężnych. Ponieważ nie wyznaczono limitu odliczenia, należy rozumieć, że autorzy projektu takiego limitu nie przewidują.
Projektodawcy nie potrafili przedstawić szacowanych skutków proponowanego rozwiązania, zaś z wcześniejszych doświadczeń i wyliczeń wynika, że tego typu ulgi obciążają skutkami po 50% zarówno budżet państwa, jak i budżety jednostek samorządu terytorialnego, co w końcówce roku budżetowego nie jest bez znaczenia.
Należy zauważyć, że rozwiązania dotyczące odliczenia przekazanych darowizn na szlachetne cele zarówno w PIT, jak i w CIT istnieją już w ustawach podatkowych i cieszą się zainteresowaniem podatników, przy czym obowiązujące przepisy umożliwiają odliczenie od podstawy opodatkowania darowizn przekazanych na rzecz organizacji pozarządowych na realizację zadań publicznych określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Ustawa ta wśród ponad 30 różnych zadań publicznych wymienia m.in. pomoc ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych, wojen w kraju i za granicą. Ponadto organizacje pozarządowe, które otrzymują darowizny, w tym na ww. cel, mogą dzielić się tymi darowiznami z podmiotami wymienionymi w projekcie ustawy.
Obecne przepisy podatkowe przewidują limit odliczeń z tytułu przekazanych darowizn. Łączne odliczenie nie może przekroczyć 6% przychodu czy dochodu w przypadku podatników PIT, natomiast podatnicy CIT mogą odliczyć do 10% dochodu. Oczywiście odliczeniu nie podlegają m.in. darowizny na rzecz osób fizycznych. Darowizny pieniężne muszą być udokumentowane dowodem wpłaty na rachunek płatniczy lub rachunek bankowy obdarowanego.
W przypadku darowizn, których przedmiotem są towary opodatkowane podatkiem VAT, za kwotę darowizny uważa się wartość towaru z tym podatkiem w części przekraczającej kwotę podatku naliczonego, którą podatnik ma prawo odliczyć.
Wydaje się, że istniejące przepisy podatkowe w wystarczający sposób promują wśród podatników filantropię, równoważąc potrzebę obdarowania z korzyścią podatkową. Zawsze warto pochylić się nad rozwiązaniem kierowanym do poszkodowanych w tym trudnym dla nich czasie.
Jako członek Komisji Nadzwyczajnej do spraw działań przeciwpowodziowych i usuwania skutków powodzi z roku 2024 chciałem powiedzieć, że kontynuujemy prace nad przygotowywaną przez rząd kolejną nowelizacją tzw. ustawy powodziowej. Dziękuję. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia