10. kadencja, 20. posiedzenie, 2. dzień (17-10-2024)
23. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Wjazdu/Wyjazdu (druki nr 722 i 732).
Poseł Sprawozdawca Bartosz Romowicz:
Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Funkcjonariusze Straży Granicznej! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Wjazdu/Wyjazdu.
Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, skierował w dniu 14 października 2024 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych do pierwszego czytania. Komisja po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 16 października wnosi, aby przyjąć projekt ustawy.
Krótko, o czym ta ustawa jest. Ponieważ ten proces legislacyjny jest krótki i mam nadzieję, że szybko się zakończy, warto powiedzieć, dlaczego tak szybko będziemy nad tym procedować i nad czym procedujemy.
Szanowny Panie Marszałku! System Wjazdu/Wyjazdu, z języka angielskiego Entry/Exit System, to w pełni zautomatyzowany system informatyczny służący do rejestrowania danych dotyczących podróży obywateli państw trzecich do strefy Schengen. Jest wielkoskalowym systemem informacyjnych Unii Europejskiej, ustanowionym rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 30 listopada 2017 r. Warto tę datę zapamiętać.
Celem systemu jest przede wszystkim podniesienie poziomu bezpieczeństwa obywateli Unii Europejskiej, zautomatyzowanie odpraw granicznych, zwiększenie ich efektywności oraz skuteczniejsze zarządzanie granicami zewnętrznymi. System będzie również rejestrować odmowy wjazdu, co ułatwi identyfikację osób nieposiadających pozwolenia na wjazd i tych, które przedłużyły pobyt w strefie Schengen. System ma za zadanie zwiększyć bezpieczeństwo wewnętrzne oraz zaostrzyć walkę z terroryzmem i innymi poważnymi przestępstwami dzięki udostępnianiu historii podróży organom ścigania.
System będzie rejestrował dane dotyczące wjazdu i wyjazdu obywateli państw trzecich, którzy przekraczają granice zewnętrzne państw członkowskich, drogą elektroniczną. Zapewni jednoznaczną identyfikowalność i weryfikowalność podróżnych poprzez gromadzenie danych biometrycznych. System będzie przechowywał imię i nazwisko osoby, rodzaj dokumentu podróży, odciski palców i obrazy twarzy, a także datę i miejsce przyjazdu i wyjazdu. Dane podróżnego pozostaną ważne w systemie przez 3 lata. Odciski palców osób posiadających wizy krótkoterminowe będą przechowywane w Wizowym System Informacyjnym. Zastąpi to ręczne stemplowanie paszportów.
System ma zastosowanie do wszystkich obywateli państw trzecich korzystających z prawa do pobytu krótkoterminowego. Dotyczy zatem zarówno obcokrajowców objętych obowiązkiem wizowym, jak i obywateli państw trzecich, z którymi Unia Europejska podpisała umowy o liberalizacji reżimu wizowego w zakresie krótkiego pobytu, tj. do 90 dni w okresie 180 dni. System posiada wybudowany kalkulator obliczający okres dozwolonego pobytu na terenie Unii Europejskiej, dlatego łatwiej będzie można identyfikować i weryfikować podróżnych wjeżdżających do strefy Schengen.
Prezentowana ustawa, wprowadzająca zasady stosowania tego systemu, określa zasady i sposób realizacji udziału Rzeczypospolitej Polskiej w systemie, w tym obowiązki i uprawnienia organów i służb dotyczące przetwarzania danych zawartych w systemie oraz krajowy system informatyczny do spraw systemu. Ustawa określa kategorie danych, które będą wprowadzane do systemu, cele, do jakich dane będą wykorzystywane, kryteria ich wprowadzania, organy i służby uprawnione do dostępu do danych, dalsze zasady przetwarzania danych i ochrony danych osobowych, zasady dotyczące jego funkcjonowania i użytkowania oraz interoperacyjne z innymi systemami informacyjnymi. Dane przetwarzane w systemie będą wykorzystywane m.in. na potrzeby Straży Granicznej, szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, wojewodów, Policji, Krajowej Administracji Skarbowej, ministra właściwego do spraw zagranicznych, sądów i prokuratury. Ustawa zobowiązuje organy, służby wprowadzające dane do systemu do zapewnienia wysokiej jakości danych rozumianej jako ich zgodność z prawem, dokładność i aktualność. Ustawa określa także, że admistratorem danych przetwarzanych w systemie jest komendant główny Straży Granicznej. Ustawa ma w całości charakter dostosowawczy wobec regulacji Unii Europejskiej. Ustawa rozbudowuje infrastrukturę ochrony granic o niezbędne elementy technologiczne związane z zapewnieniem odporności oraz cyberbezpieczeństwem. Konieczność taka powodowana jest dodatkowo niestabilną sytuacją geopolityczną oraz koniecznością adekwatnego zabezpieczenia strefy Schengen. Zgodnie z założeniami system EES w skali europejskiej ma zostać uruchomiony w dniu 10 listopada tego roku. Polska zgłosiła gotowość techniczną do uruchomienia tego systemu w sierpniu, a wcześniej Polska była wskazywana jako kraj opóźniający uruchomienie całego systemu. Należy wprowadzić zmiany prawa krajowego służące stosowaniu nowych przepisów z wyprzedzeniem wobec wydania decyzji Komisji co do daty uruchomienia entry/exit dla umożliwienia sprawnego udziału w systemie wszystkim użytkowników.
W imieniu komisji proszę Wysoką Izbę o przyjęcie tego projektu ustawy. Dziękuję. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia