10. kadencja, 20. posiedzenie, 2. dzień (17-10-2024)

23. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Wjazdu/Wyjazdu (druki nr 722 i 732).

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Tomasz Szymański:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Serdecznie za to dziękuję wszystkim uczestnikom dzisiejszej debaty, wszystkim klubom parlamentarnym za to, że jesteśmy zgodni w moim odczuciu co do tego, że mimo tego, że mamy konieczność implementowania przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego, Rady Europy co do zapisów wielkoskalowych, których jednym z systemów jest System Wjazdu/Wyjazdu, to przed nami oczywiście, tak jak wczoraj podczas pierwszego czytania zapowiedziałem na posiedzeniu komisji, kolejne wdrożenia związane z bezpieczeństwem, szczelnością granic, m.in. system ETIAS, VIS oraz SIS.

    Padło oczywiście dzisiaj wiele pytań, może troszeczkę nawet wykraczających poza obszar i materię ustawy, ponieważ sama materia jest bardzo techniczna, bardzo trudna, ale w sposób jednoznaczny reguluje, systematyzuje i unowocześnia system wpuszczania na teren strefy Schengen, na teren Unii Europejskiej obywateli państw trzecich. Nie będę powtarzał rzeczy, na które dzisiaj słusznie państwo we wszystkich wystąpieniach klubowych wskazaliście, na zalety tego systemu, który również staje się jakby takim elementem spinającym całość wiedzy wszystkich państw w ramach strefy Schengen na temat tego, kogo, gdzie, w którym momencie wpuszczamy, na jak długo i wiemy też, dlaczego nie wpuszczamy, i tą informacją możemy się wszyscy razem dzielić.

    Nie byłoby tego, gdyby nie bardzo duże zaangażowanie głównego koordynatora projektu, właśnie Komendy Głównej Straży Granicznej, za co serdecznie państwu dziękuję. Tak, to prawda, od 2021 r. to właśnie Straż Graniczna przejęła obowiązki zaimplementowania tych przepisów na łono polskiej legislacji. I tutaj ja nie chciałbym wchodzić w szczegóły, szanowni państwo, bo było bardzo dużo pytań, dlaczego faktycznie od 2017 r. dyrektywa unijna nie została implementowana. Wskazuję - od 2021 r. Straż Graniczna zajęła się tym projektem. Zabrakło, nie wiem czy dobrej woli, chęci, doświadczenia, czy też wiedzy, żeby to wszystko objąć, spróbować nałożyć masterplan, poukładać, wskazać poszczególnych wykonawców, odbiorców końcowych. Teraz wiemy, że Straż Graniczna jako główny koordynator oczywiście również współdziała bardzo mocno z Komendą Główną Policji, z Urzędem do Spraw Cudzoziemców, z wojewodami oraz z wieloma resortami, które również są zainteresowane wpływem na tę ustawę.

    Szanowni Państwo! To jest bardzo duże osiągnięcie, ponieważ pozwoli nam jako członkowi Unii Europejskiej, jako zewnętrznej granicy Unii na to, że będziemy mieli pełną wiedzę na temat osób, które wpuszczamy, będziemy mogli ten proces monitorować. Ten projekt jest na tyle wydolny...

    Padło pytanie, czy są ograniczenia techniczne. Nie, absolutnie nie ma. Jesteśmy na to gotowi. Czy są testy? Czy ten projekt był testowany? Oczywiście, że tak. W sierpniu się one zakończyły. Zgłosiliśmy do instytucji eu-LISA, która jest taką instytucją spinającą ten cały obszar, gotowość do wdrożenia naszego systemu.

    Padło również pytanie, czy ktoś jeszcze go zaimplementował. No nie mógł. To jest system nowy, który jest nałożony na wszystkie państwa Unii Europejskiej i on może zadziałać tylko wtedy, kiedy wszyscy zgłoszą gotowość do tego, że jesteśmy gotowi. Na dzień dzisiejszy nie są sygnalizowane opóźnienia, aczkolwiek mogą się zdarzyć. Dlatego też techniczny aspekt, aspekt wdrożeniowy, aspekt przygotowania funkcjonariuszy, jeżeli chodzi o systemy, sprzęt niezbędny do tego, żeby robić biometrię, skanować twarz, robić zdjęcia w warunkach... Oczywiście pamiętajcie, szanowni państwo, że testy nie odbywały się w zamkniętych miejscach, gdzie mogliśmy testować to na grupie wybranych osób, tylko na przejściach granicznych, na żywym organizmie, dlatego też te testy wypadły pozytywnie.

    Zarekomendowaliśmy naszą gotowość do wdrożenia tego systemu, ale na końcu była potrzebna legislacja. Dlatego też zajmujemy się tym dzisiaj, dziękując wysokiej komisji i Wysokiemu Sejmowi za to, że przyjęli taką procedurę pilnego wdrożenia przepisów tej ustawy, żebyśmy mogli powiedzieć, że jesteśmy w pełni gotowi. Oczywiście to jest wielki system, on wymaga wielu nakładów, wielu testów. Mogą się pojawić problemy z naszej strony. Te problemy nie występują właśnie dzięki temu dużemu zaangażowaniu funkcjonariuszy Straży Granicznej.

    Pragnę państwu również zakomunikować, że to nie jest nasze ostatnie spotkanie w tym obszarze. Przed nami jeszcze sporo pracy w zakresie innych systemów, które są niezbędne do implementowania, żeby ten system kontroli granicznej przypływu osób państw trzecich był pełen, żebyśmy mieli pełen obraz, żebyśmy wiedzieli, z kim mamy do czynienia na polskiej granicy, oczywiście w zakresie również ograniczenia nielegalnej migracji. Tak że ten proces, ten projekt, ta legislacja, którą dzisiaj rozpatrujemy, idealnie wpisuje się w moment debaty politycznej na temat systemu.

    Moim spuentowaniem niech będzie to, że ma pani rację, pani przewodnicząca komisji, że od 2016 r. nie było żadnej strategii migracyjnej. Ale serdecznie państwu dziękuję za to, że mogliśmy dzisiaj w takim dobrym klimacie porozmawiać na temat wdrożeń, które są niezbędne ze względu na to, żeby ta ochrona strefy Schengen, ochrona granic była pełna, komplementarna w oparciu o systemy teleinformatyczne, które spowodują, że będziemy mieli pewność co do tego, z kim mamy do czynienia, i wpłynął na szybkość i jakość tejże obsługi.

    Dziękuję państwu za dobrą debatę w tej kwestii. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia