10. kadencja, 21. posiedzenie, 2. dzień (07-11-2024)
10. punkt porządku dziennego:
Pytania w sprawach bieżących.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Katarzyna Anna Lubnauer:
Panie i Panowie Posłowie! Pani Marszałek! Chciałabym przede wszystkim powiedzieć, że gdy jeszcze przed wyborami pytano Polaków, jakie są najważniejsze dla nich cele edukacji, to jako jeden z pierwszych wskazywali pomoc psychologiczno-pedagogiczną dla dzieci i młodzieży i w ogóle zdrowie. Były to kwestie bezpieczeństwa dzieci, kwestia zagrożeń. To wszystko, co się wiąże ze zdrowiem i z edukacją zdrowotną, jest jednym z podstawowych oczekiwań rodziców, jeśli chodzi o polską szkołę.
Dlatego zaspokajając to zapotrzebowanie, zdecydowaliśmy, że w miejsce wychowania do życia w rodzinie, czyli przedmiotu, który zresztą bardzo często był opuszczany przez dzieci i uznawany za mało skuteczny oraz mało ciekawy, wprowadzimy nowy przedmiot, jakim jest edukacja zdrowotna. Edukacja zdrowotna będzie przedmiotem realizowanym od IV klasy szkoły podstawowej w wymiarze 1 godziny do VIII klasy, przy czym w VIII klasie będzie tylko w I semestrze, a także w szkole ponadpodstawowej w wymiarze w sumie 2 godzin. Zajęcia mogą być realizowane w klasach: I i II albo I i III w zależności od organizacji pracy szkoły. Chodzi m.in. o technika, które mają bardzo dużą liczbę godzin.
Edukacja zdrowotna jest przedmiotem holistycznym, który ujmuje kwestię zdrowia w całym jego zakresie. Składa się z następujących działów: wartości i postawy, zdrowie fizyczne, aktywność fizyczna, odżywianie, zdrowie psychiczne, zdrowie społeczne, dojrzewanie, przy czym to jest dział, który będzie realizowany tylko w szkole podstawowej, zdrowie seksualne, zdrowie środowiskowe, Internet i profilaktyka uzależnień, system ochrony zdrowia. Ten ostatni dział będzie realizowany tylko w szkole ponadpodstawowej.
Trzeba powiedzieć bardzo jasno: jeżeli zastanowimy się, jakie mamy w tej chwili problemy, jeśli chodzi o młodzież, to widzimy, że to są zarówno problemy związane np. z uzależnieniami, w tym uzależnieniami od Internetu, ale również innymi, jak i problemy psychiczne: z samoakceptacją i z wszystkim tym, co się z nią wiąże. Są to też problemy z aktywnością fizyczną, bo widzimy, jak młodzi ludzie wypadają na testach dotyczących ich możliwości fizycznych i że jest z tym coraz słabiej. W związku z tym informacje o celowości aktywności fizycznej i zagrożeniach wynikających z siedzącego trybu życia znajdą się również w podstawie programowej, podobnie jak kwestie profilaktyki, czyli to wszystko, co się wiąże z tym, żebyśmy nie ulegali np. fake newsom związanym ze szczepieniami. Wreszcie będzie też temat zdrowia seksualnego, bo musimy zdawać sobie sprawę, że mówimy o młodzieży, która jest albo przed inicjacją seksualną, albo w czasie inicjacji, więc zdrowie seksualne też jest bardzo ważnym elementem jej życia.
Ten program jest holistyczny i jest opracowywany wspólnie nie tylko z Ministerstwem Zdrowia, ale również z ministerstwem sportu. Pracowali nad nim eksperci związani ze zdrowiem, z aktywnością fizyczną, również ze zdrowym odżywianiem. Bardzo ważna dla młodych ludzi jest rzetelna informacja o zdrowym odżywianiu ze względu na dwa zagrożenia: z jednej strony otyłością, tak powszechną wśród młodych ludzi, a z drugiej strony niedożywieniem, anoreksją i różnymi tego typu problemami związanymi ze zdrowiem psychicznym młodych ludzi.
Dlatego edukacja zdrowotna jest odpowiedzią na bardzo dużą potrzebę społeczną, ale także przede wszystkim na bardzo dużą potrzebę związaną z wychowaniem i edukacją młodych ludzi. Dlatego Ministerstwo Edukacji Narodowej wprowadza ten przedmiot już od 1 września 2025 r. Podstawy programowe są przygotowane, są w tej chwili konsultowane. Zachęcam wszystkich do przeczytania podstawy programowej zarówno edukacji zdrowotnej, jak i edukacji obywatelskiej, ponieważ w tej chwili jest czas konsultacji.
Jeśli chodzi o nauczycieli, to uważamy, że bardzo ważne jest, żeby nauczyciele zdawali sobie sprawę, że ich praca i świat nie zmieniają się nieustająco. W związku z tym prawo do nauczania przedmiotu edukacja zdrowotna będzie miał każdy nauczyciel, który dotychczas uczył wychowania do życia w rodzinie. Oczywiście zdajemy sobie sprawę... Staramy się, żeby Ośrodek Rozwoju Edukacji i ODN-y organizowały doskonalenie nauczycieli, tak żeby oni zdobyli dodatkową wiedzę potrzebną do prowadzenia przedmiotu o tak szerokim zakresie, ale również będą mogli go uczyć nauczyciele np. biologii czy WF-u. Przypomnę, że duża część edukacji zdrowotnej była dotychczas na WF-ie.
Kolejna kwestia: będą mogły uczyć również osoby związane ze zdrowiem publicznym, tak byśmy to powiedzieli. Chodzi o osoby z wykształceniem medycznym czy psychologów, ponieważ pamiętajmy, że często w szkole jest psycholog, który mógłby również mieć godziny przeznaczone na edukację zdrowotną. Ten przedmiot jest bardzo ważny, dlatego że młodzi ludzie mają bardzo dużą potrzebę większej wiedzy o sobie, mają bardzo dużą potrzebę tego, żeby wiedzieć, jak zdrowo żyć. Zarówno bardzo często ulegają presji tego, co mamy w świecie Internetu, w świecie mediów, jak i są bardzo podatni na różne fake newsy. Dlatego tak ważne jest, żeby edukacja zdrowotna była przedmiotem rzetelnym, całościowym i mówiącym im realnie, jak wygląda rzeczywistość, a przede wszystkim zmieniającym ich tryb życia, jeśli chodzi o profilaktykę, jeśli chodzi o kwestie aktywności, jeśli chodzi o zdrowe odżywianie, jeśli chodzi o to wszystko, co razem składa się na to, co byśmy nazwali zdrowym trybem życia. Można powiedzieć: od urodzenia do późnej starości, bo również o tym jest mowa, nie tylko o dojrzewaniu, ale również o tym, jak zdrowo żyć przez całe życie. Edukacja zdrowotna będzie przedmiotem, który naprawdę ma szansę zmienić życie tych młodych ludzi.
Powiem więcej: uruchamiamy studia podyplomowe, żeby również nowi nauczyciele mogli się kształcić w tym kierunku. Będą to studia podyplomowe finansowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Chodzi o to, żeby kształcić nowych nauczycieli edukacji zdrowotnej, bo ten przedmiot jest potrzebny. Ten przedmiot był oczekiwany przez bardzo (Dzwonek) wiele osób. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia