10. kadencja, 21. posiedzenie, 2. dzień (07-11-2024)

10. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Dariusz Mazur:

    Pani Marszałek! Panie Pośle! Bardzo dziękuję za to pytanie. Trzeba podkreślić jedno: to nie jest tak, że jesteśmy jako państwo ciałem, które podlega Komisji Weneckiej. To na pewno nie jest ten rodzaj relacji. Określiłbym relację między państwem polskim a Komisją Wenecką obecnie jako relację partnerską. Mamy ciało, które ma charakter ekspercki - Komisja Wenecka, w której zasiadają m.in. byli sędziowie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, ciało, które cieszy się wielkim autorytetem w świecie prawniczym. Chodzi o to, że Polska jest elementem kręgu zachodniej kultury prawnej.

    Nasze ustawodawstwo podlega ocenie trybunałów międzynarodowych, tych instytucji międzynarodowych, których Polska jest stroną, a więc Rady Europy, której organem jest Europejski Trybunał Praw Człowieka, jak również Unii Europejskiej, której organem jest Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Dlatego nam jako krajowi powinno zależeć na tym, żeby ustawodawstwo, które przygotowujemy, zwłaszcza dotyczące tak wrażliwych kwestii jak status sędziów, mieściło się w standardach wyznaczanych umowami międzynarodowymi, które są elementem, na którym są oparte te międzynarodowe organy, instytucje, do których Polska należy. Tak więc Ministerstwo Sprawiedliwości deklaruje, iż projekt ustawy o uregulowaniu statusu nieprawidłowo powołanych sędziów będzie na tyle uwzględniał uwagi Komisji Weneckiej, na ile uznamy to za dopuszczalne, za możliwe w świetle postanowień polskiej konstytucji. Nie znaczy to, że każdą wskazówkę jeden do jednego będzie się dało u nas implementować. Choć zaznaczam, że te wskazówki są dość ogólne, istnieje takie pojęcie jak swoboda oceny organów krajowych. Te wskazówki są bardzo generalne, być może niektóre implementujemy trochę inaczej.

    Przykładowo Komisja Wenecka sugeruje, że możliwość podważania orzeczeń wydanych przez nieprawidłowo powołanych sędziów powinna zostać przyznana od wyroku: Reczkowicz przeciwko Polsce. To orzeczenie zapadło 22 lipca 2021 r. To chyba tak na zasadzie: bliższa koszula ciału organ Rady Europy odsyła do orzeczenia sądu utworzonego przez Radę Europy. Natomiast np. z naszego wewnętrznego punktu widzenia (Dzwonek), jeśli chodzi o zidentyfikowanie problemu nieprawidłowego statusu sędziów, przełomowa była uchwała połączonych izb Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2020 r., która implementowała orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, więc być może w tym zakresie np. przyjmiemy inną datę, od której będzie możliwe podważanie orzeczeń wydanych z udziałem nieprawidłowo powołanych sędziów. Ponieważ według naszej wewnętrznej oceny ta data lepiej oddaje stan świadomości prawnej organów naszego państwa. Nie mówię, że tak będzie, ale podaję możliwy przykład. Na pewno ta implementacja nie jest oparta na zasadzie niewolniczej realizacji zaleceń, tylko na zasadzie partnerskiej współpracy i elementów własnej oceny wymogów krajowych wynikających z konstytucji. Dziękuję pięknie.

Przebieg posiedzenia