10. kadencja, 21. posiedzenie, 3. dzień (08-11-2024)

18. i 19. punkt porządku dziennego:

   18. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy budżetowej na rok 2024 (druki nr 754 i 787).
   19. Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 (druki nr 755 i 786).

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Hanna Majszczyk:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odpowiadając na pytania państwa posłów, które padły w trakcie dzisiejszego drugiego czytania ustawy o zmianie ustawy budżetowej na rok 2024 oraz ustawy okołobudżetowej na ten rok, na wstępie chciałabym się odnieść do bezpodstawnych połączeń sytuacji, która ma miejsce, i powodów, dla których dokonywana jest ta nowelizacja, z sytuacją dotyczącą działań obecnego rządu, jeżeli chodzi o kondycję różnych firm, na które państwo tutaj wskazywali, o czym również mówił pan poseł w zakresie Cargo, oraz jeżeli chodzi o elektrociepłownie i sytuację samorządów.

    Tragiczna sytuacja przedsiębiorstw nie jest efektem działalności prowadzonej w ciągu kilku miesięcy. Ona jest efektem działalności prowadzonej przez lata i strat generowanych w ciągu wielu lat. Z całą pewnością podejmowane są działania po stronie rządu jak najbardziej adekwatne do sytuacji, która została wygenerowana w latach poprzednich.

    Również jeżeli chodzi o kwestie związane z porównywaniem obecnej sytuacji do braku nadzoru nad ściągalnością podatków, była wczoraj debata dotycząca sytuacji finansowej. Szczegółowe informacje o tym, że żadnej takiej sytuacji dotyczącej braku ściągalności nie ma, były państwu przekazywane. Dane statystyczne, jakie działania zostają podjęte i jakie dodatkowe dochody są ściągane, również były państwu przekazane.

    Ale chciałabym również odnieść się tutaj do porównywania tej sytuacji jako efektu rozwijającej się szarej strefy. Chciałabym odpowiedzieć na pytanie czy też może w zasadzie oświadczenie pana posła Rychlika, który mówi o powiększającej się luce podatkowej. Luka podatkowa w przypadku VAT powiększyła się w 2023 r. do 15%.

    Co więcej, to właśnie efekt różnych sytuacji, które miały miejsce w 2023 r., odbił się na wysokości wpływów np. z CIT-u. CIT rozlicza się rok do roku. Rozliczenie CIT-u jest zawsze za rok poprzedni. W 2024 r. było o 6,5 mld zł mniej wpływów z CIT-u za 2023 r. w stosunku do tego, ile wpłynęło w rozliczeniu za 2022 r.

    To też powinno dawać do myślenia, że coś w 2023 r. było nie tak, jeżeli chodzi o działalność tych firm i ich wyniki, które właśnie rzutują teraz na możliwość ściągalności podatków czy też może nie ściągalności, ale poziomu podatków, jakie możemy zarejestrować w 2024 r.

    Oczywiste jest, że spadek inflacji z punktu widzenia gospodarstw jest dobry, ale każdy też wie, że konstrukcja podatków pośrednich jest ściśle powiązana z sytuacją makroekonomiczną, zwłaszcza jeżeli chodzi o poziom inflacji i o poziom konsumpcji. Te wskaźniki w 2024 r. spadły, o czym pan minister Domański, przedstawiając nowelę budżetu, w swoim wystąpieniu szczegółowo informował. Nie ma możliwości, bez względu na to, który rząd projektowałby budżet, uzyskania takich dochodów, jakie się planowało, jeżeli inflacja jest o połowę niższa. Oczywiście jest to po prostu rzecz naturalna, która nie wiąże się w żaden sposób z działalnością rządu. Jest to również efektem działań podejmowanych przez rząd w zakresie utrzymywania poziomu inflacji czy też nawet wpływania na jej obniżenie, ale efekt jest właśnie taki, o jakim mówimy.

    Chciałabym również zwrócić uwagę na podnoszone kwestie i odpowiedzieć na pytania. Odnosząc się do pytania pani poseł Leniart odnośnie do tego, na co idą środki z tego deficytu, chcę powiedzieć, że środki z deficytu na pewno nie są nigdzie przekazywane. Przecież wynika to również z przedłożenia, które państwo otrzymali, i z projektu ustawy nowelizującej ustawę na 2024 r. Poziom wydatków w ogóle się nie zmienia, czyli pomimo tego, że spadają dochody, wszelkie świadczenia na rzecz obywateli zostają utrzymane. Właśnie dlatego ten poziom się nie zmienia. A zatem nie można tu mówić o przejadaniu deficytu. To jest całkowite nieporozumienie, jeżeli chodzi o ocenę tego, co się dzieje z tym deficytem. Wydatki na rzecz obywateli w żaden sposób nie zostały pomniejszone i te środki nie zostały przejedzone.

    Również jeżeli chodzi o podnoszone kwestie dotyczące jednostek samorządu terytorialnego, państwo pytaliście, czy będą środki na to, żeby jednostki samorządu terytorialnego mogły podejmować działania inwestycyjne, budować na swoich terenach efektywną i energooszczędną infrastrukturę dotyczącą zasilania w ciepło czy podejmować inne działania z tym związane. Otóż właśnie ta ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego zapewnia taką stabilność jednostek samorządu i dodatkowe wpływy, oczywiście w skali wszystkich samorządów, na poziomie prawie 25 mld zł. Chcieliście państwo porównania odnośnie do tego, co zapewniamy samorządom w tej ustawie o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, i porównania, jakie środki szły wcześniej, czego teraz nie ma. To porównanie wcale nie będzie tak korzystne, jak może pytający chcieliby uzyskać, ponieważ w ciągu ostatnich lat... Rozumiem, że też mieli państwo tutaj na myśli program Polski Ład, który jest finansowany z funduszu COVID, jeśli chodzi o zarówno inwestycje strategiczne, jak i inwestycje w zakresie odbudowy zabytków. Niemniej środki, które zostały wypłacone z tego programu do tego momentu, czyli również przez część roku 2024, to jest 43 mld zł. Natomiast do wypłaty, czyli przez ten rząd, pozostaje jeszcze 55 mld. I te środki będą wypłacane. Czyli co do zasady ten rząd będzie wypłacał jeszcze 55 mld zł.

    Również jeżeli chodzi o ubytki... W tym samym czasie, mimo że wypłacono do połowy 2024 r. 43 mld z tych programów, to jednak ubytki, które zostały wprowadzone przez zmiany w systemie podatkowym w zakresie tzw. Polskiego Ładu, czyli w zmianach ustaw o podatku dochodowym od osób fizycznych, co do zasady, i prawnych, kosztowały samorządy ponad 30 mld zł. Tutaj już ten bilans znacznie się zawęża.

    Dodatkowo na stałe w system jest wkomponowane zasilenie dochodów własnych jednostek samorządu terytorialnego. To jednostki samorządu będą mogły decydować o tym, jak racjonalnie i w jakich kierunkach wydatkować pieniądze w celu zabezpieczenia potrzeb obywateli, którzy znajdują się na terenie tychże jednostek samorządu terytorialnego.

    Pytaliście państwo o koszty tego długu. Koszty obsługi długu, który będzie związany z zaciągnięciem dodatkowych zobowiązań wskutek powiększenia deficytu na skutek braku dochodów, oczywiście są. Jaka jest struktura tych kosztów i jak zamierzamy pozyskać te środki? Planowana struktura pozyskania tych środków to jest ok. 13,5 mld zł na rynku krajowym i ok. 2 mld na rynku zagranicznym. To wszystko jest zgodne z przedstawioną Wysokiej Izbie strategią zarządzania długiem, która została przedstawiona wraz z ustawą budżetową na rok 2025 do 30 września br. Informuję również Wysoką Izbę, że przewidziane koszty obsługi długu, nawet właśnie w związku z powiększeniem tego deficytu na rok 2024, na poziomie 66,5 mld zł na rok 2024 i 75,5 mld na rok 2025 nie są zagrożone i nie ma to związku, tzn. nie przełoży się na koszty obsługi tego długu. Operacje, które były przeprowadzane w celu jak najbardziej efektywnego zabezpieczenia finansowania długu, zostały przeprowadzone i jesteśmy tutaj zabezpieczeni w celu utrzymania tych kosztów długu, a jednocześnie zabezpieczenia sfinansowania całego deficytu budżetu państwa, który będzie wynikał również z tej noweli. (Poseł Jarosław Krajewski: Ile wynosi deficyt?) Ile wynosi deficyt, pytał pan poseł. Oczywiście wysokość deficytu, jak pan poseł z pewnością wie, i wyniki budżetu państwa są regularnie przez rząd publikowane w terminie do piętnastego każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Dzieje się tak dlatego, że jeszcze w pierwszych dniach kolejnego miesiąca są dokonywane rozliczenia w środkach pobranych przez urzędy skarbowe. Dlatego nie jest to pierwszy, drugi czy trzeci danego miesiąca. A więc 15 listopada będzie podany deficyt za październik br.

    Myślę, że to większość pytań, które państwo zadawali. Dziękuję bardzo.

Przebieg posiedzenia