10. kadencja, 21. posiedzenie, 3. dzień (08-11-2024)

Oświadczenia.

Poseł Grzegorz Lorek (tekst niewygłoszony):

    8 listopada 1412 r. podpisano dokument, na mocy którego król Węgier i Niemiec Zygmunt Luksemburczyk otrzymał od króla polskiego Władysława II Jagiełły pożyczkę w wysokości 37 tys. kop groszy praskich w zamian za zastaw trzynastu miast spiskich. Chodzi o Białą Spiską, Lubicę, Matejowce, Nową Wieś Spiską, Poprad, Spiską Sobotę, Wierzbów, Straże, Ruszkinowce, Wielką, Spiskie Podgrodzie, Spiskie Włochy, Twarożnę oraz 15 pobliskich wsi. Miasta te pozostały przy Polsce do II połowy XVIII w. Na mocy porozumień z Węgrami Polska odzyskała także Podoliniec, Gniazda oraz Lubowlę z zamkiem, którą ustanowiono siedzibą nowo utworzonego z zastawionych terenów starostwa spiskiego.

    Traktat w Lubowli miał niezwykle istotne znaczenie dla monarchii jagiellońskiej. Układy z Zygmuntem sprawiły, że polski król został uznany za pełnoprawnego europejskiego, chrześcijańskiego władcę, osłabiały również pozycję zakonu i niwelowały niekorzystne skutki jego pogrunwaldzkiej propagandy. Jeszcze większe znaczenie miało rozerwanie sojuszu Zygmunta z Krzyżakami. Polska Władysława Jagiełły wychodziła z politycznej izolacji.

    W 1489 r. decyzją sądu papieskiego we Wrocławiu zastawione miejscowości Spisza zostały przyznane Polsce na stałe. Pomimo kilku prób Węgrzy nigdy nie wykupili zastawu spiskiego. W 1769 r. starostwo spiskie zostało zajęte przez wojska austriackie i ostatecznie oderwane od Polski.

Przebieg posiedzenia