10. kadencja, 22. posiedzenie, 1. dzień (19-11-2024)
5. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (druki nr 726 i 767).
Poseł Sprawozdawca Krystyna Skowrońska:
Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Państwo Ministrowie! W imieniu Komisji Finansów Publicznych mam zaszczyt przedłożyć sprawozdanie o projekcie ustawy, o którym powiedział pan marszałek, tj. projekcie ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw.
Chcę powiedzieć, że wdrażamy do polskiego porządku prawnego dyrektywy. W tym zakresie w ustawach o rachunkowości i o biegłych rewidentach wprowadzamy dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2022/2464 z 14 grudnia 2022 r. w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, a także dyrektywę 2023/2775 z 17 października 2023 r., tj. dyrektywę delegowaną Komisji Unii Europejskiej zmieniającą dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady z 2013 r., w odniesieniu do dostosowania kryteriów wielkości przedsiębiorstwa dla mikro-, małych, średnich i dużych jednostek lub grup, zwaną dyrektywą delegowaną.
Przepisy tej dyrektywy, czyli dyrektywy 2022/2464, dotyczą sprawozdawczości informacji niefinansowych zawartych w obecnej sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, a co za tym idzie w zakresie tych informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju. Te raporty ESG zawierają m.in. informacje dotyczące wpływu na środowisko, na społeczeństwo i ład korporacyjny. Jest to zatem raportowanie kluczowych informacji niefinansowych ESG. W zakresie tej dyrektywy ma się to przełożyć m.in. na informacje, którą będą przekazywały przedsiębiorstwa w zakresie informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju. Obejmowały będą one na początku jedynie grupę największych przedsiębiorstw i grup kapitałowych. Brak było dotychczas ujednoliconych standardów raportowania w tym zakresie, co wpływało na brak porównywalności przedstawianych informacji. Ponadto nie podlegały one obowiązkowej weryfikacji, co z kolei mogło negatywnie wpływać na przestrzeganie wiarygodności raportowanych informacji. Kluczowym celem tej nowej dyrektywy 2022/2464 jest zapewnienie, aby większa grupa przedsiębiorstw raportowała istotne, porównywalne i wiarygodne informacje na temat zrównoważonego rozwoju, w większym stopniu użyteczne dla inwestorów i innych interesariuszy. Jest to zatem niezbędne do realizacji celu, jakim jest zmiana przepływów kapitału w kierunku finansowania przedsiębiorstw rozwijających się w sposób zrównoważony lub dużych przedsiębiorstw dążących do takiej transformacji. Zmiany prawne w tym zakresie wpisywać się będą w szersze działania mające na celu przekształcenie Unii Europejskiej w nowoczesną, oszczędną i konkurencyjną gospodarkę o zerowym poziomie emisji gazów cieplarnianych netto. I w całej ustawie wskazano na dostosowanie przepisów krajowych do dyrektywy.
Dyrektywa wprowadza istotne zmiany w sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju, które będą podlegały wdrożeniu do prawa krajowego. Są to rozszerzenie zakresu jednostek zobowiązanych do raportowania, określenie rodzaju standardu raportowania i poszerzenie zakresu informacji, które będą zawarte w takiej informacji, także w przypadku formy i miejsca raportowania. Informacje te będą prezentowane obowiązkowo w odrębnej sekcji w ramach sprawozdania z działalności danej jednostki i weryfikacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, którą będą mogli przeprowadzać biegli rewidenci. W tym zakresie biegli rewidenci będą przeprowadzali atestację. Muszą posiadać obowiązkowe kwalifikacje, które będą podnosić, aby przeprowadzać taką część badania sprawozdania finansowego. W zakresie wdrożenia dyrektywy delegowanej dotyczącej rachunkowości zaproponowano podniesienie o 25% progów definiujących poszczególne kategorie jednostek i określających obowiązki poddania się badaniu sprawozdania finansowego.
Ten projekt nowelizacji dotyczący wdrożenia tej dyrektywy delegowanej w polskim porządku prawnym wprowadzi m.in. podniesienie o 25% wysokości przychodów netto ze sprzedaży, których przekroczenie powoduje obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych i stosowania ustawy o rachunkowości, a także podniesienie o 25% wysokości kryteriów przychodów netto ze sprzedaży oraz sumy aktywów bilansu, których spełnienie umożliwia jednostkom stosowanie uproszczeń. Wskazaliśmy w trakcie prac nad tym projektem budżetu, że w projekcie tej nowelizacji zmiany, które wdraża się w przepisach dotyczących rachunkowości, mają wprowadzić uproszczenie i ujednolicenie, jeżeli chodzi o bardziej czytelne zdefiniowanie mikro- i małych jednostek oraz warunków uzyskiwania i utraty statusu takich jednostek, ujednolicenie zakresu pojęcia przychodów netto ze sprzedaży i zapisanie wprost, że jednostki mikro- i małe nie są objęte obowiązkiem sporządzania zestawienia zmian w kapitale oraz rachunku przepływów pieniężnych, w miejsce dotychczasowego obowiązku sporządzania tych dokumentów z jednoczesną możliwością zwolnienia, a zatem obligatoryjnego stosowania takiego zwolnienia.
Na dzisiaj, jak wskazano w trakcie procedowania nad tym projektem ustawy, ok. 300 podmiotów będzie objętych takim raportowaniem. Po wdrożeniu i wejściu w życie terminów wskazanych w ustawie takich podmiotów będzie maksymalnie 4000. Dzisiaj raporty sporządzają duże przedsiębiorstwa, spółki giełdowe o przychodach w wysokości 170 mln rocznie. Jest to kwota netto i przy sumie bilansowej, która wynosi minimum 85 mln zł. Dzisiaj w tym zakresie wskazano, że wszelkie uwagi dotyczące m.in. atestacji i ogłaszania informacji dotyczących zasad zrównoważonego rozwoju i raportowania tych informacji będą jasne i czytelne.
Jedyną rzeczą, która budziła dużą wątpliwość w trakcie procedowania i na co komisja niestety nie otrzymała odpowiedzi podczas prac nad tym projektem, jest okres przechowywania dokumentacji księgowej. Zatem jeżeli mamy przeprowadzać... Wskazano, że okres przechowywania dokumentacji finansowej trwa 8 lat. Wskazywaliśmy, aby resort finansów zastanowił się nad krótszym okresem. Wskazano, co prawda, że jest ileś rozpoczętych postępowań i taki przepis jest potrzebny, ale resort zastanowi się, czy będzie możliwe skrócenie okresu przechowywania dokumentacji.
Jaki jest koszt wprowadzenia tego rozwiązania? W ocenie skutków regulacji wskazano, że dla dużych przedsiębiorstw objętych tym obowiązkiem w 2024 r. koszt wyniesie 152 mln zł, a w 2025 r. wyniesie 1003 mln zł. Wskazano, że łączna kwota wyniesie 8721 mln zł. Dla małych i średnich przedsiębiorstw kwota będzie odpowiednio prawie stukrotnie niższa.
Vacatio legis wprowadzone do tego rozwiązania... Wprowadzamy nowe rozwiązanie dotyczące raportowania, co jest niezwykle istotne dla spółek i dla czytelności ich sprawozdań. Ma to również pokazać, że zależy nam na tym, aby podmioty, które funkcjonują na rynku, prowadziły gospodarkę, która będzie doprowadzała również do ochrony środowiska.
Komisja Finansów Publicznych proponuje Wysokiej Izbie, aby przyjąć to sprawozdanie w zakresie ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia