10. kadencja, 22. posiedzenie, 1. dzień (19-11-2024)

6. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (druki nr 743 i 796).

Poseł Joanna Wicha (tekst niewygłoszony):

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw, druki nr 743 i 796.

    Europejski Zielony Ład wzbudzał i wzbudza nadal kontrowersje i dyskusje w Europie i w Polsce. Są jednak takie jego składowe, wobec których wypracowano nie tylko kompromis, ale nawet konsensus. Jednym z nich jest rozwój gospodarki wodorowej zapewniający osiągnięcie neutralności klimatycznej Europy do 2050 r. Od lipca 2020 r. znamy strategię wodorową UE Komisji Europejskiej. Według niej za wodór odnawialny uznajemy wodór wytwarzany w drodze elektrolizy wody, do której została wykorzystana energia elektryczna ze źródeł odnawialnych. Wodór odnawialny może być wytwarzany również w procesie reformingu biogazu lub biochemicznego przekształcania biomasy, pod warunkiem spełniania wymogów zrównoważonego rozwoju. Za wodór niskoemisyjny uznano wodór wytwarzany z paliw kopalnych przy zastosowaniu technologii wychwytywania CO₂ oraz wodór powstały w procesie elektrolizy wody ze znacznym ograniczeniem emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia.

    A teraz naszym wspólnym europejskim priorytetem stało się wdrożenie technologii produkcji wodoru odnawialnego na szeroką skalę, z zachowaniem okresu przejściowego, podczas którego będzie akceptowana produkcja niskoemisyjnego wodoru pod warunkiem zastosowania technologii ograniczających emisyjność. Rada Ministrów w dniu 2 listopada 2021 r. przyjęła Polską Strategię Wodorową do roku 2030 z perspektywą do roku 2040. Dokument wyznacza strategiczne ramy wdrażania gospodarki wodorowej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania niskoemisyjnego i odnawialnego wodoru w energetyce, ciepłownictwie, transporcie oraz przemyśle.

    Niniejsze przedłożenie to kolejny krok. Zmieniamy Prawo energetyczne oraz niektóre inne ustawy współtworzące pakiet zwany Konstytucją dla wodoru, by dać stabilne prawo dla podmiotów z sektora publicznego i prywatnego operujących w obszarze wodoru oraz przyczynić się do pełnego wykorzystania potencjału tego nośnika energii.

    Od 15 lipca 2024 r. obowiązuje nowy europejski pakiet gazowy, czyli wspólne zasady rynków wewnętrznych gazu odnawialnego, gazu ziemnego i wodoru, a niniejsze przedłożenie jest elementem Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności i w całości realizuje kamień milowy, choć z rocznym opóźnieniem.

    Projektodawca zdefiniował pojęcia: wodoru niskoemisyjnego, wodoru odnawialnego oraz wodoru odnawialnego pochodzenia niebiologicznego (realizacja dyrektywy). Wprowadzono również modyfikacje merytoryczne definicji: sprzedaży, zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną, paliwa gazowe, przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, zarządzania ograniczeniami systemowymi, wytwarzania oraz magazynowania energii, w zakresie wodoru. Dodano nowe definicje w zakresie operatorów: operatora systemu przesyłowego wodorowego, operatora systemu dystrybucyjnego wodorowego, operatora systemu magazynowania wodoru i operatora systemu połączonego wodorowego. Ponadto zdefiniowano pojęcia: sieci przesyłowej wodorowej, sieci dystrybucyjnej wodorowej, sieci wodorowej ograniczonej geograficznie, systemu wodorowego, użytkownika systemu wodorowego, przesyłania wodoru, dystrybucji wodoru, magazynowania wodoru, lokalnego magazynowania wodoru, instalacji magazynowej wodoru i małej instalacji magazynowej wodoru.

    Określono obowiązki przedsiębiorstw energetycznych, także w zakresie przesyłania wodoru, dystrybucji wodoru i magazynowania wodoru. Wprowadzono prawo dla odbiorcy wodoru do wyboru sprzedawcy oraz wzorzec umowy. Ważny jest obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci na zasadzie równoprawnego traktowania i przyłączania, w pierwszej kolejności, instalacji odnawialnego źródła energii. Wprowadzono podstawę ustalania opłaty za przyłączenie instalacji magazynowej wodoru na podstawie rzeczywistych nakładów poniesionych na realizację przyłączenia.

    Dostosowano istniejące normy szczególne zabezpieczające niezależność operatorów systemów przesyłowych do wprowadzanych w tym projekcie ustawy pojęć operatora systemu przesyłowego wodorowego oraz operatora systemu połączonego wodorowego. Szczegółowo określono zakres działania prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Wprowadzono także konieczne zmiany w ustawach: o gospodarce nieruchomościami, o giełdach towarowych, - Prawo ochrony środowiska, o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu, o odnawialnych źródłach energii, o elektromobilności i paliwach alternatywnych.

    Projektowany akt prawny wejdzie w życie w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia ustawy w Dzienniku Ustaw RP. Termin ten (vacatio legis) jest wystarczający do wejścia w życie przepisów, gdyż w zasadniczej części obejmują one regulacje, które będą miały zastosowanie do planowanych inwestycji i przedsięwzięć. Pamiętajmy, że rynek wodoru w Polsce znajduje się na wczesnym etapie rozwoju i nie będzie konieczności istotnego dostosowania się podmiotów działających na rynku polskim do niniejszych regulacji. To są dopiero oczekiwane przez przemysł i obywateli podstawy prawne do rozwoju polskiego sektora wodorowego. Przedsiębiorcy otrzymują impuls i podstawy prawne do szybszego rozwoju, a odbiorcy końcowi, konsumenci - długo wyczekiwane przepisy, które będą chroniły zawartość ich portfeli i nasz wspólny klimat.

    Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy popiera rządowy projekt ustawy.

Przebieg posiedzenia