10. kadencja, 22. posiedzenie, 2. dzień (20-11-2024)

9. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Aleksandra Gajewska:

    Dziękuję.

    Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Kiedy w grudniu zeszłego roku rząd koalicji 15 października przejmował odpowiedzialność i zadania w Polsce, to zapowiadaliśmy, że polityka społeczna, polityka rodzinna może być kompleksowa, nastawiona na pomoc systemową, efektywniejsza i przede wszystkim wspierająca wszystkie rodziny. Dlatego w maju Sejm przyjął przygotowaną przez nasze ministerstwo ustawę o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka ˝Aktywny rodzic˝.

    Jest to ustawa, o której mówiliśmy, że jest ambitna, jest szczególna, bo stanowi właśnie kompleksowe wsparcie i przekrojowe podejście do polityki rodzinnej. Nie jest to wyłącznie transfer finansów, ale jest to celowana pomoc do rodzin, w których dzieci są w wieku od 1 roku do 3 lat. Chcemy, żeby ten program przyczynił się skutecznie do rozwoju instytucjonalnej opieki nad dzieckiem, ułatwił rodzicom powrót do aktywności zawodowej i zapewnił możliwości łączenia tych ważnych ról, właśnie rodzicielskich z zawodowymi.

    Dlatego od 1 października, tak jak wspomniała pani przewodnicząca, można składać wnioski o jedno z trzech świadczeń i to rodzic zdecyduje, która forma pomocy jest dla niego najlepsza. Rodzic może również dokonywać wielokrotnej zmiany w trakcie trwania tego programu, czyli przez 2 lata, może decydować, z którego świadczenia będzie chciał skorzystać.

    Mamy oczywiście świadczenie ˝aktywni rodzice w pracy˝, czyli babciowe. Jest to pomoc w wysokości 1500 zł, kiedy rodzice sami chcą zadecydować o tym, kto będzie wspierał ich w opiece nad dzieckiem. Może to być niania, może to być członkini, członek rodziny.

    Mamy świadczenie ˝aktywnie w żłobku˝, które zastąpiło funkcjonujące wcześniej dofinansowanie do żłobka w wysokości 400 zł. Nasze świadczenie to kwota aż do 1500 zł, która stanowi gigantyczne wsparcie dla rodziców, których dzieci są pod opieką instytucjonalną, tam się rozwijają, mają kontakt z rówieśnikami. Jeżeli oczywiście dziecko ma stwierdzoną niepełnosprawność, to ta kwota świadczenia jest wyższa o 400 zł i te środki są przekazywane bezpośrednio na konto organizatora opieki. Natomiast świadczenie aktywnie w żłobku zastępuje wcześniej funkcjonujący rodzinny kapitał opiekuńczy, który obowiązywał od drugiego dziecka. Teraz każdy rodzic każdego dziecka będzie mógł skorzystać ze świadczenia w wysokości 500 zł. Tak jak powiedziałam, wybór świadczenia należy wyłącznie do rodziców. Stworzyliśmy kompleksowy system dający wybór, możliwość decydowania o tym, co jest najlepsze dla dzieci, i o tym, jaka forma wsparcia jest najbardziej odpowiednia. I oczywiście zaznaczamy, że program cieszy się ogromną popularnością i zgodnie z danymi przekazanymi nam przez ZUS, który realizuje to zadanie, na koniec dnia 18 listopada br. rodzice złożyli w sumie nieco ponad 388 tys. wniosków o świadczenia w ramach programu ˝Aktywny rodzic˝, które będą obejmowały 395 tys. dzieci.

    Jak to wygląda, jeżeli chodzi o zainteresowanie poszczególnymi świadczeniami? Na ˝aktywnie w domu˝ otrzymaliśmy 100 831 wniosków na 102 590 dzieci, ˝aktywni rodzice w pracy˝ to 107 575 wniosków na 109 602 dzieci, a w przypadku ˝aktywnie w żłobku˝ otrzymaliśmy najwięcej wniosków, bo 179 927 na 182 852 dzieci. To pokazuje, jak potrzebna była ta inwestycja w sektor opieki instytucjonalnej nad dziećmi. Program nie tylko wpływa pozytywnie na budżety domowe rodzin, ale także wspiera możliwość powrotu do aktywności zawodowej i zabezpieczenie tej podstawowej potrzeby, którą my jako rodzice mamy. Chodzi właśnie o takie poczucie bezpieczeństwa, stabilizacji, że kiedy pojawia się nowy członek rodziny, kiedy kończymy ten okres urlopowy, nie tylko wiemy, co będzie się dalej działo z naszym dzieckiem, ale też możemy o tym sami decydować, podobnie jak o tym, pod czyją opieką dziecko ma się dalej rozwijać.

    To, co jest dla nas niezwykle ważne, to to, jaki skok poczyniliśmy, jeżeli chodzi o opiekę instytucjonalną. Żłobki do tej pory, przy wsparciu 400 zł, były bardzo drogie, właściwie dla wielu rodzin totalnie nieosiągalne. Istniała nie tylko bariera terytorialna, bo tych żłobków po prostu nie było, ale też przede wszystkim bariera finansowa. Żłobki były nieosiągalne finansowo dla wielu osób, tylko ci o najbardziej zasobnych portfelach mogli z nich skorzystać. A więc 1 września 2024 r., zanim program ˝Aktywny rodzic˝ wszedł w życie, w skali całego kraju było zaledwie 22,4 tys. bezpłatnych miejsc w żłobkach. I one były oczywiście głównie w Warszawie, gdzie ten program mieliśmy przyjemność wprowadzać. Po wprowadzeniu programu ˝Aktywny rodzic˝ bezpłatnych miejsc opieki w publicznych żłobkach jest ponad 173 tys.

    Szanowni Państwo! To są dane tylko za październik, więc jest to wzrost o ponad 150 tys. bezpłatnych miejsc w opiece instytucjonalnej. Stworzyliśmy powszechny do nich dostęp i one są naprawdę dostępne dla rodziców. Mamy bezpłatne miejsca w publicznych żłobkach (Dzwonek) nie tylko w Warszawie, ale także w Gdańsku, Sopocie, Łodzi, Koszalinie, Katowicach, we Wrocławiu i w wielu innych miastach. Realizujemy obietnice, wywiązujemy się ze swoich zobowiązań, tworzymy dostępną opiekę nad dziećmi i dajemy rodzicom możliwość podejmowania decyzji i dokonywania wyboru, jaka forma kompleksowego wsparcia jest dla nich najbardziej odpowiednia. Dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia