10. kadencja, 22. posiedzenie, 2. dzień (20-11-2024)
12. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o Radzie Fiskalnej (druki nr 750 i 821).
Poseł Sprawozdawca Piotr Lachowicz:
Wielce Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowni Państwo! W dniu dzisiejszym mam zaszczyt przedstawić państwu sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych w sprawie rządowego projektu ustawy o Radzie Fiskalnej, druk nr 750.
Może w skrócie przypomnę tylko, o co chodzi w tym projekcie, choć już podczas pierwszego czytania się wypowiadałem. Potrzeba i cel uchwalenia ustawy wiążą się m.in. z koniecznością implementacji do prawa krajowego, prawa polskiego przepisów Unii Europejskiej. To jest związane z dyrektywą 2011/85/UE. Zgodnie z przedmiotową dyrektywą wszystkie państwa członkowskie mają obowiązek utworzenia niezależnych instytucji fiskalnych: independent fiscal institutions, a inaczej się to nazywa: IFA. Przypomnę, że 29 kwietnia br. taki obowiązek miały tylko kraje, które były w strefie euro.
Wskazana dyrektywa określona właśnie jako IFA wymaga, żeby to była instytucja niezależna, nieprzyjmująca instrukcji od żadnej organizacji lub osoby. Ta dyrektywa narzuca obowiązek powoływania członków takiej instytucji w oparciu o ich doświadczenie, kompetencje w dziedzinie finansów publicznych i głównie makroekonomii i zarządzania finansami jednostek sektora finansów publicznych. Taką instytucją w naszym kraju ma być Rada Fiskalna.
Przedmiotowa ustawa określa zadania, które będzie wykonywać właśnie Rada Fiskalna. Rada ma mieć charakter czysto ekspercki, doradczy. Ma się składać z siedmiu członków i przewodniczącego rady wskazanego przez ministra finansów. Ale - i na ten temat toczyła się dyskusja na posiedzeniu komisji - nie wybieranego stricte przez ministra finansów, ponieważ będzie do tego powołany zespół 3-osobowy, który przyjmie oferty, sprawdzi ich zgodność z wymaganiami i de facto później skieruje je do szanownego pana marszałka. Następnie marszałek Sejmu skieruje to do właściwej komisji sejmowej, prawdopodobnie będzie to Komisja Finansów Publicznych. Komisja oceni spełnienie wymagań, ale będzie też miała ewentualnie prawo wniesienia o odrzucenie takiej oferty. Członkowie rady będą też wskazywani przez pana prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Członek rady będzie również wskazany przez Konferencję Rektorów Akademickich Szkół Polskich, przez stronę pracowników, o której mowa w art. 23 ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego. Skoro członek będzie wskazany przez stronę pracowników, to będzie też kolejny członek rady, szósty, wskazany przez stronę pracodawców, o której mowa w cytowanym przeze mnie przepisie. Będzie też członek rady wskazany przez stronę samorządową Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, o której mowa w ustawie z dnia 6 maja 2005 r. o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej. Rada oczywiście wybierze też ze swego grona zastępcę.
Co jest istotne, kadencja rady trwa 6 lat. Członek rady nie może sprawować swojej funkcji dłużej niż przez dwie kadencje. Ustawa wskazuje wymagania dotyczące członków rady, w tym wymaga wysokiego poziomu wykształcenia i stażu pracy, co trzeba dodać, oraz wprowadza pewne zakazy, w tym zajmowania określonych stanowisk i przynależności do partii politycznej w okresie 5 lat przed dniem powołania. Oczywiście członkiem rady nie może być poseł do Sejmu RP, senator, poseł do Parlamentu Europejskiego ani wysoki urzędnik państwowy. Tam jest wskazany cały katalog, ale istotny jest właśnie ten zakaz przynależności do partii. Radę formalnie powołuje minister finansów, ale - jak już powiedziałem - spełnienie przez kandydatów wymagań jest określone osobną procedurą.
Ustawa określa też zasady wynagradzania członków rady, ustala również regulamin rady, zasady tworzenia biura Rady Fiskalnej oraz nadawania statutu i regulaminu organizacyjnego, zasady powołania przez radę dyrektora biura rady w drodze oczywiście otwartego i konkurencyjnego naboru.
Wysoki Sejmie! Pierwsze czytanie projektu odbyło się na 21. posiedzeniu Sejmu w dniu 8 listopada br. Projekt ustawy skierowano do Komisji Finansów Publicznych. Głosowano nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, ale tylko 12 posłów było za, 23 - przeciw, a 13 wstrzymało się od głosu. W dniu 19 listopada, czyli wczoraj, odbyło się posiedzenie Komisji Finansów Publicznych, na którym rozpatrzono projekt przedmiotowej ustawy. Do projektu wniesiono poprawki, były też uwagi Biura Legislacyjnego. Jeśli chodzi o poprawki poselskie, było 16 poprawek. Poprawki zostały zaakceptowane przez Ministerstwo Finansów i członków komisji. Wobec braku zgłoszenia sprzeciwu całość projektu ustawy z poprawkami została w dniu wczorajszym przyjęta jednogłośnie przez członków komisji. Dziękuję uprzejmie.
Przebieg posiedzenia