10. kadencja, 22. posiedzenie, 2. dzień (20-11-2024)

15. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 751 i 799).

Poseł Piotr Kowal:

    Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu klubu parlamentarnego Lewica pragnę przedstawić nasze stanowisko dotyczące projektu ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw, druki 751 i nr 799.

    Projekt ten ma na celu przyspieszenie transformacji transportu publicznego w Polsce poprzez wprowadzenie ekologicznych rozwiązań, takich jak zakup zeroemisyjnych autobusów oraz stworzenie stref czystego transportu w najbardziej zanieczyszczonych miastach. Zmiany te dotyczą miast powyżej 100 tys. mieszkańców, w których od 2026 r. obowiązkowy stanie się zakup floty autobusów zeroemisyjnych. Dodatkowo projekt ten zakłada tworzenie stref czystego transportu w miastach przekraczających normy powietrza, co może być krokiem w stronę poprawy zdrowia i jakości życia mieszkańców.

    Bo gdy mówimy o zdrowiu, to musimy podkreślić, że zanieczyszczenie powietrza w Polsce to problem o znacznym wpływie na zdrowie publiczne. Według danych z 2019 r. zła jakość powietrza była przyczyną przedwczesnej śmierci aż 43 tys. osób. Osoby narażone na toksyczne związki azotu mają o 12% wyższe ryzyko zawału serca, o 16% wyższe ryzyko udaru mózgu, a ryzyko migotania przedsionków wzrasta o 24%. Te alarmujące dane pokazują, że walka ze smogiem i zanieczyszczeniami to nie jest tylko kwestia środowiska, ale to przede wszystkim kwestia zdrowotna. Lewica popiera ideę rozsądnej transformacji ekologicznej, widząc w niej szansę na realną poprawę jakości życia i środowiska w Polsce. Wprowadzone w projekcie ustawy zmiany, takie jak obowiązek zakupu zeroemisyjnych autobusów, są krokiem w stronę nowoczesnego, zrównoważonego transportu. Co ważne, ustawodawca przewidział 16-letni okres na wymianę floty komunikacyjnej, co daje samorządom czas na dostosowanie się do nowych przepisów.

    Zdajemy sobie również sprawę z wyzwań, z jakimi wiąże się realizacja tych celów, jednak wierzymy, że są one możliwe do osiągnięcia przy odpowiednim wsparciu państwa. Transformacja transportu w największych polskich miastach będzie wymagała znacznych nakładów finansowych, szacunkowo liczonych na ok. 800 mln zł rocznie. Rozłożenie kosztów na kilkanaście lat i wsparcie ze środków krajowych i unijnych mogą ten proces uczynić realnym i efektywnym.

    Jednym z kluczowych elementów projektu jest również wprowadzenie stref czystego transportu, jak wspomniałem na wstępie. Jest to założenie wynikające z realizacji zadań określonych w dwóch kamieniach milowych i ma przyczynić się do znacznej poprawy jakości powietrza, szczególnie w dużych aglomeracjach. I tutaj uwaga na początek. Mówimy tutaj jednak o największych miastach, takich jak Warszawa, Kraków, Wrocław i Katowice.

    Też trzeba jasno podkreślić, że samorządy będą miały kompetencje w zakresie wyznaczania obszaru, jak duża ma być ta strefa czystego transportu, i w sytuacji, kiedy jakość powietrza uległaby poprawie, to wówczas po 3 latach taka strefa czystego transportu mogłaby zostać zniesiona.

    Szanowni Państwo! Klub parlamentarny Lewicy dostrzega w projektowanych zmianach potencjał w zakresie poprawy jakości powietrza i transformacji polskiego transportu publicznego, ale apelujemy o wzmocnienie wsparcia finansowego i organizacyjnego dla samorządów, aby mogły one skutecznie realizować te ambitne cele. Bez realnych środków finansowych i narzędzi wsparcia dla jednostek samorządu terytorialnego wdrożenie projektowanych przepisów może pozostać jedynie deklaracją bez rzeczywistego wpływu na poprawę warunków środowiskowych i zdrowia mieszkańców. Dziękuję serdecznie. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia