10. kadencja, 22. posiedzenie, 2. dzień (20-11-2024)
15. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 751 i 799).
Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska:
Pani Marszałek! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Bardzo się cieszę. Nie miałam okazji uczestniczyć w posiedzeniu komisji, która pracowała nad tym niezwykle ważnym projektem ustawy. Bardzo chętnie dzisiaj państwu przy okazji tej debaty opowiem o misjach, które są związane z tym projektem ustawy, o trzech misjach związanych z poprawą jakości życia Polek i Polaków.
Misja pierwsza: czyste powietrze, lepsze warunki życia dla Polek i Polaków, większy komfort życia, lepsze zdrowie. Rokrocznie na walkę z jakością powietrza w Polsce i niwelowanie skutków złej jakości powietrza w Polsce wydajemy ok. 100 mld zł. To jest koszt przedwczesnych zgonów Polek i Polaków, to jest koszt nieobecności w pracy, a więc hospitalizacji i chorób Polek i Polaków. To jest, szanowni państwo, koszt wydatkowania na opiekę zdrowotną w związku z hospitalizacją i leczeniem chorób wynikających ze złej jakości powietrza. Dzisiaj możemy ten fakt zmienić, możemy 100 mld, zamiast przeznaczać na ratowanie zdrowia i życia Polaków, zacząć przeznaczać na rozwój, stworzenie nowych intratnych miejsc pracy. Bo tych chorób w Polsce po prostu może nie być.
Miasta, które lata temu rozpoczęły walkę o czyste powietrze poprzez wymianę źródeł ciepła, dzisiaj mają już bardzo istotne efekty. Wypadły z listy najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie. Największe miasta w Polsce wymieniają na czołowych miejscach miasta średniej wielkości. Dlaczego? Dlatego że podjęły niezwykle ważną walkę o zdrowie i życie Polaków. Ale wymiana źródeł ciepła to jeden z elementów. Wymiana transportu na czysty transport to drugi krok, który Polska również musi zrobić. I tak, szanowni państwo, Polki i Polacy zasługują na tak samo dobrą jakość powietrza jak Francuzi, Hiszpanie, Portugalczycy czy Niemcy. Tak, w Polsce może być lepszej jakości powietrze, bo Polacy na to po prostu zasługują. Dlaczego akurat krok w tę stronę? Dlatego że możemy sięgnąć po dodatkowe środki, które będą wspierać małe, średnie, duże polskie miasta w wymianie taboru autobusowego, wymianie taboru, który służy do transportu zbiorowego w tych miastach. Wraz z odblokowaniem środków z Krajowego Planu Odbudowy polskie samorządy mogą sięgnąć po blisko 3,5 mld zł na wymianę taboru autobusowego, na transport nowoczesny, transport, który jest cichszy, mniej uciążliwy nie tylko pod względem zanieczyszczenia powietrza, ale także pod kątem hałasu. 3,5 mld zł to jest wymiana 1200 autobusów w miastach w całej Polsce. Wnioski w tej sprawie złożyło już ponad 100 polskich miast, takie miasta jak Łomża, Ełk, Włocławek, Rybnik, Rzeszów, niezależnie od wielkości, niezależnie od położenia, niezależnie od tego, czy rządzi tam Prawo i Sprawiedliwość, Platforma Obywatelska, Lewica czy ktokolwiek inny, niezależny samorządowiec. Mają prawo sięgnąć po te środki, by faktycznie dokonać wielkiej modernizacji i wymiany transportu zbiorowego w polskich miastach.
Misja nr 2, szanowni państwo, to także rozwój gospodarczy. Wprowadzając tak dużą modernizację transportu zbiorowego przy okazji środków z Krajowego Planu Odbudowy, jesteśmy w stanie wspierać w Polsce rozwój nowoczesnej myśli technologicznej w branży automotive. Tak, Polacy potrafią robić wspaniałe projekty w oparciu o nowoczesne technologie. Nasze polskie przedsiębiorstwa... Dzisiaj mamy misję gospodarczą w Baku w Azerbejdżanie w ramach spotkania COP. Szanowni państwo, 12 polskich, będących pod opieką Ministerstwa Klimatu i Środowiska, green techów właśnie w tej chwili próbuje nawiązać relacje, próbuje sprzedawać swoją myśl technologiczną na światowe rynki, bo posiadają unikatową myśl technologiczną na skalę kraju, która została skomercjalizowana i którą jesteśmy w stanie sprzedawać innym gospodarkom na świecie. To jest myślenie o polskiej gospodarce, to jest myślenie o wielkiej myśli technologicznej, która również przy udziale polskich firm może się rozwijać na całym świecie.
To jest myślenie o polskiej gospodarce, to jest myślenie o wielkiej myśli technologicznej, która również przy udziale polskich firm może się rozwijać na całym świecie. To jest myślenie o przyszłości polskiej gospodarki, o tworzeniu w przyszłości nowych, intratnych miejsc pracy. Możemy pozostać tu, gdzie jesteśmy, możemy bronić maszyny do pisania w dobie rozwoju smartfonów albo możemy pójść z całym światem do przodu i rozwijać nowoczesną, polską myśl technologiczną. Zachęcam państwa, byście po prostu poszli z nami. I po trzecie, to wielka dbałość, szanowni państwo, o środowisko. Tak, zmiany klimatu postępują. Minionego lata mieliśmy okazję obserwować miasta małe, duże i średnie, które były w wyniku nagłych wyładowań atmosferycznych po prostu zalewane, które nie radziły sobie z przyjmowanym opadów i nagłymi wyładowaniami atmosferycznymi. Zmierzyliśmy się z gigantyczną, nagłą, błyskawiczną powodzią, która przerwała tak naprawdę suszę hydrologiczną, bo był moment, w którym w Polsce notowano rekordowo niskie stany wód. W miastach na południu Polski brakowało wody pitnej z uwagi na przedłużający się czas bez opadów, przedłużające się okresy po prostu suszy. Polska musi zmierzyć się również z tym problemem, poprawiając warunki życia na różnych poziomach. Transport jest jednym z nich. Chodzi też o poprawę retencji, zabezpieczenie, zaopatrzenie ludności w wodę pitną, bilansowanie wody pitnej. Te wszystkie wyzwania nie ominą Polski tylko dlatego, że przestaniemy, tak jak niektórzy by na tej sali chcieli, rozmawiać z biurokracją europejską. Nie, szanowni państwo, to nie biurokracja europejska jest powodem, z którego ta ustawa jest procedowana dzisiaj w parlamencie. To właśnie te trzy misje, o których dzisiaj mówię. Po pierwsze, dbałość o zdrowie i życie Polaków. Po drugie, dbałość o rozwój gospodarczy kraju, o to, by nasza gospodarka rozwijała się w tempie adekwatnym do rozwoju gospodarek na świecie, sztucznej inteligencji, by podążała za nowoczesną myślą technologiczną. Ale to także dbałość o planetę i środowisko.
Szanowni Państwo! Było kilka wątpliwości, czy będziemy wspierać samorządy, czy to wsparcie dla samorządów jest bardzo potrzebne. Tak, szanowni państwo, powiedziałam już o tym. To dzięki temu, że 15 października ub.r. Polki i Polacy wybrali nowy rząd, który uruchomił środki europejskie, udostępnił środki z Krajowego Planu Odbudowy dla polskich przedsiębiorstw, samorządów, dzisiaj możemy cieszyć się z tych pieniędzy. Blisko 3,5 mld zł, jak powiedziałam, na wymianę taboru autobusowego w polskich miastach. Szanowni państwo, te autobusy to nie tylko transport zeroemisyjny. To transport, który poprawia komfort przejazdu, transport dopasowany do osób z niepełnosprawnościami, transport, który powoduje w naszych miastach mniej hałasu. Na taki transport zasługują nie tylko warszawiacy, bo ten transport w Warszawie jest już dość powszechnie dostępny, ale także właśnie mieszkańcy, jak powiedziałam, Ełku, Łomży, Włocławka, Rybnika, Rzeszowa, Piły i wszystkich innych miast, wielu innych miast w Polsce. Dzisiaj faktycznie mogą sobie na to pozwolić, bo będą wspierani pieniędzmi z Krajowego Planu Odbudowy.
Szanowni Państwo! Była tu dyskusja o tym, że to nie strefy czystego powietrza, tylko strefy czystego transportu. Nie, szanowni państwo, strefy czystego transportu to strefy czystego powietrza. Proszę spojrzeć na miasta, które posiadają strefy wyłączone z transportu. Przecież znowu, odwołując się do odpowiedzialności parlamentarnej, odwołując się do dbałości o rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, właśnie te strefy wyłączone z transportu są w polskich miastach miejscem rozkwitu usług turystycznych, rozkwitu usług gastronomicznych, usług świadczonych przez małe i średnie polskie, krajowe przedsiębiorstwa prowadzone przez polskie rodziny. To miejsca ulubione przez turystów ze świata, turystów z Europy, ale także z Polski. To z kolei też miejsca ulubione przez mieszkańców. Gdzie lubimy spędzać czas? Bardzo często właśnie w centrach miast, w których możemy poddychać świeżym powietrzem, gdzie mamy piękne parki, gdzie jest cisza i spokój. Właśnie dlatego miasta dzisiaj chętnie chcą tworzyć strefy czystego transportu. I co proponujemy? Mówimy: wolnoć, Tomku, w swoim domku. Nakreślamy ogólnie warunki, w jakich momentach, kiedy są duże przekroczenia parametrów jakościowych powietrza, te strefy powinny być stworzone, ale to samorząd będzie mógł o tym decydować, rada gminy, rada miasta, w jakim zakresie, w jakim obszarze i na jakich zasadach tego typu strefa będzie obowiązywać. A że jest to, tak jak powiedziałam, miejsce rozkwitu życia towarzyskiego, życia biznesowego, usług turystycznych i gastronomicznych, miasta coraz chętniej również po tego typu rozwiązania sięgają. Ale to musi iść w parze z rozwojem transportu zbiorowego, bo musimy, ograniczając transport indywidualny, zadbać o transport zbiorowy. Wspieramy miasta również w tym procesie wymiany transportu.
Mówili państwo o wojnie paliwowej i efektach pokryzysowych. Mówił o tym pan poseł Tomaszewski. Szanowni państwo, wojna w obszarze importowanych paliw kopalnych będzie trwała tak długo, jak będziemy od nich zależni. Prawda jest taka, że to jest kierunek rozwoju transportu, który zwiększa naszą suwerenność, zmniejszając nasze uzależnienie od importowanych paliw kopalnych. Panie pośle, to bardzo słuszna uwaga, tylko ona jest wciąż w mojej ocenie aktualna. Gdy weźmiemy pod uwagę ilość ropy, to, jak bardzo jesteśmy od niej uzależnieni, ile musimy rokrocznie jej importować, przy czym już w czasach pokryzysowych na import paliw kopalnych wydajemy ponad 120 mld zł, a w rekordowym roku kryzysowym wydaliśmy na ten cel 200 mld zł, to znowu, podobnie jak w przypadku pieniędzy wydawanych na walkę z nieczystym powietrzem w Polsce, pieniądze, które wydajemy za granicą na import paliw kopalnych, moglibyśmy zainwestować w naszym kraju. Moglibyśmy je zainwestować właśnie w rozwój nowych technologii, tworzenie intratnych miejsc pracy, budowę odnawialnych źródeł energii, by docelowo mieć tańszą energię, np. na potrzeby transportu.
Szanowni Państwo! Bardzo dziękuję za te wszystkie uwagi, dobre, ciepłe słowa wspierające ten projekt. Jako minister odpowiadająca za klimat i środowisko jestem przekonana, że jest to kierunek, w którym musimy podążać, z głową i z sercem planując zadania. Dokładnie o tym jest ten projekt. Jednocześnie wprowadzając dobre rozwiązania - jak zauważyło wielu posłów - eliminujemy nierealne, nieadekwatne do rzeczywistości rozwiązania i obostrzenia, którymi były objęte jednostki samorządu terytorialnego, takie jak 30-procentowy udział transportu zielonego w transporcie zbiorowym. Nie chcemy tworzyć nierealnych rozwiązań, które będą tylko i wyłącznie na papierze, nie chcemy nadmiernej wymiany środków transportu, bo to też wcale nie jest prośrodowiskowe. Przedwczesna czasami wymiana środków transportu niskoemisyjnego, może nie zeroemisyjnego, ale niskoemisyjnego, wiąże się z łamaniem umów leasingowych. Dobrze wiemy, że przedsiębiorstwa transportowe mają swoje zobowiązania, że mają ograniczone możliwości inwestycyjne, dlatego będziemy to robić z głową i z sercem. Dziękuję bardzo za dobrą debatę. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia