10. kadencja, 22. posiedzenie, 2. dzień (20-11-2024)

16. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (druki nr 760 i 834).

Poseł Gabriela Lenartowicz:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mój klub Koalicji Obywatelskiej oczywiście będzie popierał ten projekt ustawy, nie zgłasza poprawek w drugim czytaniu, co wcale nie oznacza, że nie będziemy dalej pracować nad tym systemem, bo on tego wymaga.

    Ten system tak naprawdę został wprowadzony i był, że tak powiem, ułomny in statu nascendi, dlatego że bardzo wycinkowo potraktował kwestię kaucji z jednej strony, bo naprawdę trudno jest... Rozumiem praktyczny aspekt tej sprawy. Trzeba było szybciutko podnieść poziom recyklingu odpadów plastikowych, opakowań plastikowych typu PET. Ale tak naprawdę trudno wytłumaczyć opinii publicznej, obywatelom, że system kaucyjny, który się zwłaszcza bardziej dorosłym kojarzy z butelkami szklanymi, a obecnie głównie z opakowaniami wielokrotnego użytku, obejmuje właśnie te szklane opakowania, które wracają i są recyklowalne, bo są wielokrotnego użytku. To jest najlepsze rozwiązanie i jest skuteczny w ponad 90%, a nie ma opakowań szklanych jednorazowego użytku, które... Rozumiem plany na przyszłość, że one będą w systemie kaucyjnym wtedy, kiedy będą zunifikowane ich objętość i kształt, niemniej jednak podnoszone jest to, że są porzucone i te odpady nie wracają chociażby w postaci sławetnych małpek, ale nie tylko, jest poważnym wyzwaniem. Tak samo jak są w systemie obecnie opakowania aluminiowe, puszki, co do których nie ma specjalnie obaw, że są porzucone, bo naturalny system zbiórki zabezpiecza ich wykorzystanie. Tak naprawdę zbierane w tym systemie ułomnym, jak ja mówię, w tym systemie kaucyjnym są obecnie te odpady, których przetwarzanie i zwrot są opłacalne. To jest jedna ułomność. Myślę, że z czasem będzie to rozszerzane, tym bardziej że prawie wszyscy co do tego się zgodziliśmy.

    Po drugie, brak takiej logiki systemowej, która mówiłaby o tym, że najpierw zajmiemy się systemowo rozszerzoną odpowiedzialnością producenta i systemowym rozwiązaniem, poprawą gospodarki odpadami, zwłaszcza komunalnymi, gdzie przez przeregulowany, niekonsekwentny system samorządy, a tak naprawdę obywatele, ponoszą bardzo wysokie koszty tego systemu, co wcale nie musi mieć miejsca. Ale to jest wyzwanie na przyszłość dla nas wszystkich, którzy będziemy się tym zajmować. Ministerstwo już pracuje nad systemem właśnie odpowiedzialności rozszerzonej producenta, tak żeby on spełniał swój cel, czyli żeby odpadów było najmniej, żeby ich przetwarzanie było najtańsze i żeby stymulować producentów do takich zachowań, aby produkowali tych opakowań jak najmniej, ale też z tych materiałów w ramach eco-designu, które są łatwe do przetworzenia.

    Chcę przy tej okazji podkreślić, że jeśli chodzi o opakowania szklane wielokrotnego użytku, to budziło wątpliwości, były obawy, że systemem kaucyjnym, który będzie nieskuteczny, będą objęte także te małe opakowania, najczęściej małe opakowania, które dostarczają bezpośrednio producenci, odbierając jednocześnie puste opakowania. Otóż potwierdzone to zostało wykładnią i ministerstwo klimatu potwierdziło: opakowania, które znamy chociażby z biur, gdzie są dostarczane np. całe kontenery, a jednocześnie są odbierane następne, nie będą tym systemem objęte.

    Podobne wątpliwości budzi też to, że my inaczej niż w innych, mniejszych krajach mamy wielu nie tyle wprowadzających, co operatorów systemu i przejrzystość współpracy między tymi operatorami została pozostawiona do porozumienia między tymi operatorami. Mieliśmy wątpliwości, czy ministerstwo środowiska nie powinno być zobligowane w drodze delegacji ustawowej do rozporządzenia, żeby ramy takiego porozumienia zostały zachowane bądź żeby została powołana, co było postulowane (Dzwonek), taka organizacja parasolowa, która mogłaby być platformą informatyczną dla zapewnienia przejrzystości obrotu w przypadku kaucji i rzeczywistego składania sprawozdań z realizacji tego systemu.

    Wicemarszałek Monika Wielichowska:

    Dziękuję bardzo.

    Poseł Gabriela Lenartowicz:

    Zapowiadamy też prace nad odpowiednim zrekompensowaniem kosztów dla samorządów. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia