10. kadencja, 22. posiedzenie, 2. dzień (20-11-2024)

17. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie 106. rocznicy powstania rządu Daszyńskiego (druki nr 775 i 797).

Poseł Maciej Konieczny:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Koalicyjny Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej był porozumieniem środowisk socjalistycznych i ludowych. Choć istniał zaledwie kilka dni, to wbrew temu, co przed chwilą próbował powiedzieć poseł Konfederacji, odegrał olbrzymią rolę w naszej historii. Manifest tego rządu z 7 listopada 1918 r. wygłoszony przez Ignacego Daszyńskiego był świadectwem wielkiej troski o sprawiedliwość społeczną i postęp. Zapewniał bezpłatną, świecką naukę. Do dzisiaj to wątpliwa kwestia. Zakładał ośmiogodzinny dzień pracy w przemyśle i handlu - wtedy było to bardzo ambitne, dzisiaj wypadałoby ten czas jednak trochę skrócić. Powszechne prawo wyborcze i pełne równouprawnienie obywateli, również bardzo postępowe prawo jak na tamte czasy, które realnie zostało potem potwierdzone, a nawet udział pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwami. Więc myślę, że to jest także bardzo dobra inspiracja na dzisiaj.

    Wydany 7 listopada pełny manifest gabinetu stanowił: Sejm ustawodawczy, zwołany będzie na podstawie powszechnego, bez różnicy płci głosowania. W skład rządu weszła wtedy także pierwsza kobieta - Irena Kosmowska. Choć działalność rządu Daszyńskiego trwała zaledwie kilka dni, jego myśl programowa została wcielona w życie w istotnej części dekretami Józefa Piłsudskiego. Chodzi tutaj o 8-godzinny dzień pracy, przyznanie kobietom praw wyborczych, stworzenie systemu ubezpieczeń społecznych. To jest fundament obowiązującego do dzisiaj porządku demokratycznego, społecznego i gospodarczego w Polsce. Dla Daszyńskiego i polskich socjalistów w ogóle walka szła nie tylko o niezależność Polski od obcych mocarstw, ale o to, żeby Polska była równa dla wszystkich swoich obywateli, bez względu na zasobność ich portfela, pochodzenie czy płeć. To jest tradycja polskich socjalistów, to jest nasza tradycja i dlatego jako Razem oczywiście tę uchwały poprzemy.

    Ale też nie mogę przy tej okazji nie wspomnieć, że być może lepiej polski Sejm, rządząca większość mogliby uczcić pamięć Ignacego Daszyńskiego, np. odstępując od demolowania ochrony zdrowia, odstępując od pomysłów na to, aby kasjerka w sklepie, mająca płacę minimalną, składała się na polską ochronę zdrowia w większym stopniu niż przedsiębiorca zarabiający 150 tys. rocznie. Może lepiej zamiast, obok przyjęcia tej uchwały zainspirować się myślą Ignacego Daszyńskiego, który chciał, żeby w Polsce nie było grup uprzywilejowanych, które żyją na koszt reszty. Dlatego zachęcam do tego, żeby poprzeć tę uchwałę, ale także żeby zastanowić się nad tym, jakiej Polski chcieli demokratyczni niepodległościowi socjaliści, i zainspirować się tą myślą, np. głosując nad bardzo złym pomysłem zmniejszenia składki zdrowotnej. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia