10. kadencja, 22. posiedzenie, 2. dzień (20-11-2024)

19. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2023 roku wraz ze stanowiskiem Komisji do Spraw Kontroli Państwowej oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (druki nr 482 i 718).

Poseł Tomasz Kostuś:

    Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić opinię Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska odnośnie do sprawozdania z działalności Państwowej Inspekcji Pracy w 2023 r. Zanim przejdę do meritum, pozwolę sobie przypomnieć, że w tym roku obchodzimy 105. rocznicę powołania tego ważnego organu nadzoru i kontroli państwowej nad przestrzeganiem prawa pracy. Z tej okazji chciałbym podziękować inspektorom pracy, kontrolerom i wszystkim pracownikom izby, byłym i obecnym, za ten ponad wiek wysiłków i troski o jakość i przepisowość relacji pracodawca - pracownik oraz starań o to, by wszyscy, również cudzoziemcy, czuli się na polskim rynku pracy bezpiecznie. O tym, jak bardzo wasza praca nadal jest potrzebna, zaświadcza najdobitniej ta opinia.

    1517 inspektorów pracy przeprowadziło w ubiegłym roku ponad 61 tys. kontroli u blisko 50 tys. pracodawców. Wymiernym żniwem tych kontroli i interwencji jest ponad 71 mln zł odzyskanych dla blisko 45 tys. pracowników tytułem należnych im niewypłaconych wynagrodzeń. Tak jak Najwyższa Izba Kontroli stoi na straży grosza publicznego, tak Państwowa Inspekcja Pracy w tym wymiarze strzeże prawa pracy i grosza pracujących. Jest to rola nie do przecenienia.

    W 2023 r. do Państwowej Inspekcji Pracy wpłynęła rekordowo niska w ciągu ostatnich kilku lat liczba skarg, bo zaledwie nieco ponad 43 tys. Wskazano w nich prawie 76 tys. problemów i tradycyjnie już dotyczyły one najczęściej wypłaty wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń, problemów związanych ze stosunkiem pracy oraz czasem pracy. Pojawiły się też zarzuty dotyczące szeroko rozumianych warunków pracy. Ten niezmieniający się od lat katalog głównych skarg powinien być też drogowskazem dla nas jako ustawodawcy, w jakim kierunku zmieniać i uszczelniać prawo pracy, jakie jego naruszenia obarczyć wyższą sankcją, tak by dochodziło do nich jak najrzadziej.

    Oprócz reagowania na zgłaszane skargi Państwowa Inspekcja Pracy prowadzi też na szeroką skalę działania kontrolno-prewencyjne kierowane do pracodawców działających w branżach szczególnie niebezpiecznych, m.in. w branży budowlanej i chemicznej, i stara się eliminować zagrożenia dla życia i zdrowia pracowników. Nie inaczej było w 2023 r., kiedy dzięki decyzjom inspektorów pracy zlikwidowano ponad 72 tys. takich zagrożeń.

    Warto też docenić prowadzone przez izbę kampanie kontrolno-informacyjne kierowane do młodzieży, która coraz częściej, wcześniej i liczniej wchodzi na rynek pracy.

    Ustawowo i kompetencyjnie rok 2023 oznaczał dla izby także nowe zadania, m.in. dotyczące emerytur pomostowych, kontroli prawidłowości delegowania i warunków zatrudnienia delegowanych kierowców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz wzajemnej pomocy w sprawach dotyczących kontroli warunków zatrudnienia kierowców delegowanych od organów innego niż Rzeczpospolita Polska państwa, a wreszcie zadania związane z poszerzonym w Kodeksie pracy katalogiem wykroczeń przeciwko prawom pracowników.

    Tu warto podkreślić, że zmieniające się wraz z ewolucją rynku pracy zadania i kompetencje izby wymagają od kontrolerów i inspektorów ciągłego doszkalania się, a także ścisłego współdziałania z szeregiem podmiotów takich jak związki zawodowe, organizacje pracodawców, organy samorządu załogi, rady pracowników, społeczna inspekcja pracy, pełnomocnik rządu do spraw równego traktowania oraz z organami administracji państwowej, a także z policją, ze Strażą Graniczną, z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych i organami samorządu terytorialnego. Przy tym prawie 95% pracowników inspekcji ma wykształcenie wyższe. W następnych latach powinniśmy zrobić wszystko, by te doświadczone kadry w inspekcji utrzymać.

    Podobnie jak wcześniej jednogłośnie Komisja do Spraw Kontroli Państwowej oraz Komisja Polityki Społecznej i Rodziny klub Koalicji Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem przedmiotowego sprawozdania. Dziękuję. (Oklaski)

    (Głos z sali: Brawo!)

Przebieg posiedzenia