10. kadencja, 22. posiedzenie, 5. dzień (27-11-2024)
46. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych (druki nr 811 i 850).
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Miłosz Motyka:
W istocie.
Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Może to po prostu aspekt tego, że projekt był prowadzony przez panią minister Paulinę Hennig-Kloskę, niezwykle istotny i potrzebny projekt, właściwie kolejny projekt, który służy polskiej gospodarce i służy naszemu systemowi elektroenergetycznemu.
Podczas ostatniego posiedzenia Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych jednogłośnie, ponad wszelkimi podziałami politycznymi ten projekt poparliśmy. Ten projekt wychodzi naprzeciw inwestorom, wychodzi naprzeciw też odpowiednim regulacjom. Zobligowany jest rząd do tego, żeby takie rozporządzenie wydać do końca tego roku.
Ten projekt jest tak pilny ze względu na odpowiednie zapisy dotyczące Krajowego Planu Odbudowy i odpowiednie zapisy w kolejnym wniosku o płatność. Ale istota tego projektu to właśnie wnioski ze strony inwestorów, którzy wskazują na różne geofizyczne właściwości danych obszarów lub grup obszarów, stref, wskazują na to, że ta cena powinna być odpowiednio zróżnicowana. Po to należało przede wszystkim przyjąć odpowiednią nowelizację. To nie jest obszerny projekt, ale jest on niezwykle ważny. Chcemy, aby ta cena była określona na takim poziomie, by umożliwić odpowiednią realizację projektów morskich farm wiatrowych, tak aby nie powodować obciążenia właśnie gospodarstw domowych wysokimi rachunkami za energię elektryczną. Dlatego też to jest niezwykle ważny projekt, żeby te aukcje odbyły się w konkretnym czasie, żeby zapobiec luce wytwórczej i innym opóźnieniom tego procesu, o który tutaj posłowie pytali, a który trwa i który jest realizowany zgodnie z harmonogramami, zgodnie z planami przez wszystkich inwestorów. To niezwykle ważny projekt w zakresie polskiego systemu elektroenergetycznego, który jest realizowany właściwie w zgodzie z Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi.
Odpowiadając bezpośrednio na pytania dotyczące wyprowadzenia mocy, to tutaj mamy odpowiedni poziom inwestycji w system przesyłowy: 64 mld zł do 2034 r. Most energetyczny, most stałoprądowy, który jest w planach Polskich Sieci Elektroenergetycznych z północy na południe, będzie gwarantował odpowiednio bezpieczne wyprowadzenie mocy z offshore’u oraz z energetyki jądrowej, która będzie działała w podstawie i która będzie działała stabilizująco na nasz system energetyczny.
Odniosę się teraz bezpośrednio do pytań. Pan poseł Krystian mówił o tym, jak były realizowane te projekty. Właściwie wszystko było zgodnie z planem, również w przypadku Orlenu. Pan poseł tutaj panu prezesowi, obecnemu europosłowi Obajtkowi za to dziękował. Szkoda tylko, że pan poseł Obajtek, który tak dzisiaj dba o polski biznes, tak dzisiaj dba o polski przemysł, nie dbał o nie, gdy był prezesem koncernu naftowego, koncernu, który realizuje też projekty offshore’owe. Bo to właśnie jedna ze spółek Orlenu zdecydowała w marcu i kwietniu w ramach umowy wykonawczej w 2023 r., aby port instalacyjny był na Bornholmie, a nie w Świnoujściu, w którym jest realizowana inwestycja przez nasz rząd zgodnie z planem i zgodnie z harmonogramem.
(Poseł Ireneusz Zyska: No nie, panie ministrze.)
W kwestii zwiększenia tego local contentu, o którym mówił pan poseł Zyska, w istocie jest to wysoki poziom, jeśli weźmiemy pod uwagę to, że ten sektor się dopiero w Polsce tworzy, dopiero się rozwija. Jakie konkretne decyzje podejmuje nasz rząd i jednostki podległe Ministerstwu Klimatu i Środowiska, żeby o ten local content zadbać? To chociażby dofinansowanie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej kwotą 300 mln zł kilka tygodni temu budowy morskich wież do farmy wiatrowej, która powstaje w Gdańsku, na wyspie Ostrów. Inwestycja grupy przemysłowej Baltic podległej Agencji Rozwoju Przemysłu to konkretna taka inwestycja. Kolejnymi są inwestycje w systemy przesyłowe. Zresztą tutaj pan poseł Szymański mówił o tych technologiach, bo jeśli chodzi o inwestorów, którzy nam o tym mówią, to kable to akurat polskie technologie, podobnie jak fabryka wież. Ta fabryka zresztą powstaje i już dzisiaj widzimy, że inwestorzy są zainteresowani tym projektem. To są porty instalacyjne i serwisowe. I tu też w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności kwota 10 mld zł na inwestycje w porty jest przekazywana. Chodzi o porty serwisowe i porty instalacyjne, bo to właściwie budowa całego łańcucha zabezpieczenia tych inwestycji w ramach polskiego przemysłu, ponieważ to będą nasi pracownicy.
W ramach kolejnej nowelizacji ustawowej, dużej nowelizacji UD162 dotykamy kwestii związanych z obszarami przyspieszonego rozwoju OZE. Pan poseł pytał o dyrektywę RED III i w ten sposób już będziemy ją wdrażać. Ale też w tym projekcie ustawy będziemy dotykali kwestii związanych z pracą na morzu, będziemy dotykali kwestii związanych z tym, aby prąd z morskich farm wiatrowych mógł popłynąć już w okresie rozruchu. Będziemy też de facto uwzględniali wszystkie wnioski inwestorów dotyczące stref ochronnych, bo kwestia bezpieczeństwa jest niezwykle istotna. To, co ostatnio stało się w Szwecji, wskazuje nam, że te morskie farmy wiatrowe są zlokalizowane na zupełnie innych obszarach niż na obszarze naszego morza i że tę infrastrukturę można wykorzystać.
Jest to temat, który jest kontynuowany przez nasz rząd, jest to temat, który - mam nadzieję - nie będzie tworzył podziałów w ramach sporu politycznego i sceny politycznej, ale będzie budował raczej mosty porozumienia. Przez poprzedni rząd została powołana Rada Koordynacyjna do spraw Morskiej Energetyki Wiatrowej. Ta rada jest dalej bardzo ważnym elementem naszych działań, jest ważnym ciałem doradczym i w ramach m.in. tej grupy Ministerstwo Infrastruktury, Ministerstwa Obrony Narodowej zgłaszają m.in. swoje uwagi. Także ta nowelizacja jest efektem takich uwag do kolejnych aktów prawnych realizowanych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Dlatego nie ma tu zagrożenia związanego z bezpieczeństwem państwa. Analizujemy kwestię związaną z radarami, ale też to, jak wykorzystać te obszary do tego, żeby to bezpieczeństwo państwa zagwarantować, jak w odpowiednim aspekcie doprecyzować chociażby kwestię stref ochronnych. Często widzimy, że dzisiaj to jest już infrastruktura strategiczna, to jest infrastruktura, która jest szczególnie obserwowana przez tych, którzy niekoniecznie życzą Polsce dobrze.
Poseł Meysztowicz pytał o wykorzystanie wodoru, właściwe wykorzystywanie nadwyżek z odnawialnych źródeł energii i o to, kiedy one są produkowane. Mowa tu właśnie o kierunku nowoczesnych technologii, technologii wodorowych i absolutnie jest to przedmiot prac naszych departamentów.
Jeśli chodzi o ustawę już onshore’ową, dotykającą lądowej energetyki wiatrowej, to jest ogromne zainteresowanie projektem. Koniec czerwca to uzyskanie wniosku o wpis do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Projekt ten nie dotyczy tylko odległości 500 m od zabudowań. Także na poziomie rządowym przyjęliśmy taką odległość, która wynika nie z żadnej ideologii, tylko przede wszystkim z analiz Państwowej Akademii Nauk, z analiz środowiskowych, z analiz badawczych, która jest odległością bezpieczną, jeżeli chodzi o odległość od zabudowań, od form ochrony przyrody. Jesteśmy już po etapie konsultacji, usłyszeliśmy mnóstwo uwag też dotykających bezpośrednio właśnie kwestii tej odległości.
Początek grudnia to jest etap międzyresortowy, więc liczymy, że jeszcze w tym roku, w grudniu będziemy mogli tę ustawę wysłać do parlamentu, tak aby wypełnić nasze zobowiązania dotyczące odblokowania potencjału z odnawialnych źródeł energii w celu wykorzystania taniej energii. Tak jak pani poseł Skowrońska słusznie zauważyła, tak, to jest po prostu tania energia, to się Polsce opłaca ekonomicznie. O tę tanią energię pytają samorządy, pytają przedsiębiorcy. To przedsiębiorcy są w stanie z tej taniej energii skorzystać. Chodzi tu też o budowę naszego nowego łańcucha dostaw w zakresie właśnie infrastruktury portowej, infrastruktury do serwisowania statków i tych farm, jak również o budowę de facto nowej gałęzi naszego przemysłu. Tak jak kiedyś ta transformacja szła z południa na północ, tak dzisiaj to północ staje się hubem wytwórczym dla naszego systemu elektroenergetycznego. De facto dzisiaj jesteśmy w stanie powiedzieć, że to na pewno napędzi tamten teren i zagwarantuje nam niższe ceny prądu.
Warto też zwrócić uwagę na to, że te inwestycje poprawiają nasze bezpieczeństwo, nie stanowią dla niego zagrożenia. Na to zwracają uwagę właśnie ci, na których powołują się też państwo z Konfederacji. Polskie Sieci Elektroenergetyczne pozytywnie opiniują inwestycje w odnawialne źródła energii w zakresie lądowych elektrowni wiatrowych oraz morskiej energetyki wiatrowej, bo opcją alternatywną jest uzależnienie się od importu paliw kopalnych z zagranicy, często z państw niedemokratycznych, często z państw, które te właśnie paliwa kopalne wykorzystują - czego przykład w odniesieniu do naszej gospodarki mogliśmy obserwować w 2021 r. i 2022 r. - do szantażu ekonomicznego i politycznego. Tak więc tutaj musimy być po prostu silni tym, co produkujemy.
Pan poseł Płaczek z partii Zieloni pytał o ten aspekt środowiskowy, o to, które tutaj ryby szczególnie istotne...
(Poseł Krzysztof Szymański: Z Konfederacji.)
Z Konfederacji? To tak z wypowiedzi pana posła zrozumiałem, że z partii Zieloni... Cieszę się jednak, że kwestie środowiskowe i dbanie o ten aspekt tak panu posłowi leżą na sercu, to bardzo dobrze. Właśnie dlatego też ten proces inwestycyjny tyle trwa, bo chcemy zachować procedury środowiskowe. Te procedury środowiskowe są zachowywane, one się w żaden sposób nie wypisują. Jest rada koordynacyjna działająca przy Ministerstwie Klimatu i Środowiska, jest ministerstwo rolnictwa, jest odpowiedni departament, w ramach których bardzo mocno zwraca się na to uwagę, w ramach których zresztą zwraca się uwagę nie tylko... Cieszę się, że pan poseł zwraca uwagę na ryby, ale też na rybaków, którzy z połowu żyją, na polską gospodarkę, ważniejszą dla koalicji 15 października niż albo równie istotną jak ten aspekt, który poruszył pan poseł.
Wreszcie nie mówimy o żadnych dopłatach, tylko o cenie maksymalnej i nie o cenie, która jest ceną z aukcji, bo aukcja dopiero się odbędzie. Ta cena daje gwarancję, że ten poziom nie będzie wyższy niż... Liczymy jednak oczywiście na to, że dzięki tej ustawie zróżnicowanie tej ceny pod kątem obszaru geograficznego, warunków geofizycznych, tj. odległości od brzegu, głębokości położenia kabli, odpowiednich warunków, jeśli chodzi o dno morskie, daje gwarancję, że ta cena będzie odpowiednio akceptowalna.
Liczę, że ta ustawa zostanie przyjęta przez parlament. To jest ustawa, która wypełnia nasze zobowiązania i jest też kolejną z szeregu ustaw, które podejmujemy w zakresie transformacji energetycznej. Liczę na dobrą, merytoryczną dyskusję również nad kolejnym projektem w zakresie morskiej energetyki wiatrowej, który będzie dotykał kwestii związanych z bezpieczeństwem, strefami ochronnymi, kwestii związanych z pracą na morzu, który dzisiaj jest po początkowej fazie uzgodnień międzyresortowych. Liczę na poparcie Wysokiej Izby dla tego projektu. Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia