10. kadencja, 25. posiedzenie, 1. dzień (18-12-2024)

5. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (druk nr 774).

Poseł Piotr Górnikiewicz:

    Dziękuję bardzo.

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dyskutujemy dzisiaj o przepisach, które od lat budzą kontrowersje w środowiskach prawniczych, wśród przedsiębiorców i samych podatników, a także są poddawane krytyce przez instytucje takie jak Trybunał Konstytucyjny czy Naczelny Sąd Administracyjny.

    Obecnie obowiązujące przepisy pozwalają organom podatkowym na zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w wyniku wszczęcia postępowania karnego skarbowego, o którym podatnik został zawiadomiony. W teorii miało to służyć skuteczniejszemu dochodzeniu należności podatkowych w przypadku uzasadnionych podejrzeń o przestępstwa skarbowe, jednak w praktyce stało się to narzędziem stosowanym przez organy skarbowe do instrumentalnego wydłużania terminów przedawnienia.

    Zjawisko to prowadzi do licznych problemów. Zawieszenie terminu przedawnienia często bez wyraźnego uzasadnienia podważa zaufanie obywateli do organów podatkowych i wymiaru sprawiedliwości. Przedsiębiorcy oraz osoby fizyczne są zmuszani do funkcjonowania w warunkach niepewności, nie wiedzą, kiedy ich zobowiązania podatkowe faktycznie ulegną przedawnieniu. Mechanizm ten zachęca organy do przeciągania postępowań, co jest niekorzystne zarówno dla podatnika, jak i dla budżetu państwa, który powinien jak najszybciej realizować swoje należności.

    Projekt ustawy zakłada całkowite uchylenie mechanizmu zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych w wyniku wszczęcia postępowania karnego skarbowego. Taka zmiana przywraca istotę instytucji przedawnienia, która powinna być narzędziem zapewniającym stabilność prawną i pewność obrotu gospodarczego, wzmacnia zaufanie podatników do organów podatkowych oraz do państwa jako takiego, redukuje ryzyko nadużyć, ponieważ eliminuje możliwość instrumentalnego stosowania postępowań karno-skarbowych wyłącznie w celu przedłużenia terminu przedawnienia.

    Pomimo licznych zalet projektu przyjęcie ustawy w obecnym kształcie rodzi pewne wątpliwości, które warto omówić i przeanalizować na etapie dalszych prac w komisjach. Czy państwo zachowa skuteczne narzędzia do egzekwowania należności podatkowych? Czy problem dotyczy głównie małych i średnich przedsiębiorców? Jakie są skutki uchylenia przepisów w odniesieniu do toczących się postępowań? Czy potrzebne są mechanizmy kompensacyjne? Być może należy rozważyć alternatywne narzędzia, które pozwoliłyby organom podatkowym skutecznie ścigać przestępstwa skarbowe bez naruszania praw podatnika.

    Wysoka Izbo! Uważamy, że ten projekt ma potencjał, by poprawić sytuację podatników i przywrócić równowagę w systemie podatkowym, jednak jego przyjęcie w obecnym kształcie, bez dogłębnej analizy skutków prawnych i praktycznych, może prowadzić do niezamierzonych konsekwencji. Dlatego wnosimy również o skierowanie projektu do dalszych prac w komisjach, gdzie będziemy mogli szczegółowo ocenić skutki dla podatników, budżetu państwa i organów podatkowych, wprowadzić ewentualne zmiany, które zrównoważą interesy wszystkich stron, i uwzględnić głosy środowisk przedsiębiorców, prawników i ekspertów podatkowych. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia