10. kadencja, 25. posiedzenie, 2. dzień (19-12-2024)

7. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Ireneusz Zyska:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Panie Ministrze! W dniu wczorajszym, 18 grudnia obchodziliśmy 50-lecie uruchomienia reaktora jądrowego Maria w Narodowym Centrum Badań Jądrowych w Świerku. W ciągu ostatnich 4 lat w NCBJ powstał projekt podstawowy, tzw. basic design wysokotemperaturowego reaktora jądrowego IV generacji HTGR-POLA. Jest to najbardziej zaawansowany projekt w Europie. Polska stała się dysponentem technologii najnowocześniejszych reaktorów jądrowych na świecie, wchodząc w tej dziedzinie do światowej czołówki obok Japonii, Stanów Zjednoczonych i Chin. Polska wyprzedziła wszystkie kraje europejskie w zakresie dysponowania technologią reaktora wysokotemperaturowego IV generacji.

    Projekt reaktora został przygotowany we współpracy ze stroną japońską. 6 maja 2021 r. została podpisana umowa między rządem RP a rządem Japonii. W następstwie zostało podpisane porozumienie o współpracy między NCBJ a Japońską Agencją Energii Atomowej. 12 maja 2021 r. na wniosek ministra klimatu i środowiska minister nauki i edukacji przyznał dla NCBJ dotację w wysokości 60 mln zł na przygotowanie tego właśnie projektu.

    Reaktor wysokotemperaturowy może być wykorzystywany do produkcji energii elektrycznej, ciepła systemowego, ciepła technologicznego, a także wodoru. Ma on także tę zaletę, że w przeciwieństwie do innych reaktorów w przypadku awarii rdzeń reaktora nie ulega stopieniu, tylko samoistnemu wygaszeniu. Energia jądrowa została uznana w taksonomii europejskiej za bezemisyjną. Obecnie Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku potrzebuje (Dzwonek) dotacji w kwocie 90 mld zł w terminie 3 lat na wykonanie projektu wykonawczego, projektu budowlanego. Tymczasem w projekcie budżetu na rok 2025 nie znalazła się na ten cel ani jedna złotówka.

    Panie Ministrze! Panie Premierze! Szanowni Państwo! Koalicjo Rządząca! Dlaczego nie chcecie wykorzystać historycznej szansy na skomercjalizowanie światowej, najwyższej klasy technologii, którą dzisiaj dysponuje Rzeczpospolita Polska, polska nauka, polska energetyka i polski przemysł? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia