10. kadencja, 25. posiedzenie, 2. dzień (19-12-2024)

10. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego (druk nr 865).

Poseł Marcelina Zawisza:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To trudna prawda na koniec I ćwiartki XXI w.: Polska łamie prawa człowieka. Tym razem chodzi o nadużywanie tymczasowych aresztowań - wsadzanie ludzi za kraty przychodzi polskim sądom bardzo łatwo i często bez żadnego rozsądnego uzasadnienia. Jak informuje rzecznik praw obywatelskich, najważniejszym mankamentem postanowień sądów są lakoniczne, wręcz pozorne uzasadnienia. Ani oskarżony, ani jego obrońcy często nie są w stanie dowiedzieć się, dlaczego sąd zdecydował się na ten środek. Z uzasadnień często nie wynika - co jest wbrew przepisom - aby rozważano wolnościowe alternatywy aresztu oraz okoliczności przemawiające za odstąpieniem od tej izolacji.

    Szanowni Państwo! Od lat mamy raporty organizacji pozarządowych, mające prawie 20 lat wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, wystąpienia rzecznika praw obywatelskich - i koszmarne historie ludzi wsadzanych bezzasadnie i przewlekle za kraty. Ten środek powinien być zarezerwowany dla spraw, w których zachodzi poważne ryzyko dla toczącego się postępowania. Niestety w wielu przypadkach ryzyko, i owszem, jest, ale dla zdrowia psychicznego i poszanowania praw człowieka podsądnych. Bo pozbawienie wolności to jedna z najcięższych kar, które mogą spotkać człowieka w życiu. Dlatego Komitet ONZ przeciwko Torturom niepokoi zakres stosowania i trwania tymczasowego aresztowania oraz to, że k.p.k. nie przewiduje maksymalnego terminu aresztowania.

    Procedujemy dziś nad ważną ustawą, bo na te zmiany Polska czeka naprawdę bardzo długo - zmiany w prawie, za którymi pójdą zmiany w praktyce sądów. Helsińska Fundacja Praw Człowieka od lat wzywa do licznych zmian w polskim ustawodawstwie. To uchylenie nadużywanych przy aresztowaniach przesłanek surowej kary i braku stałego miejsca pobytu, wprowadzenie maksymalnego czasu tymczasowego aresztu, wprowadzenie instytucji aresztu domowego, ograniczenie czasu stosowania tymczasowego aresztowania do 1 miesiąca, jawność posiedzeń aresztowych w postępowaniach przygotowawczych. Naprawdę cieszy mnie, że ten projekt wprowadza w życie wiele rekomendacji Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Z ogromną przyjemnością będziemy pracować nad nim w komisji.

    Koło Poselskie Razem popiera skierowanie tej ustawy do dalszych prac. Będziemy się w nie aktywnie włączać. Czas na to, by w Polsce wymiar sprawiedliwości kojarzył się, no cóż, ze sprawiedliwością. Dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia