10. kadencja, 25. posiedzenie, 3. dzień (20-12-2024)

Oświadczenia.

Poseł Gabriela Lenartowicz (tekst niewygłoszony):

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ogłoszenie przez sąd upadłości Rafako i wyznaczenie syndyka jest kolejnym etapem procesu, który został uruchomiony przez zarząd spółki we wrześniu. Wierzę, że wyznaczenie syndyka, w świetle zapowiedzi o odbudowie Rafako, uruchomi działania, które pozwolą uratować miejsca pracy na Śląsku i stworzą warunki do tego, by zachować kompetencje technologiczne, produkcyjne i wykonawcze pod marką Rafako. Jest oczywiste, że w obliczu wyzwań wynikających z przyspieszenia tempa inwestycji związanych z transformacją energetyczną ważne jest to, żeby wzmocnić potencjał polskich firm biorących udział w realizacji takich projektów. Wierzę, że taki scenariusz jest możliwy, ale też korzystny społecznie i gospodarczo.

    Aby zrozumieć rzeczywiste powody upadłości Rafako, trzeba przytoczyć podstawowe fakty o uwarunkowaniach właścicielskich, bo to one determinowały to, co dzieje się ze spółką. Głównym akcjonariuszem, który posiadał pełną decyzyjność, jest spółka PBG SA, której obligatariusze posiadają pakiet ok. 26% akcji Rafako. Kontrolę nad spółką sprawuje zarządca masy upadłościowej PBG, którym jest kancelaria Zimmerman Filipiak Restrukturyzacja. Polski Fundusz Rozwoju - Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych jest mniejszościowym akcjonariuszem.

    Mimo tych uwarunkowań podmioty powiązane ze Skarbem Państwa, nie mając większości w akcjonariacie, były gotowe do zaangażowania w proces naprawczy Rafako. Agencja Rozwoju Przemysłu, która wszak nie jest akcjonariuszem, udzieliła pomocy publicznej w kwocie 100 mln. Władze spółki odrzucały wsparcie oferowane przez instytucje państwowe. W grudniu 2023 r. zarządca PBG nie przyjął propozycji dokapitalizowania spółki przez Polski Fundusz Rozwoju - Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych. Kolejna propozycja dokapitalizowania była formułowana w kwietniu, ale również nie została przyjęta. Szacuje się, że od września 2023 r. zarządca PBG i władze spółki odrzuciły wsparcie w kwocie ok. 200 mln zł.

    Przypominam, że zarządca PBG i zarząd spółki przez półtora roku nie podjęli decyzji, które pozwoliłyby uchronić Rafako przed upadłością. Wbrew publicznym zapewnieniom nie oddłużono firmy pomimo posiadania decyzyjności w tej sprawie. Sprzeciw PBG mógł być podyktowany obawą o utratę kontroli nad spółką na rzecz podmiotów związanych ze Skarbem Państwa, które w wyniku konwersji wierzytelności mogły uzyskać w akcjonariacie większość.

    Przypominam, że jeszcze w czerwcu władze spółki zapewniały, że jest inwestor zainteresowany Rafako. Wygląda niestety na to, że zasłaniano się procesem inwestorskim, aby utrzymać władzę w spółce, chociaż było oczywiste, że sytuacja finansowa i majątkowa spółki pogarszała się z każdym miesiącem do tego stopnia, że taki proces był pozbawiony realności.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Udzielanie publicznego wsparcia podmiotom, które są w trudnej sytuacji ekonomicznej, w ważnych dla państwa branżach, jest uzasadnione i potrzebne. Jednak zawsze musi odbywać się to w zgodzie z interesem publicznym, na podstawie i w granicach prawa, w tym z poszanowaniem zasad ładu korporacyjnego.

    Wszystkie okoliczności wskazują na to, że upadłość może być rezultatem decyzji i zaniechań organów korporacyjnych i zarządcy masy upadłościowej spółki PBG. Fakt, iż doszło do upadłości spółki, która otrzymała od państwa wsparcie, powinien skutkować wyjaśnieniem przyczyn takiego stanu rzeczy.

Przebieg posiedzenia