10. kadencja, 26. posiedzenie, 1. dzień (08-01-2025)

2. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania przez Sąd Najwyższy spraw, związanych z wyborami Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyborami uzupełniającymi do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonymi w 2025 r. (druk nr 923).

Poseł Mirosław Adam Orliński:

    Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga mam zaszczyt przedstawić stanowisko odnośnie do tego projektu.

    Na wstępie należy zaznaczyć, że 20 grudnia, po posiedzeniu Sejmu, odbyło się spotkanie z marszałkiem Sejmu Szymonem Hołownią, który wyraził taką wolę, żeby szukać porozumienia, pewnego konsensusu, dialogu, aby te pewne problemy wspólnie rozwiązywać. 23 grudnia wspólnie złożyliśmy podpisy pod tym projektem ustawy i tak naprawdę teraz ten projekt omawiamy. Rzeczywiście to pokazuje - chodzi tu także o sytuację z Państwową Komisją Wyborczą - że tak naprawdę dzisiaj nikt już nie jest w stanie wydawać jednoznacznych decyzji, rozstrzygać jednoznacznie tych sporów, które toczą się na, można powiedzieć, arenie polskiej legislacji, tych przepisów, które obowiązują. Podyktowanie tego, że mamy ten projekt, stworzenie tego projektu, na pewno ma na celu szukanie pewnego konsensusu i pewnego rozwiązania. Rzeczywiście te trzy artykuły, które tam się zawierają, dążą do szukania nici porozumienia w sprawach związanych ze stwierdzaniem ważności wyborów prezydenta.

    Art. 1 mówi o tym, że w sprawach dotyczących rozpoznania protestów wyborczych oraz stwierdzenia ważności wyborów prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyborów uzupełniających do Senatu zarządzonych w 2025 r. właściwy jest Sąd Najwyższy w składzie połączonych izb, czyli Izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Składowi orzekającemu przewodniczyłby sędzia najstarszy służbą na stanowisku sędziego. Art. 2 dotyczy tych spraw, gdzie są złożone środki odwoławcze od uchwał Państwowej Komisji Wyborczej. Tutaj dokonywałoby się wyboru tych sędziów losowo spośród sędziów Izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Składowi orzekającemu również przewodniczyłby sędzia najstarszy służbą na stanowisku sędziego.

    Także tutaj, w środowisku prawniczym, daje się usłyszeć głosy, że jest to pewne szukanie porozumienia i takiego rozwiązania, które oczywiście jeszcze wymaga pracy i rozmów podczas posiedzeń komisji, o czym mówił pan przewodniczący Paweł Śliz, m.in. jeśli chodzi o Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Przedstawiona ustawa zakłada wprowadzenie właśnie tych szczególnych rozwiązań w zakresie zasad rozpatrywania przez Sąd Najwyższy spraw związanych z wyborami prezydenta Rzeczypospolitej oraz uzupełniających do Senatu w 2025 r. Jest to istotne - wskazujemy, że te zmiany mają charakter przejściowy, incydentalny, bowiem dotyczą jedynie spraw związanych z tymi wyborami. Celem projektowanej ustawy jest zapewnienie pewnej stabilności, pewnego takiego fundamentu proponowanych zmian i ukazanie tego opinii społecznej, społeczeństwu, tak by rzeczywiście to rozstrzygnięcie nie budziło żadnych wątpliwości. Ten krótki czas vacatio legis, który jest tam zapisany, jest spowodowany tym, że jest konieczność pilnego przyjęcia tego projektu i takiego rozstrzygnięcia. Rzeczywiście wszyscy jako klasa polityczna, jako parlamentarzyści powinniśmy pochylić się nad tym problemem i szukać rozwiązania.

    Ale mówimy o tym, że należy szukać różnych pomysłów. Dzisiaj jeden z kolejnych pomysłów przedstawił na konferencji wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz. Jest to pomysł, który przedstawiamy przy współpracy z Klubem Jagiellońskim. Klub Jagielloński prezentuje propozycję rozwiązania, aby wybór zatwierdzany był - wymagałoby to szukania szerokiego kompromisu, zmiany w Konstytucji Rzeczypospolitej z 1997 r., odpowiedniej większości - przez Trybunał Stanu, bo jak zauważa Klub Jagielloński, jest to jedyny trybunał, którego skład, sędziowie nie budzą wątpliwości. Wiemy, że w przypadku innych organów, które orzekają, te wątpliwości są. Tutaj brak jest znalezienia konsensusu. W przypadku Trybunału Stanu nie ma tego konfliktu, czy jest on legalny, czy nielegalny i kto w tym trybunale funkcjonuje. Jest to propozycja Klubu Jagiellońskiego, którą dzisiaj przedstawił wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz na konferencji prasowej. Więc na pewno jest potrzeba szukania pewnej nici porozumienia i rozstrzygnięcia tych sporów w zakresie orzekania. Ten projekt jak najbardziej popieramy. Jesteśmy za skierowaniem go do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, żeby o nim rozmawiać. Jako Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe - Trzecia Droga popieramy ten projekt. Dziękuję.


Przebieg posiedzenia