10. kadencja, 26. posiedzenie, 1. dzień (08-01-2025)
3. punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (druki nr 878 i 905).
Poseł Tomasz Kostuś:
Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska w sprawie przedstawionego przez rząd projektu ustawy o zmianie ustaw dotyczących przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę, ochrony bezpieczeństwa narodowego, a także działań związanych z Krajową Administracją Skarbową oraz z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.
Projekt jest wynikiem konieczności dostosowania przepisów prawa krajowego, w szczególności tzw. ustawy sankcyjnej, do zmian przepisów stosownych rozporządzeń unijnych zawierających środki ograniczające względem podmiotów rosyjskich i białoruskich, do których odwołuje się wspomniana ustawa. Nowe prawo ma zapewnić zgodność regulacji krajowych z prawem unijnym oraz kompleksowe uszczelnienie systemu sankcyjnego wobec Rosji i Białorusi.
W tym miejscu chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, że nie ma obecnie sprawy ważniejszej dla Polski od osłabienia Rosji i Białorusi - państw jawnie nam wrogich - i przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę. Ale konkretnie: Dlaczego ta ustawa jest tak bardzo potrzebna? Mamy problemy ze szczelnością systemu sankcyjnego - i w Europie, i w Polsce. Te ostatnie wynikają przede wszystkim z braku pełnego wdrożenia legislacji unijnych przez nasz kraj. Sytuacja ta dotyczy choćby stali, której wwóz na teren Unii Europejskiej z terytorium Rosji jest objęty środkami ograniczającymi, podczas gdy na gruncie naszego prawa zachowanie takie nie jest karalne. Na szczęście już na początku 2024 r. przy rządzie został powołany międzyresortowy zespół do spraw zapobiegania obchodzeniu sankcji, w ramach którego odbywają się konsultacje robocze z przedstawicielami poszczególnych resortów i służb specjalnych. Teraz otrzymujemy projekt, który jest próbą skorelowania przepisów krajowych z unijnymi w tym względzie.
Główne założenia projektu obejmują, po pierwsze, rozszerzenie katalogu zakazów podlegających sankcjom. Projekt przewiduje poszerzenie listy działań, które będą podlegały sankcjom karnym i pieniężnym, w celu skuteczniejszego przeciwdziałania obchodzeniu nałożonych sankcji. To oznacza, że każdy, kto próbuje omijać ograniczenia, będzie narażony na surowsze konsekwencje prawne i finansowe. Po drugie, projekt przewiduje wzmocnienie roli Krajowej Administracji Skarbowej. Nowe przepisy rozszerzają kompetencje KAS, umożliwiając jej m.in. zwalnianie lub udostępnianie zamrożonych środków finansowych oraz zasobów gospodarczych, co ma na celu lepsze egzekwowanie sankcji. Po trzecie, projekt zakłada nowe obowiązki dla firm prowadzących handel zagraniczny. Przedsiębiorstwa dokonujące obrotu z zagranicą będą zobowiązane do zapewnienia, że towary transportowane przez terytorium Rosji lub Białorusi znajdą się wyłącznie w procedurze tranzytu i nie są przeznaczone do wykorzystania w tych krajach. Dodatkowo towary te nie mogą być przedmiotem sprzedaży lub dostawy dla podmiotów z tych krajów. I po czwarte, projekt przewiduje nowe wymagania dokumentacyjne. Organy celne zyskają uprawnienia do żądania dodatkowych dokumentów od przedsiębiorców, w tym oświadczeń od kontrahentów zagranicznych dotyczących dalszych odbiorców towarów podwójnego zastosowania, co ma zapobiec ich niepożądanemu wykorzystaniu.
Z uwagi na te obowiązki projekt budzi obawy zainteresowanych przedsiębiorców. Może bowiem wymusić na nich potrzebę rewizji wewnętrznych procesów oraz stosowanych procedur. Jednak w sytuacji bezpośredniego zagrożenia polskiego bezpieczeństwa, jakie stanowią działania Rosji i Białorusi, przedsiębiorcy zajmujący się handlem międzynarodowym muszą dostosować się do nowych wymogów. Oczekujemy od nich transparentności i przestrzegania przepisów, szczególnie w kontekście towarów podwójnego zastosowania, które nie mogą trafić w niepowołane ręce. Organy celne będą mogły żądać dodatkowych dokumentów, by eliminować wszelkie ryzyko wykorzystania takich towarów przez reżimy wspierające agresję.
Podsumowując, projekt jest odpowiedzią na wyjątkowe wyzwania, przed którymi w obliczu brutalnej agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę stoi zarówno Polska, jak i cały demokratyczny świat. Jako członek Unii Europejskiej oraz sojusznik NATO, przede wszystkim jednak jako kraj bezpośrednio sąsiadujący z terenem działań wojennych musimy działać zdecydowanie i odpowiedzialnie oraz aktywnie zwalczać wszelkie próby (Dzwonek) wspierania tej krwawej agresji.
Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska będzie głosował za przyjęciem projektu przedmiotowej ustawy. Dziękuję. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia