10. kadencja, 26. posiedzenie, 1. dzień (08-01-2025)

6. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 924).

Poseł Jarosław Zieliński:

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam przyjemność przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zawartego w druku nr 924.

    Od połowy 2021 r. trwa zorganizowana przez białoruski reżim Aleksandra Łukaszenki, we współpracy z władzami putinowskiej Rosji i międzynarodowymi grupami przestępczymi, zinstrumentalizowana presja migracyjna na granicy Polski z Białorusią, której celem jest destabilizacja sytuacji wewnętrznej w naszym kraju i w Unii Europejskiej. Skutki masowych ataków na polską granicę państwową zostały ograniczone dzięki działaniom i postawie polskich funkcjonariuszy Straży Granicznej, Policji i innych służb, żołnierzy Wojska Polskiego oraz dzięki szybkiej budowie przez rząd Prawa i Sprawiedliwości zapory granicznej, niestety przy sprzeciwie ówczesnej opozycji. Aktualnie od obecnego rządu oczekujemy informacji o efektach uszczelniania tej zapory i systemu monitorowania prób nielegalnego przekraczania granicy. Imigranci, którym udało się przekroczyć granicę państwową wbrew przepisom prawa, często prowadzeni i instruowani przez aktywistów różnych organizacji, medialnie wspierani przez niektórych celebrytów, składają wnioski o udzielenie im ochrony międzynarodowej, często bez posiadania żadnych dokumentów, a więc są trudności z ustaleniem ich prawdziwej tożsamości, a ich celem jest przedostanie się do krajów Europy Zachodniej. Zawrócenie ich do krajów pochodzenia ani readmisja na Białoruś nie są możliwe, a zanim ich wnioski o ochronę międzynarodową zostaną rozpatrzone w otwartych ośrodkach dla cudzoziemców, gdzie przebywają, nie ma po nich śladu. Powstaje w ten sposób powtarzalny mechanizm zachęcający kolejnych migrantów do forsowania granicy Polski jako pierwszego od wschodu, od Białorusi kraju Unii Europejskiej. Tylko w 2024 r. po przekroczeniu granicy z Białorusią wbrew przepisom prawa złożono 2428 wniosków o przyznanie ochrony międzynarodowej dla 2512 cudzoziemców. To jest tak, jakby ktoś włamał się do naszego domu czy mieszkania i zażądał prawa do zamieszkania w nim i opieki, a potem, niezadowolony z tej opieki, przeniósł się również nielegalnie do uśpionego sąsiada, bo on jest bogatszy. Szanowni państwo, paradoks przepisów interpretowanych w kontekście konwencji genewskiej, jej późniejszych protokołów, polega na tym, że osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową mają prawo do pozostawania na terytorium państwa, w którym złożyły wniosek o udzielenie tej ochrony, aż do momentu rozstrzygnięcia tego wniosku, bez względu na to, w jaki sposób zainteresowany przekroczył granicę państwową, nawet jeśli wiązało się to z użyciem przemocy czy niszczeniem infrastruktury granicznej. W tym przypadku prawo azylowe jest więc wykorzystywane do destabilizacji sytuacji wewnętrznej w Polsce i przerzutu nielegalnych migrantów do innych krajów Unii Europejskiej.

    Projekt ustawy zawarty w druku nr 924 ma takim praktykom przeciwdziałać. Rada Ministrów będzie mogła wprowadzić na określonym odcinku granicy czy obszarze - tutaj trzeba to wyjaśnić, bo i to, i to pojęcie się pojawia - czasowe ograniczenie prawa do złożenia przez takich cudzoziemców wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej. Projekt przewiduje przy tym pewne wyjątki, które można określić jako humanitarnie wrażliwe: małoletni bez opieki, kobiety ciężarne, osoby chore i starsze, uchodźcy przed prześladowaniami. Tu, panie ministrze, będziemy podczas prac komisji bardzo mocno tego pilnować, żeby nie zablokować drogi emigrantom, uchodźcom politycznym z Białorusi prześladowanym przez reżim do złożenia w tym okresie zawieszenia wniosków o ochronę międzynarodową, o azyl w Polsce.

    Można wstępnie ocenić, że przepisy projektu ustawy zmierzają więc we właściwym kierunku, chociaż są dalece niewystarczające i wymagają jeszcze na pewno szczegółowych analiz. Nie rozwiążą zapewne głównego problemu, jakim jest nielegalne, przestępcze i siłowe przekraczanie granicy Rzeczypospolitej Polskiej w ramach prowadzonej przez Białoruś i Rosję wojny hybrydowej, której instrumentem jest przestępcza, brutalna presja migracyjna. Trzeba będzie odpowiedzieć na szereg pytań, które postawimy pewnie jeszcze dzisiaj w czasie tej dyskusji, a także będziemy chcieli je postawić podczas prac w komisji. Bo przecież z racjonalnego punktu widzenia, tak na zdrowy rozum to organy państwa polskiego nie tylko w określonym czasie, ale w ogóle nie powinny przyjmować jakichkolwiek wniosków od cudzoziemców, którzy przekroczyli naszą granicę państwową wbrew przepisom prawa. Wobec tego, że regulacje międzynarodowe, o których wspomniałem, na to nie pozwalają, należy szukać rozwiązań, które chociaż w części mogą się przyczynić do poprawy obecnej sytuacji zagrażającej państwu i społeczeństwu.

    Panie Ministrze! Jedno z takich pytań to choćby takie: Jaki sposób przekroczenia granicy państwowej wbrew przepisom prawa będzie tolerowany w okresie ograniczenia prawa do złożenia wniosku o ochronę międzynarodową w odniesieniu do cudzoziemców, o których mowa w art. 33b ust. 2 (Dzwonek) - to są przypadki humanitarnie wrażliwe - w kontekście ust. 3, który wyklucza tych, którzy przekroczyli granicę z użyciem przemocy? Czy nie powstanie zachęta do torowania drogi jednym przez drugich, że jedni złamią prawo, zaatakują graniczną infrastrukturę...

    Wicemarszałek Dorota Niedziela:

    Dziękuję bardzo.

    Poseł Jarosław Zieliński:

    Już kończę, pani marszałek.

    ...a drudzy z tego skorzystają i dostaną właśnie tę furtkę, tę ścieżkę, którą przewiduje ustawa?

    Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość deklaruje dalszą merytoryczną pracę nad projektem ustawy dla bezpieczeństwa państwa i obywateli. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia